บริเวณสัตตมหาสถาน-โพธิบัลลังก์กับรัตนจงกรมเจดีย์
อาทิตย์นี้ผมยังตามรอยโครงการเผยแพร่มรดกศิลปวัฒนธรรมของชาติของกรมศิลปากรไปยังพระธาตุบังพวน ที่ 172 หมู่ 3ตำบลพระธาตุบังพวน อำเภอเมืองหนองคาย จังหวัดหนองคาย ซึ่งอยู่แถบลุ่มแม่นํ้าโขงตรงข้ามกับประเทศลาว พระธาตุบังพวนแห่งนี้สร้างขึ้นเมื่อปีพุทธศักราช 2000 มีความปรากฏในคัมภีร์ใบลานชื่ออุรังคธาตุ หรืออุรังคนิทานว่า มีพระอรหันต์ 3 รูปคือ พระรักขิตเถระ พระธรรมรักขิตเถระ และพระสังฆรักขิตเถระ ผู้เป็นศิษย์ของพระมหากัสสปะเถระ พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก 5 รูป เดินทางไปประเทศอินเดีย อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจำนวน 45 องค์ มาประดิษฐานไว้ ณ สถานที่4 แห่ง คือ พระธาตุบังพวนเมืองหนองคาย 29 องค์พระธาตุกลางนํ้า เมืองหล้าหนองคาย 9 องค์ พระธาตุโพนจิกเวียงงัว 3 องค์ และพระธาตุหอผ้าหอแพร 4 องค์
พระเจ้าไชยเชษฐาธิราช เมื่อย้ายเมืองหลวงจากเมืองหลวงพระบางมาสร้างใหม่ที่เมืองเวียงจันทน์เมื่อพ.ศ.2103 นั้น ได้มีพระราชศรัทธาทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา โดยได้สร้างเสริม พระธาตุบังพวนให้ใหญ่โตขึ้นโดยก่ออิฐโลมต่อออกไปอีก และได้ก่อสร้างกำแพงรอบวัด ซุ้มประตูทั้ง 4 ทิศ พร้อมกับสร้างอุโบสถ วิหารพระประธาน และพระนาคปรกรอบลานพระธาตุ รวมทั้งศิลาจารึกไว้ที่ข้างพระประธานในวิหาร ทรงสร้างสระนํ้า และบ่อนํ้าในบริเวณวัดเมื่อสร้างเสร็จแล้วจึงพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อปีพ.ศ.2210เขตวิสุงคามสีมาขนาดกว้าง 4.20 เมตร ยาว 12.60 เมตร ภายหลังพระธาตุบังพวนได้พังทลายลง ด้วยเกิดพายุและฝนตกหนักเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ.2413 เวลา 04.00 น. กรมศิลปากรจึงดำเนินการก่อสร้างเจดีย์บรรจุพระบรมสารีริกธาตุองค์ใหม่เวลาต่อมาใช้งบประมาณก่อสร้าง 1,500,000 บาท สมเด็จพระสังฆราช อริยวงศาคตญาณ สกลมหาสังฆปริณายก (วาส มหาเถระ) เสด็จเป็นองค์ประธานบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ เมื่อวันที่ 5มกราคม พ.ศ.2520 และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ และพระเจ้าลูกเธอทั้งสองพระองค์เสด็จพระราชดำเนินทรงเป็นองค์ประธานในการยกฉัตรขึ้นสู่ยอดองค์พระธาตุบังพวน เมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน พ.ศ.2521
สระมุจจลินท์จำลองตามพุทธคยา
ทุกปีในวันเพ็ญเดือน 3 ประชาชน 12 หมู่บ้าน จะร่วมใจกันจัดงานนมัสการพระธาตุบังพวนตามประเพณีพร้อมกับพระธาตุนครพนม โดยนำข้าวเปลือก 1 กระบุง ถวายบูชาองค์พระธาตุ เรียกว่า “ข้าวพุทธธาตุ” พร้อมกับอธิษฐานขอศีลขอพรจากพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้าได้โปรดให้ความคุ้มครองให้อยู่ดีมีสุขต่อไป
บริเวณรอบองค์พระธาตุแห่งนี้มีการสร้าง“สัตตมหาสถาน” คือ สถานที่มีความสำคัญ 7 แห่ง ตามพุทธตำนานว่า เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้แล้ว 49 วัน ได้เสด็จเสวยวิมุตติสุข 7 แห่ง แห่งละ 7 วัน โดยจำลองมาจากพุทธคยา ประเทศอินเดีย ในประเทศไทยพบว่ามีการจัดสร้างไว้ 2 แห่ง คือ ที่พระธาตุบังพวนและเจดีย์วัดเจ็ดยอดเมืองเชียงใหม่ โดยเฉพาะสัตตมหาสถานที่วัดพระธาตุบังพวนนั้นพบว่ามีความสมบูรณ์ที่สุดในประเทศไทยโดยมีโพธิบัลลังก์ หมายถึง สถานที่พระพุทธเจ้าประทับใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์ อชปาลนิโครธเจดีย์ อยู่ทิศตะวันออกของโพธิบัลลังก์ เป็นเจดีย์รูปสี่เหลี่ยม ก่อด้วยอิฐถือปูน ตอนบนเจดีย์ มีซุ้มพระพุทธรูปปางสมาธิราบ ราชายตนะเจดีย์ ตั้งอยู่ทิศตะวันตกเฉียงใต้ของโพธิบัลลังก์ เป็นเจดีย์สี่เหลี่ยม ตอนบนมีซุ้มพระพุทธรูปปางสมาธิราบ รัตนฆรเจดีย์ ตั้งอยู่ทิศตะวันตกของโพธิบัลลังก์ เป็นเจดีย์ไม้สิบสองก่อด้วยอิฐถือปูน ตอนบนมีซุ้มพระพุทธรูปปางสมาธิราบ อนิมิสเจดีย์ตั้งอยู่ทิศตะวันออกเฉียงเหนือของโพธิบัลลังก์ เป็นเจดีย์สี่เหลี่ยมก่อด้วยอิฐถือปูน มีขนาดเล็ก รัตนจงกรมเจดีย์ตั้งอยู่ทิศตะวันตกเฉียงเหนือของโพธิบัลลังก์ เป็นเจดีย์สี่เหลี่ยมก่อด้วยอิฐถือปูนและด้านทิศตะวันออกของเจดีย์นั้นก่อด้วยอิฐกว้าง 1 เมตร ทอดยาวไปทางทิศตะวันออกเกือบจดกับอนิมิสเจดีย์ เป็นทางเดินจงกรมของพระพุทธเจ้าและ มุจจลินทเจดีย์ ตั้งอยู่ทิศตะวันออกเฉียงใต้ของโพธิบัลลังก์ เป็นวิหารมุงหลังคาภายในมีพระพุทธรูปปางนาคปรก 9 เศียร และมีสระมุจจลินท์ของพระยานาคไว้ด้วยที่น่าสังเกตก็คือทุกแห่งนั้นพระพุทธรูปจะผินพระพักตร์เข้าหาโพธิบัลลังก์ซึ่งเป็นศูนย์กลางทั้งสิ้น นับเป็นภูมิสัตตมหาสถานแห่งลุ่มแม่นํ้าโขงที่มีความเกี่ยวพันกับพระยานาคอย่างน่าสนใจยิ่ง
สัตตมหาสถาน-มุจจลินทเจดีย์
พระธาตุบังพวน บรรจุพระธาตุหัวเหน่า 29 องค์
พระธาตุบังพวนองค์เดิม
พระพุทธรูปนาคปรก
สัตตมหาสถาน-อชปาลนิโครธเจดีย์
สัตตมหาสถาน-อชปาลนิโครธเจดีย์
สัตตมหาสถาน-อนิมิสเจดีย์
สัตตมหาสถาน-รัตนจงกรมเจดีย์
สัตตมหาสถาน-ราชายตนะเจดีย์
แม่นํ้าโขง
โพธิบัลลังก์เจดีย์
พระธาตุบังพวน
สัตตมหาสถาน-รัตนฆรเจดีย์
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี