ปัจจุบัน ผู้ป่วยส่วนใหญ่ที่เข้ามารับการบำบัดฟื้นฟู มาด้วยอาการอัมพฤกษ์ อัมพาต หรือภาวะร่างกายอ่อนแรงครึ่งซีกจากโรคหลอดเลือดสมอง แน่นอนว่า เป็นภาวะที่ไม่มีใครอยากให้ตัวเองหรือคนที่เรารักต้องมาเป็น เพราะเมื่อเป็นแล้ว มักส่งผลให้จำกัดการดำรงชีวิต และการทำงาน ไม่จำกัดแค่เฉพาะตัวผู้ป่วยเอง แต่รวมถึงสมาชิกในครอบครัวด้วยไม่มากก็น้อย ตามแต่ความรุนแรง ทั้งนี้ที่น่าตกใจยิ่งขึ้นในปัจจุบันคือ ผู้ป่วยที่เข้ามารับการปรึกษา เริ่มมีอายุน้อยลง เป็นกลุ่มวัยทำงาน อายุเพียง 30-40 กว่าๆ แสดงให้เห็นว่าอายุไม่ใช่ปัจจัยหลักปัจจัยเดียวของการเกิดโรคหลอดเลือดสมองอีกต่อไป
หลายๆ ท่านอาจจะเริ่มสงสัยว่าแล้วเราจะหลีกเลี่ยงโรคนี้ได้อย่างไร ซึ่งจากข้อมูลสถิติขององค์การอนามัยโลกพบว่า จริงๆ แล้ว ปัจจัยที่ส่งเสริมหรือป้องกันโรคหลอดเลือดสมองนั้น ก็คือพฤติกรรมการกินอยู่ การใช้ชีวิต 5 ประการ ที่เราสามารถควบคุมได้ทั้งสิ้น ปัจจัย 5 ประการที่ควรลด ละ เลิก เพื่อห่างไกลโรคหลอดเลือดสมอง ได้แก่
1.เลิกเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ตั้งใจทำเพื่อคนที่เรารัก ตั้งเป้าหมายชัดเจนและสามารถเริ่มได้ทันที หากต้องการคำปรึกษา ระหว่างกระบวนการเลิก โทร.1413 สายด่วนเลิกสุรา
2.เลิกบุหรี่ ไม่ว่าจะสูบเองหรือการอยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีควันบุหรี่ก็ตาม อาศัยความตั้งใจและเป้าหมายที่ชัดเจน เช่นเดียวกันกับสุรา และควรหากิจกรรมเบี่ยงเบนความสนใจเพื่อไม่ให้กลับไปสูบอีก หากต้องการคำปรึกษา โทร.หาสายด่วนเลิกบุหรี่ 1600
3.เลิกคิดลบ เลิกนอนดึก เลิกเครียด เพราะความคิดและมุมมองก่อให้เกิดอารมณ์ที่ทั้งเป็นบวกหรือเป็นลบได้ อารมณ์ที่เป็นลบต่างๆ ทั้งเศร้า วิตกกังวล โกรธ ส่งผลต่อระบบการทำงานของอวัยวะสำคัญๆ ทั้งสิ้น เช่น เมื่อมีอารมณ์โกรธบ่อยๆ นานๆ ทำให้ความดันโลหิตสูง ปวดศีรษะ เสี่ยงเส้นเลือดสมองแตกได้ อารมณ์วิตกกังวลนานๆ ทำให้เป็นแผลในกระเพาะอาหาร เป็นต้น
4.เลิกรับประทานอาหารรสจัด (หวาน มัน เค็ม) อาหารขยะ อาหารแปรรูป เพราะอาหารกลุ่มดังกล่าว ทำให้ร่างกายต้องรับภาระมาก เช่น เค็มมาก ทำให้ไตทำงานหนัก ความดันโลหิตสูง นำไปสู่หลอดเลือดสมองเสื่อมเร็ว หวานๆ มันๆ พลังงานสูงเกิน ไปเก็บเป็นไขมันในช่องท้อง ตามกระแสเลือด ทำให้หลอดเลือดอักเสบ เสื่อมแข็งก่อนเวลาอันควร เป็นต้น อาหารกลุ่มที่เป็นประโยชน์และควรรับประทานทุกมื้อ ได้แก่ ผัก ผลไม้สด
5.เลิกใช้ชีวิตนั่งๆ นอนๆ ติดหน้าจอ หันมาขยับเนื้อขยับตัว ออกกำลังเพียง 150 นาทีต่อสัปดาห์ (เดินเร็ว วันละ 30 นาที สัปดาห์ละ 5 วัน เป็นต้น) ก็ให้ประโยชน์สุขภาพ เผาไขมันส่วนเกิน ลดอ้วนลงพุง ทั้งนี้การออกกำลังกายมีหลากหลายประเภทและมีข้อควรระวังสำหรับบุคคลต่างๆ กัน โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัว ควรปรึกษาแพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟูเพื่อออกแบบโปรแกรมให้มีความปลอดภัยและตรงวัตถุประสงค์
หากเราตั้งใจปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต ลด ละ เลิก ปัจจัย 5 ประการดังกล่าว ไม่เพียงแต่จะห่างไกลอัมพฤกษ์ อัมพาตเพียงอย่างเดียว แต่รวมไปถึงอีกหลายๆ โรคในกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังทั้งหมด ที่เรียกย่อๆกันว่า NCD (Non-communicable diseases) เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง มะเร็ง อ้วนลงพุง เป็นต้น ซึ่งแน่นอนว่า การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตั้งแต่ตอนที่ยังไม่มีอาการย่อมคุ้มค่าและเกิดประโยชน์สูงสุด เพื่อที่จะไม่ต้องเสียใจ “รู้อย่างงี้ก็............” ในภายหลัง
โดย ผศ.พญ. มนธนา บุญตระกูลพูนทวี E-mail: montana.b@cmu.ac.th
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี