คณะช่างภาพ-นักเขียน
ความรุนแรงของภัยธรรมชาติจากแผ่นดินไหวที่เนปาลนั้น ได้ทำลายอาคารสถาปัตยกรรมสำคัญของแหล่งมรดกโลกลงอย่างน่าเสียดาย อาทิตย์นี้ขอติดตามร่องรอยของศิลปกรรมและวัฒนธรรมที่เป็นส่วนหนึ่งอันเนื่องในความศรัทธาในพุทธศาสนามหายานและศาสนาฮินดู เพื่อระลึกถึงสิ่งที่สูญเสียไปจากการได้เดินทางไปถ่ายภาพและเก็บข้อมูลแหล่งมรดกโลกแต่ละแห่งกลับมาก่อนถูกทำลายด้วยภัยพิบัติดังกล่าวสถาปัตยกรรมของเนปาลนั้นมีลักษณะเด่นที่ทำให้เมืองโบราณในอดีต โดยมีเมืองสำคัญ 4 เมือง คือ เมืองกาฐมาณฑุ เมืองปาฏัน หรือลาลิตปูระ เมืองปักตะปูร์หรือภักตะปุระ และเมืองกีรติปุระ ล้วนเป็นเมืองโบราณที่วางผังเมือง สร้างพระราชวัง เทวสถานแบบเดียวกัน ภายหลังจึงได้รวมประเทศและให้เมืองกาฐมาณฑุ เป็นเมืองหลวงและถือเป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุด ด้วยมีโบราณสถานทางศาสนาฮินดู และพระราชวังโบราณ อันเกิดจากราชวงศ์มัลละโบราณ จึงมีผลงานประติมากรรม ไม้จำหลักและสถาปัตยกรรมโบราณอยู่มากมาย ตลอดทางเดินสองข้างนั้นมีอาคารเก่าอยู่สองข้างทางถนนคนเดินไปสู่ใจกลางของเมือง และมีเทวสถานประจำชุมชนไปจนถึงบริเวณศูนย์กลางที่เรียกกันว่าจตุรัสเรียกว่า ดูบาร์ สแควร์ โดยเฉพาะที่เมืองนี้รอบจตุรัสนั้นล้อมรอบด้วยพระราชวังหนุมานโดกา อันเป็นสถานที่ใช้ประกอบพิธีกรรมสำคัญของราชวงศ์กษัตริย์ ตำหนักกุมารีบะฮาล ซึ่งเป็นที่พักของกุมารีหรือเทพธิดา วัดตะเลซูประจำพระราชวัง และวัดปศุปตินาถที่เป็นวัดของศาสนาฮินดู ศิลปกรรมที่ไม่แตกต่างกันในศาสนาฮินดูก็คือการจำหลักรูปเทพตามเสาคํ้าหลังคาของอาคาร และส่วนล่างนั้นมีการจำหลักภาพของกามาสุตราไว้ด้วย ห่างจากเมืองกาฐมาณฑุไปทางตะวันออกเฉียงใต้ 5 กิโลเมตร เหนือแม่นํ้าพัคมาตีนั้นเป็นเมืองปาฏันหรือปาทันหรือเมืองลาสิตปูระที่สร้างแต่ครั้งสมัยอโศกมหาราชในช่วงศตวรรษที่ 3 ซึ่งถือว่าเป็นเมืองคู่แฝดกับเมืองกาฐมาณฑุ จัดว่าเป็นเมืองที่มีความงดงามมากจนเป็นที่รู้จักกันอย่างดีว่าเป็นเมืองศิลปหัตถกรรมและสถาปัตยกรรมเช่นเดียวกับทิเบต โดยเฉพาะการสร้างพระพุทธรูปที่ยังคงมีวิถีชีวิตอย่างเก่าจนถึงปัจจุบัน เป็นเมืองที่มีวัฒนธรรมจากศาสนาฮินดูและพุทธศาสนาจนรุ่งเรืองอยู่ในเมืองนี้ สำหรับสถาปัตยกรรมนั้นยังวางผังเมืองเป็นแบบเนวารี โดยมีแนวถนนตัดตามแนวเหนือ-ใต้และตะวันออก-ตะวันตก ที่ทำให้แบ่งเมืองออกเป็น 4 ส่วนโดยมีจตุรัสเช่นเดียวกัน สำหรับเมืองปัตะบูระหรือภักตะปุระ นั้นเป็นเมืองที่พระเจ้าอนันต์มัลละ สร้างขึ้นในศตวรรษที่ 9 โดยใช้สังข์ของพระวิษณุเป็นต้นแบบ เมืองนี้เหมือนพิพิธภัณฑ์ที่มีชีวิตโดยมีคนเดินทาง แหล่งค้าขายอย่างโบราณ มีอาคารเก่าและเทวาลัยของฮินดู อยู่ตามรายทาง ผู้คนใส่ชุดพื้นเมือง โดยมีจตุรัสตาชูปาลโทเลเป็นศูนย์กลางของเมืองปักตะปูร์เช่นเดียวกัน ทุกเมืองมีพระราชวังที่ประทับของกษัตริย์โบราณ พระราชวัง 55 ประตู และสร้างอาคารบ้านเรือนตามอย่างสถาปัตยกรรมที่มีลักษณะเดียวกัน โดยเฉพาะวัดนาวา โดกา นั้นมีเทศกาลเต้นรำของชาวเนปาลีถวายเทพเจ้าทั้งเก้าของชนเผ่าที่นับถือว่ามีเทพเจ้าอยู่รักษาเมืองนี้ และเมืองโพคาราหรือโปขระ เป็นเมืองที่อยู่กลางเทือกเขาใกล้หิมาลัยที่สามารถมองเห็นยอดเขาได้อย่างใกล้ชิดแบบพาโนรามา เป็นชุมชนที่เป็นแหล่งค้าขายในอดีตอยู่รายรอบทะเลสาบพีวาหรือเพวา แต่เมื่อมีเหตุการณ์แผ่นดินไหวเกิดนั้นในอดีต ก็มีการบูรณะหลังจากเกิดแผ่นดินไหวเมื่อ พ.ศ.2477 นั้นยังสามารถรักษาผลงานที่สืบทอดฝีมือให้คงอยู่จากการศึกษาภาพถ่ายโครงสร้างและลวดลายที่มีการบันทึกไว้และยังมีโบราณสถานต้นแบบเหลืออยู่ ด้วยเหตุนี้ชื่อเสียงของจตุรัสของเมืองโบราณจึงกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมด้วยมีสถาปัตยกรรมแบบเทคะ เช่น วังหนุมานโดกา (Hanuman Dhoka,) ตำหนักกุมารี (Kumari Chowk)หรือ Kumari Bahal เจดีย์สวายัมภูนาถ และวิหารวานร(Monkey Temple) และวัดปศุปาตินาถ (Pashupatinath)อันเป็นสถานที่เผาศพของชาวฮินดู เป็นต้น ซึ่งเป็นภูมิสถาปัตยกรรมของชนชาติอินโด-เนปาลีบนเทือกเขาหิมาลัยที่มีความงดงามมาถึงทุกวันนี้
เทวลัยฮินดูกับสระนํ้าจากโสมสูตร
ไม้จำหลักไม้คํ้าวิหารที่เมืองภักตะปูร์
ประติมากรรมชิ้นนี้ยังเหลืออยู่
ประติมากรรมศิลปะเนปาลี
วิหารที่สูงที่สุดที่จตุรัสปาฏัน
เทวาลัยฮินดูที่ชางกู นารายัน
วิหารทรงเทคะที่ปาฏัน
อาคารก่ออิฐประกอบเครื่องไม้ที่ภักตะปูร์
วังหนุมานโดกาที่ปาฏัน
อาคารร้านค้าดั้งเดิมมีอยู่ทุกเมืองโบราณ
อาคารโบราณที่มีเครื่องไม้ประกอบ
อาคารโบราณที่ยังเหลืออยู่ที่ปักตะปูร์
ไม้จำหลักกามาสุตราที่วิหารพระวิษณุ
ไม้จำหลักภาพกามาสุตราที่วิหารพระวิษณุ
สิงห์รูปปั้นที่เมืองภักตะปูร์
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี