เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ผมได้เสนอข้อมูลเรื่อง “เชื้อโปรโตซัวจากเนื้อสุกรที่ติดต่อจากสัตว์มาสู่คน” จาก อ.สพ.ญ.ดร.วรพร สุขุมาวาสีแห่งหน่วยปรสิตวิทยา ภาควิชาพยาธิวิทยา คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาฯ ไปบางส่วนแล้ว ในสัปดาห์นี้เรามาติดตามกันต่อนะครับ ว่า เชื้อ Toxoplasma มีอันตรายต่อคนนั้น ยังมีอะไรอีกบ้าง
อันตรายของเชื้อ Toxoplasma ในคน (ต่อจากสัปดาห์ที่แล้ว)
3.โรคตา โรคตาที่เกิดจากการติดเชื้อ T. gondii อาจมีสาเหตุจากการติดเชื้อก่อนคลอดหรือหลังคลอด จะทำให้เกิดการอักเสบของจอประสาทตาและ choroid โดยมีอาการแบบเฉียบพลัน เช่น ปวดตา ตาไวต่อแสง ตาพร่า เป็นต้น
4.คนที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอ บุคคลเหล่านี้จะประสบอาการรุนแรง เช่น คนที่ติดเชื้อไวรัส HIV (โรคเอดส์) อาการที่พบ เช่น มีไข้ สับสน ปวดศีรษะ ชัก คลื่นไส้ เป็นต้น ซึ่งสามารถถ่ายทอดไปยังลูกในครรภ์ได้
● ฟาร์มสุกรในประเทศไทยสามารถควบคุมการติดเชื้อ Toxoplasma ได้หรือไม่?
ฟาร์มที่เลี้ยงสุกรแบบระบบปิดอย่างเคร่งครัด และมีการควบคุมไม่ให้มีสัตว์พาหะ ได้แก่ แมวและหนูเข้ามาในโรงเรือนสุกร จะลดโอกาสการติดเชื้อ Toxoplasma ภายในฟาร์มได้
การเลี้ยงสุกรแบบอุตสาหกรรมในประเทศไทยในปัจจุบัน จำเป็นต้องผ่านการรับรองมาตรฐานฟาร์มสุกรจากกรมปศุสัตว์ ทำให้มี
มาตรฐานการจัดการด้านฟาร์ม ด้านสุขภาพสุกร และด้านสิ่งแวดล้อม ทำให้สุกรมีความเป็นอยู่อย่างถูกสุขลักษณะ และเหมาะสมต่อผู้บริโภค การควบคุมการติดเชื้อโรคจึงทำได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
● คนสามารถติดเชื้อ Toxoplasma จากแหล่งอื่นได้อีกหรือไม่?
ติดเชื้อจากแหล่งอื่นได้ นอกเหนือจากเนื้อสุกร เนื้อสัตว์ชนิดอื่นที่สามารถพบเชื้อได้ เช่น เนื้อแกะ เนื้อกวาง การกินเนื้อดิบหรือปรุงไม่สุกที่มีเชื้อเข้าไปโดยบังเอิญ โดยมีการปนเปื้อนเชื้อในเนื้อดิบในขณะเตรียมอาหาร เช่น ไม่ได้ล้างมีด เขียง และมือให้สะอาดรวมทั้งการบริโภคน้ำนมแพะดิบที่ติดเชื้อแล้วไม่ผ่านการพาสเจอร์ไรซ์(แต่เกิดขึ้นไม่บ่อย)
โอโอซิสต์ของ Toxoplasma gondii ที่ปล่อยออกมากับอุจจาระแมวที่ติดเชื้อ แล้วเชื้อพัฒนาเป็นระยะติดต่อ (sporulated
oocyst) ปนเปื้อนอยู่ในสิ่งแวดล้อม เช่น ดิน ผัก และผลไม้ การกินระยะดังกล่าวก็เป็นทางหลักในการติดเชื้อ T. gondii ได้เช่นกัน อย่างไรแล้ว จะได้นำรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับการติดต่อโรคโดยแมวมาเสนอต่อไปครับ
● เราจะป้องกันการติดโรค toxoplasmosis “จากเนื้อสัตว์” ได้อย่างไร?
ป้องกันได้โดยการปรุงเนื้อสัตว์ให้สุกด้วยอุณหภูมิอย่างต่ำที่58 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 10 นาที หรือ 61 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 4 นาที เพื่อฆ่าซิสต์ของเชื้อ T. gondii ในเนื้อ (โดยการทอด ต้ม นึ่ง เคี่ยว อบ หรือการผัดด้วยไฟแรงๆนั่นเอง) แต่การใช้เครื่องอุ่นไมโครเวฟไม่ใช่วิธีที่ปลอดภัย เนื่องจากความร้อนไม่แผ่กระจายอย่างทั่วถึงนอกจากนี้ ที่สำคัญควรล้างมือให้สะอาด ล้าง เขียง และเครื่องครัวที่ใช้เตรียมเนื้อดิบด้วยน้ำร้อนและน้ำยาล้างจานเพื่อป้องกันการปนเปื้อน
ดังนั้น ผมขอยืนยันตามคำขวัญของกระทรวงสาธารณสุขที่ว่า “กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ” ก็สามารถเป็นเกราะป้องกันสุขภาพของคนไทยสำหรับโรคนี้ได้ครับ
หากท่านมีข้อสงสัยหรือต้องการปรึกษาปัญหาเกี่ยวกับสัตว์เลี้ยง สามารถติดต่อสอบถามโดยตรงที่โรงพยาบาลสัตว์เล็ก คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาฯ นะครับ โทร.02-2189715 หรือ02-2189752 (คลินิกฉุกเฉินนอกเวลาราชการ ตลอด 24 ชั่วโมง)
อาจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร. ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร
ฝ่ายประชาสัมพันธ์และส่งเสริมภาพลักษณ์องค์กร
คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี