ศาลาเครื่องราชอิสริยยศฯ
จากละครอิงประวัติศาสตร์แทบทุกเรื่องที่ผ่านมาจนถึงละคร “ข้าบดินทร์” ในวันนี้ มักกล่าวถึงบุคคลผู้เป็นขุน หลวง พระยา และเจ้าพระยาซึ่งชวนให้คนพากันสนใจถึงตำแหน่งที่มีเครื่องประกอบอิสริยยศดังกล่าวมากขึ้น อาทิตย์นี้ขอตามหาภูมิรู้นี้ ณ ศาลาเครื่องราชอิสริยยศ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ และเหรียญกษาปณ์ ของ สำนักงานทรัพย์สินมีค่าของแผ่นดิน กรมธนารักษ์ในพระบรมมหาราชวัง โดยมี คุณชลทิตย์ ไชยจันทร์ ภัณฑรักษ์ชำนาญการได้อธิบายข้อมูลและนำชมทรัพย์สินที่มีค่าของแผ่นดินเป็นอย่างดี หลังจากได้ความรู้จากการรายงานผลการวิจัย การพัฒนาการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้ที่มีพิพิธภัณฑ์เป็นศูนย์กลางฯที่สถาบันไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์มาก่อนแล้ว
ศาลาเครื่องราชอิสริยยศฯ แห่งนี้เป็นพิพิธภัณฑ์จัดแสดงทรัพย์สินมีค่าของแผ่นดินที่ทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ของชาติไทย เดิมนั้นจัดแสดงเฉพาะเหรียญกษาปณ์ไทยเท่านั้น ซึ่งได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ใช้ส่วนหนึ่งของอาคารสำนักงานพระคลังข้างที่ในพระบรมมหาราชวังเป็นสถานที่จัดแสดง ครั้งแรกนั้นใช้ชื่อว่า “ศาลาเหรียญกษาปณ์ไทย” เปิดเมื่อวันที่ 14 เมษายน พ.ศ.2519 ภายหลังเปิดบริการให้เรียนรู้แล้วปรากฏว่าเป็นที่สนใจจากผู้ชมทั้งชาวไทยและนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ต่อมากรมธนารักษ์ได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ใช้พื้นที่ของอาคารสำนักงานพระคลังข้างที่เพิ่มเติมเพื่อจัดแสดงเครื่องราชอิสริยยศ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ เพิ่มขึ้นจึงเปลี่ยนชื่อเป็น “ศาลาเครื่องราชอิสริยยศ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ และเหรียญกษาปณ์” เปิดเมื่อวันที่ 11 สิงหาคม พ.ศ.2521 พิธีเปิดทั้งสองวาระนี้ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ และสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์อัครราชกุมารี ทรงประกอบพิธีเปิด ปัจจุบันศาลาเครื่องราชอิสริยยศฯนี้ อยู่ในความดูแลรับผิดชอบของสำนักทรัพย์สินฯ มีค่าของแผ่นดิน กรมธนารักษ์
ดาราไอราพต สมัยรัชกาลที่ 4 พ.ศ.2400
เครื่องราชอิสริยยศ เป็นทรัพย์ที่มีค่าของแผ่นดิน ล้วนเป็นเครื่องประกอบพระราชอิสริยยศในพระราชพิธีสำคัญๆ ได้แก่ พระราชพิธีโสกันต์พระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระราชพิธีสมโภชเดือนและขึ้นพระอู่ เครื่องทรงพระแก้วมรกต ต้นไม้เงิน ต้นไม้ทอง ฯลฯ โดยชั้นแรกนั้นแสดงประวัติความเป็นมาของพิพิธภัณฑ์ และนิทรรศการหมุนเวียน ส่วนชั้นที่สองนั้นจัดแสดง 12 ห้อง เป็นเรื่อง เครื่องภูษณาภรณ์ เครื่องอุปโภค รวมทั้งของใช้เบ็ดเตล็ดต่างๆ อันเป็นสิ่งของพระราชทาน โดยเฉพาะเสื้อครุยปฐมจุลจอมเกล้า ของรัชกาลที่ 5, เครื่องอุปโภคสำหรับฝ่ายหน้า, เครื่องอุปโภคสำหรับฝ่ายใน, เครื่องประกอบพระอิสริยยศ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลีพระวรราชาทินัดดามาตุ, พระธำมรงค์ทองคำ และศีรษะเข็มขัดทองคำประดับเพชร และสายเข็มขัดทองคำถัก เป็นต้น เครื่องสิริมงคล สำหรับพระมหากษัตริย์พระราชทานให้บุคคลผู้มีตำแหน่งสำคัญของแผ่นดิน เช่น ประคำทองคำพร้อมดิ่ง, ตะกรุดทองคำลงประดับเพชร เป็นต้น เครื่องศาสตราวุธ สำหรับพระราชทานพระบรมวงศานุวงศ์ ขุนนางที่มีตำแหน่งสำคัญฝ่ายหน้า เช่น พระแสงกระบี่นาคสามเศียร พระแสงดาบญี่ปุ่น พระแสงดาบอย่างเทศเป็นต้น ดาราตราประจำตำแหน่ง ได้แก่ ดาราไอราพต ดาราตราช้างเผือกแบบต่างๆ ดาราตรามหาสุริยมณฑล, ดาราตราคชสีห์ ในสมัยรัชกาลที่ 4และดาราตราราชสีห์ในสมัยรัชกาลที่ 5 สำหรับตำแหน่งสมุหกลาโหม, ดาราตราพระยมทรงสิงห์ ตราตำแหน่งเสนาบดีกรมพระนครบาล และเครื่องที่ใช้ประกอบพระราชพิธีโสกันต์ และพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เช่น พระเกี้ยวทองคำประดับเพชร และพระเกี้ยวทองคำลายสลัก และพระจุฑามณี หรือปิ่นปักมวยพระเกศาก่อนทำพิธีโสกันต์ พระชฎากลีบ สร้างสมัยรัชกาลที่ 1 ทำด้วยทองคำลงยาประดับเพชร, จั่นหมากทองคำ จั่นมะพร้าวทองคำ, ดอกจำปาทองคำ และดอกจำปาเงิน, ดอกพิกุล และแผ่นทองคำเขียนรูปราชสีห์ และเครื่องทรงพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร ทั้งสามฤดู เครื่องเบญจราชกกุธภัณฑ์ ประกอบด้วย พระมหาพิชัยมงกุฎ, พระแสงขรรค์ชัยศรี, ธารพระกร, วาลวิชนี พระแส้ และฉลองพระบาทเชิงงอน ต้นไม้ทอง ต้นไม้เงิน และเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ ภาพเครื่องประกอบพระราชอิสริยยศสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร และเครื่องประกอบพระราชอิสริยยศสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ซึ่งสร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5เครื่องประกอบพระอิสริยยศพระองค์เจ้าในพระราชพิธีสมโภชเดือนและขึ้นพระอู่ และแสดงวิวัฒนาการเงินตราไทยตั้งแต่อดีตจนถึงรัชกาลปัจจุบัน
ดาราตรามหาสุริยมณฑล รัชกาลที่ 5 พ.ศ.2411 สำหรับผู้สำเร็จราชการ
พานพระศรีทองคำลงยาพร้อมเครื่อง สด. พระเทพรัตนราชสุดาฯ
ชฎาพระกลีบ รัชกาลที่ 1 ให้พระบรมราชวงศ์
พระเกี้ยวทองคำลงยา ศิราภรณ์พระราชโอรส พระราชธิดาในโสกันต์
พระธำมรงค์นพรัตน์ อัญมณี 9 ชนิด เครื่องสิริมงคลสมัยอยุธยา
ฉลองพระองค์ครุย ภูษาณาภรณ์เข้าเฝ้า
พระอู่พร้อมเสาสะดึง รัชกาลที่ 5 สำหรับพระองค์เจ้าถึงเจ้าฟ้า
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี