ขมิ้นชันเป็นพืชล้มลุก มีเหง้าอยู่ใต้ดิน เนื้อในของเหง้ามีสีเหลืองเข้มจนถึงสีแสดเข้ม มีกลิ่นหอมเฉพาะ ใบเป็นใบเดียว ก้านยาว ใบเหนียว เรียวและปลายแหลม ดอกเป็นช่อมีก้านช่อแทงจากเหง้าโดยตรง ดอกย่อยสีเหลืองอ่อน มีกลีบประดับสีเขียวอมชมพู ผลรูปกลมมี 3 พู ขมิ้นชันนอกจากจะเรียกสั้นๆ ว่า ขมิ้นแล้ว ยังมีชื่อท้องถิ่นอื่นๆ เช่น ขมิ้นแกง ขมิ้นหยวก ขี้มิ้น หมิ้น ตายอและสะยอ มีชื่อภาษาอังกฤษคือ Turmeric มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Curcuma longa Linn. เป็นพืชตระกูล Zingiberaceae ซึ่งเป็นตระกูลเดียวกับขิง
สาระสำคัญในขมิ้นชัน เหง้าขมิ้นมีสารประกอบสำคัญเป็นน้ำมันหอมระเหย มีสารหลายชนิด คือ Tumerone, Zingiberene, Borneol เป็นต้น และในเหง้ายังมีสารสีเหลือส้มที่ทำให้ขมิ้นมีสีที่เรียกว่าสารกลุ่ม curcuminoid ซึ่งมีโครงสร้างเป็น diferuloylmethane และประกอบด้วยสารหลัก 3 ตัวคือ curcumin, demethoxycurcumin และ bisdemethoxycurcumin สาร curcuminoid ในขมิ้นชันเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ดีมีฤทธิ์ป้องกันการเกิดอนุมูลอิสระ และสามารถจับกับอนุมูลอิสระที่เกิดขึ้นแล้ว เคยมีผู้ทำการเปรียบเทียบฤทธิ์ในการยับยั้งการเกิด lipid oxidation ในเซลล์ตับหนูระหว่าง curcuminoid กับวิตามินอี พบว่า curcuminoid สามารถป้องกันการเกิด lipid peroxidation ซึ่งเป็นปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นเมื่ออนุมูลอิสระทำปฏิกิริยากับกรดไขมันไม่อิ่มตัวในผนังเซลล์ เกิดเป็น lipid peroxide ซึ่งจะเคลื่อนย้ายตัวเองออกจากชั้นในของเยื่อหุ้มเซลล์ ขึ้นมาอยู่บนผิวของเยื่อหุ้มเซลล์และทำให้เกิดการทำลายเยื่อหุ้มเซลล์ได้ดีกว่าวิตามินอีถึง 8 เท่า
สารสกัดจากขมิ้นชันสามารถบรรเทาปวดกล้ามเนื้อหลังการออกกำลังกายที่เกิดจากภาวะเครียดออกซิเดชั่น (คือภาวะที่มีอนุมูลอิสระมากเกิน นำมาซึ่งการทำลายหรือสร้างความเสียหายแก่เซลล์ได้) และการอักเสบ โดยการศึกษาของชาวอิตาลี การศึกษาเป็นแบบสุ่ม มียาหลอกควบคุม ใช้อาสาสมัครที่ร่างกายแข็งแรง 20 คนที่ไม่ทราบชนิดของยาที่ได้รับ ในขณะที่แพทย์จะทราบชนิดของยาที่ผู้เข้าร่วมแต่ละกลุ่มได้รัย สุ่มให้ 1 กรัมของ Phytosome® จากผู้ผลิตอิตาลี Indena วันละสองครั้ง ซึ่งมี 200 มิลลิกรัมของสารสกัดขมิ้นชันหรือยาหลอก ให้อาหารเสริมนี้อย่างต่อเนื่องสองวันก่อนและหนึ่งวันหลังจากที่วิ่งลงเขา พบว่า อาการกล้ามเนื้ออักเสบ (ปวด) ที่ขาลดลงในกลุ่มที่ได้รับสารสกัดขมิ้นชัน หลังจากการออกกำลังกายวิ่งลงเขา เมื่อเทียบกับอาสาสมัครในกลุ่มยาหลอก ดังนั้นสารสกัดจากขมิ้นชันมีศักยภาพในการป้องกันการปวดจากผลกระทบต่อความเข้มของความเจ็บปวดและการบาดเจ็บของกล้ามเนื้อ
วิลาวัลย์ พงษ์พิทักษ์
ศูนย์ทดสอบและมาตรวิทยา
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.)
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี