“การรุกออกไปลงทุนในกลุมอาเซียน จึงเปนกลยุทธสําคัญที่ภาคเอกชนไทยไมอาจมองขาม ทั้งเพื่อการขยายตัวทางธุรกิจ และการรักษาขีดความสามารถทางการแขงขันในระยะยาว”
ภาพการลงทุนในอาเซียนเปลี่ยนแปลงอยางชัดเจน ในชวงกวาครึ่งทศวรรศที่ผานมา อาเซียนสามารถเปลี่ยนจากสถานะประเทศผูรับการลงทุนโดยตรง เปนผูออกไปลงทุนในประเทศเกิดใหม โดยเฉพาะกลุมอาเซียน ที่มีมูลคาการลงทุนระหวางกันเติบโตกวา 6 เทาซึ่งเปนผลจากทั้งการพัฒนาศักยภาพของภาคธุรกิจ และความพยายามของอาเซียนในการเชื่อมตอตลาดและฐานการผลิต ควบคูกับการเชื่อมโยงระบบการเงิน ซึ่งเปนหนึ่งในเปาหมายสําคัญของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน หรือ AEC ที่จะมาถึงในป 2558 นี้
ดังนั้น หากมองไปขางหนา การรุกออกไปลงทุนในกลุมอาเซียน จึงเปนกลยุทธสําคัญที่ภาคเอกชนไทยไมอาจมองขาม ทั้งเพื่อการขยายตัวทางธุรกิจ และการรักษาขีดความสามารถทางการแขงขันในระยะยาว จึงนํามาสูประเด็นคําถามที่นาสนใจวา
1) ในปจจุบัน ความสามารถของนักลงทุนไทยในการออกไปลงทุนตางประเทศ เมื่อเทียบกับประเทศในกลุมอาเซียนเปนอยางไร
2) นักลงทุนไทยจะตองเตรียมพรอมอยางไร ตอไปในอนาคต
3) การรวมกลุมทางการเงินของอาเซียนจะชวยสนับสนุนนักลงทุนไทยไดอยางไร
ประเด็นแรก ในชวง 5 ปที่ผานมา นักลงทุนไทยมีความสามารถออกไปลงทุนในตางประเทศมากขึ้นอยางชัดเจน โดยเฉพาะกลุมอาเซียนดวยกัน แตหากเปรียบเทียบกับประเทศอื่นในอาเซียนยังถือวามูลคาการลงทุนยังไมสูงนัก กลาวคือ ยอดเงินลงทุนโดยตรง (คงคาง) ของนักลงทุนไทยในตางประเทศเพิ่มขึ้นอยางกาวกระโดดราว 5 เทา จากประมาณ 12,000 ลานบาท ในป 2551 เปน 56,000 ลานบาท ในป 2555
นอกจากนี้ งานศึกษาของตลาดหลักทรัพยแหงประเทศไทยชี้วา เม็ดเงินที่ออกไปลงทุนยังสรางผลกําไรใหกับนักลงทุน โดยรายไดจากการลงทุนทางตรงในตางประเทศของบริษัทจดทะเบียน เติบโตเฉลี่ยราว 20% ตอป สูงกวารายไดจากการสงออก ที่มีอัตราการเติบโตเฉลี่ยราว 10% ตอป ทั้งนี้ สวนใหญ (ประมาณ 30% ของการออกไปลงทุนทั้งหมด) ออกไปลงทุนในกลุมอาเซียน โดยเฉพาะสิงคโปร มาเลเซีย อินโดนีเซีย เวียดนาม และเมียนมารในธุรกิจเหมืองแร กิจกรรมทางการเงินและประกันภัย รวมถึงกิจกรรมการผลิต ตามลําดับ
เมื่อพิจารณาจากประเทศและประเภทธุรกิจที่นักลงทุนไทยออกไปลงทุน สะทอนใหเห็นถึงแรงจูงใจที่สําคัญ คือ
1) การแสวงหาแหลงทรัพยากรและวัตถุดิบในการผลิต เชนน้ำมัน กาซธรรมชาติและถานหิน
2) การขยายตลาดเพื่อเพิ่มฐานลูกคา รักษาสวนแบงตลาด และกระจายความเสี่ยงของแหลงรายได และ
3) การเพิ่มประสิทธิภาพในการดําเนินธุรกิจ โดยเฉพาะการลดตนทุนการผลิต เชน อุตสาหกรรมเครื่องนุงหมของไทยที่ออกไปลงทุนในกัมพูชา เพื่อแกปญหาคาแรงที่ปรับสูงขึ้นในชวงที่ผานมา นอกจากนี้ ยังเปนผลจากการที่ธนาคารแหงประเทศไทยผอนคลายกฎระเบียบใหนักลงทุนทั่วไป สามารถไปลงทุนโดยตรงในตางประเทศโดยไมจํากัดวงเงิน อยางไรก็ตาม หากเทียบกับประเทศอื่นในอาเซียนดวยกัน แมวามูลคาการลงทุนของไทยในตางประเทศอยูในอันดับตนๆ รองจากสิงคโปรและมาเลเซีย แตเปนที่นาสังเกตวา การออกไปลงทุนตางประเทศของไทยตอ GDP มีมูลคาเฉลี่ยตอปเพียงประมาณ 2% ยังคอนขางหางจากสิงคโปรและมาเลเซียที่มีมูลคาอยูที่11% และ 5% ตามลําดับ ซึ่งสวนหนึ่งเปนเพราะ ทั้งสองประเทศมีหนวยงานรัฐที่ผลักดันนโยบายสงเสริมการออกไปลงทุนอยางจริงจัง และภาคเอกชนที่พยายามพัฒนาขีดความสามารถในการลงทุน
ดังนั้น การพัฒนาศักยภาพในการออกไปลงทุนในตางประเทศ จึงยังคงเปนเรื่องที่นักลงทุนตองใหความสําคัญตอไป จึงนํามาสูประเด็นที่สองวา สิ่งที่เอกชนตองเรงเตรียมพรอมเพื่อรุกตลาดอาเซียนนั้น ควรเริ่มตั้งแต1) การพัฒนาทรัพยากร เชน ดานบุคคลากร เครื่องจักร และเทคโนโลยี ของบริษัทใหพรอมกับการขยายธุรกิจ
และ 2) การทําความเขาใจตลาดที่ออกไปลงทุน ทั้งในดานกฎระเบียบ ขนบธรรมเนียมประเพณี ตลอดจนขอจํากัดตางๆ ซึ่งตามการสํารวจของธนาคารโลก และการสัมภาษณผูประกอบการของธนาคารแหงประเทศไทย พบวา ปญหาที่นักลงทุนมักประสบเมื่อลงทุนในกลุมอาเซียน คือ แรงงานในประเทศที่ออกไปลงทุนมีประสิทธิภาพต่ำแมวาจะมีคาแรงถูกกวาไทย ปญหาดานโครงสรางพื้นฐานและสาธารณูปโภค การคอรรัปชั่น และที่สําคัญที่สุดคือ การเขาถึงแหลงเงินทุนในประเทศที่ออกไปลงทุน โดยเฉพาะนักลงทุนขนาดกลางและขนาดเล็ก ที่อาจมีขอจํากัดในการขอเงินทุนจากในไทยเชนกัน
หนวยงานที่ดูแลเรื่องการเงินการคลังของประเทศในอาเซียนไดตระหนักดีถึงขอจํากัดของการเขาถึงแหลงเงินทุนดังกลาว และเห็นวา ประเทศสมาชิกตองรวมกันเตรียมความพรอมระบบการเงิน เพื่อรองรับการคาและการลงทุนระหวางกันที่จะเพิ่มขึ้นในอนาคตจึงจัดทํากรอบการรวมกลุมทางการเงินขึ้น
ซึ่งในประเด็นสุดทายนี้จะตอบคําถามวา กรอบดังกลาวจะชวยนักลงทุนไทยอยางไร ในภาพรวม กรอบความรวมมือทางการเงินอาเซียน ครอบคลุมสี่ดานหลัก คือ
1) การเปดเสรีเงินทุนเคลื่อนยายมากขึ้น โดยการลดหรือยกเลิกกฎเกณฑที่เปนอุปสรรคตอการเคลื่อนยายเงินทุนตามความพรอมของแตละประเทศ ซึ่งในสวนของประเทศไทย ไดอนุญาตใหนักลงทุนสามารถนําเงินออกไปลงทุนโดยตรงไดเสรีแลว และขณะนี้กําลังผอนคลายการออกไปลงทุนในหลักทรัพยเพิ่มเติม
2) การพัฒนาตลาดทุน จะชวยใหนักลงทุนสามารถออกหุนหรือตราสารหนี้เพื่อระดมทุนไดงายขึ้น ตัวอยางผลงานที่เห็นเปนรูปธรรมก็คือ โครงการ ASEAN Trading Link ที่ไดเริ่มเชื่อมการซื้อขายหลักทรัพยในตลาดหลักทรัพยของไทย มาเลเซีย และสิงคโปรแลวตั้งแตป 2555
3) การพัฒนาระบบการชําระเงินระหวางประเทศใหมีประสิทธิภาพ เชน การสงเสริมการชําระคาสินคาดวยสกุลทองถิ่นโดยตรง โดยไมใชเงินดอลลารสรอ. เปนสกุลในการแลกเปลี่ยน เพื่อลดความเสี่ยงจากความผันผวนของคาเงินดอลลารสรอ. หรือการสงเสริมแรงงานไทยในตางประเทศ โอนเงินกลับผานชองทางที่ถูกกฎหมายและราคาไมแพง
และ 4) การเปดเสรีภาคบริการทางการเงิน ที่มีเปาหมายใหตลาดบริการทางการเงินเปดกวางขวางขึ้น โดยเฉพาะภาคธนาคารพาณิชย ซึ่งมีหลักการคือ สนับสนุนใหธนาคารสัญชาติอาเซียนที่มีศักยภาพสูง ไดรับการพิจารณาใหเปน Qualified ASEAN Bank (QAB) และสามารถขยายกิจการไปยังประเทศอื่นในอาเซียนไดงายขึ้นเชนเดียวกับการรวมตัวในดานการคาและการลงทุน ที่ชวยเปดโอกาสการเขาถึงฐานผูบริโภคที่กวางขึ้น การเปดเสรีภาคธนาคารก็นํามาซึ่งโอกาสของธนาคารพาณิชยไทยในการขยายธุรกิจเชนเดียวกัน อยางไรก็ตาม ธนาคารพาณิชยไทยจะเก็บเกี่ยวโอกาสดังกลาวไดมากนอยเพียงใด อาจขึ้นกับศักยภาพของธนาคารพาณิชยในการแขงขัน และการจัดการกับความทาทายจากการเปดเสรีดวย
ที่มา : ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.)
โดย...ไพลิน ผลิตวานนท และวิชญพล สุธาสินีนนท
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี