ความอุดมสมบูรณ์ของดินคือปัจจัยสำคัญในการผลิตทางการเกษตร ดังนั้นการปรับปรุงบำรุงดินจึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการทำการเกษตร โดยการใส่ปุ๋ยอินทรีย์ชนิดต่างๆ โดยเฉพาะการปรับปรุงบำรุงดินด้วยพืชปุ๋ยสดที่สามารถใช้ปรับปรุงบำรุงดินในพื้นที่ขนาดใหญ่ได้ง่าย ค่าใช้จ่ายต่ำ และประหยัดแรงงาน ซึ่งหนึ่งในชนิดของพืชปุ๋ยสดที่น่าสนใจคือ “ถั่วพร้า” เนื่องจากถั่วพร้าเป็นพืชตระกูลถั่วเมืองร้อน ลักษณะเป็นทรงพุ่ม ลำต้นแข็งแรง ระบบรากลึก ให้ธาตุไนโตรเจนในปริมาณสูง ปลูกง่าย มีค่าใช้จ่ายต่ำ เจริญได้ในพื้นที่แห้งแล้ง ดินเค็ม ดินที่ขาดธาตุอาหาร ดินเหนียว ดินกรด และในที่ร่ม
นอกจากนี้สามารถปลูกเป็นพืชแซมในแถวพืชหลัก หรือปลูกคลุมดินในไม้ผล ประกอบกับประเทศไทยมีความหลากหลายของจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ทางการเกษตรสูง ซึ่งนิยมนำมาพัฒนาเป็นนวัตกรรมจุลินทรีย์ในการเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของดิน เช่นเดียวกับจุลินทรีย์ไรโซเบียมที่มีการนำมาใช้ประโยชน์ทางการเกษตรช่วยในกระบวนการตรึงไนโตรเจนให้กับพืชตระกูลถั่วแบบพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน โดยไรโซเบียมจะเข้าสู่รากพืชตระกูลถั่ว และสร้างปมเพื่อตรึงไนโตรเจนจากอากาศมาเปลี่ยนเป็นแอมโมเนียหรือสารประกอบไนโตรเจนที่พืชสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้
อีกทั้งพบว่า ไรโซเบียมบางสายพันธุ์สามารถผลิตสารเสริมการเจริญเติบโต (ฮอร์โมนออกซิน) กระตุ้นการยืดขยายของรากช่วยเพิ่มมวลชีวภาพของรากพืช ทำให้ไรโซเบียมเข้าไปอยู่ในรากพืชเพิ่มจำนวนจนเกิดเป็นปมรากได้มากขึ้น จึงนิยมใช้ไรโซเบียมผลิตเป็นปุ๋ยชีวภาพใช้ร่วมกับพืชตระกูลถั่ว
ไรโซเบียมเป็นเชื้อแบคทีเรียที่จัดอยู่ในสกุล Rhizobium ย้อมติดสีแกรมลบ ไม่สร้างสปอร์ มีรูปร่างเป็นท่อน ต้องการออกซิเจนในการเจริญเติบโต อุณหภูมิที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตอยู่ระหว่าง 27-35 องศาเซลเซียส สามารถเข้าสู่รากพืชปรับปรุงบำรุงดิน และสร้างปมเพื่อตรึงไนโตรเจนจากอากาศได้ โดยเจริญอยู่ร่วมกันแบบพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน แบ่งจุลินทรีย์สำหรับพืชปรับปรุงบำรุงดิน พด.11 (ถั่วพร้า) ออกเป็น 2 ประเภท คือ 1. ไรโซเบียมตรึงไนโตรเจนจากอากาศเปลี่ยนเป็นแอมโมเนียหรือสารประกอบไนโตรเจนที่พืชสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ โดยกิจกรรมของเอนไซม์ไนโตรจีเนส (Nitrogenase) ซึ่งเป็นเอนไซม์สำคัญที่ใช้ในการตรึงไนโตรเจนเมื่อไรโซเบียมเข้าสู่ปมรากพืชปรับปรุงบำรุงดิน ปริมาณการตรึงไนโตรเจนขึ้นอยู่กับระดับของไนโตรเจนในดิน ดินที่มีปริมาณธาตุไนโตรเจนต่ำ กิจกรรมการตรึงไนโตรเจนจะมีมากขึ้น
2.ไรโซเบียมผลิตสารเสริมการเจริญเติบโต (ฮอร์โมนออกซิน) ช่วยกระตุ้นการยืดขยายของราก ส่งเสริมการแตกรากแขนงและ
เพิ่มปริมาณเซลล์ในเนื้อเยื่อชั้นผิว (Epidermis) ที่จะพัฒนาขนราก รวมทั้งการแตกแขนงของรากขนอ่อน เพิ่มทางเข้าสู่รากถั่วของไรโซเบียมมากขึ้น ส่งผลให้จำนวนปมรากเพิ่มขึ้นเพิ่มมวลชีวภาพ และธาตุอาหารของพืชปรับปรุงบำรุงดิน(ถั่วพร้า)
นายอภิชาต จงสกุล อธิบดีกรมพัฒนาที่ดิน กล่าวว่า กรมพัฒนาที่ดินได้มีการศึกษาวิจัยโครงการนวัตกรรมจุลินทรีย์สำหรับพืชปรับปรุงบำรุงดินพด. 11 (ถั่วพร้า) เพื่อเพิ่มมวลชีวภาพ โดยดำเนินการคัดเลือกจุลินทรีย์ไรโซเบียมที่มีประสิทธิภาพสำหรับใช้ร่วมกับพืชปรับปรุงบำรุงดิน (ถั่วพร้า) เนื่องจากไรโซเบียม จะตรึงไนโตรเจนจากอากาศเปลี่ยนเป็นแอมโมเนียหรือสารประกอบไนโตรเจนที่พืชสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ และในปี 2558 จึงได้ผลิตเป็นผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์มีความเฉพาะกับถั่วพร้า มีประสิทธิภาพสูงในการตรึงไนโตรเจนจากบรรยากาศเพื่อเพิ่มมวลชีวภาพให้แก่พืชปรับปรุงบำรุงดิน (ถั่วพร้า) อีกทั้งยังมีความสามารถในการผลิตฮอร์โมนออกซินส่งเสริมการเจริญเติบโตของระบบรากเพิ่มในการดูดใช้ธาตุอาหารและเพิ่มมวลชีวภาพถั่วพร้า เป็นการเพิ่มอินทรียวัตถุ และความอุดมสมบูรณ์ของดินหลังสับกลบ สามารถลดต้นทุนการผลิต เนื่องจากลดปริมาณการใส่ปุ๋ยเคมีทางการเกษตร โดยเฉพาะปุ๋ยไนโตรเจน และทำให้การปลูกพืชหลักตามมาได้รับผลผลิตเพิ่มสูงขึ้น
น.ส.สุภาพร จันรุ่งเรือง ผู้อำนวยการกองเทคโนโลยีชีวภาพทางดิน กรมพัฒนาที่ดิน เปิดเผยว่า ตามที่ กรมพัฒนาที่ดิน มีนโยบายส่งเสริมเกษตรกรปลูกพืชปุ๋ยสด 5 ชนิด ได้แก่ ปอเทืองโสนอัฟริกัน ถั่วพร้า ถั่วพุ่ม และถั่วมะแฮะ นั้น ขณะนี้กองเทคโนโลยีชีวภาพทางดินกำลังอยู่ในขั้นตอนสุดท้ายในการวิจัยและพัฒนาจุลินทรีย์สำหรับถั่วพร้าเพื่อเพิ่มมวลชีวภาพ ซึ่งเมื่อไถกลบก็จะเพิ่มอินทรียวัตถุในดินได้มากขึ้น พร้อมๆ กับปลดปล่อยธาตุอาหารที่จำเป็นแก่พืช ได้แก่ ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม
น.ส.สุภาพร กล่าวอีกว่า เพื่อให้การใช้ผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์สำหรับพืชปรับปรุงบำรุงดิน พ.ด.11 สำหรับถั่วพร้าสะดวกมากขึ้น จึงได้พัฒนารูปแบบการใช้ผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์ให้สะดวกและมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น ลดขั้นตอนที่ยุ่งยาก และเวลา โดยการนำผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์สำหรับพืชปรับปรุงบำรุงดิน พด.11 (ถั่วพร้า) มาปรับความชื้นแล้วนำไปคลุกเคล้าเมล็ดถั่วพร้าให้ทั่วทุกเมล็ด อัตรา 10 กิโลกรัม โรยให้ทั่วแปลง สะดวกกว่าใช้จุลินทรีย์สำหรับพืชปรับปรุงบำรุงดิน พ.ด.11 สำหรับปอเทืองและโสนอัฟริกัน ที่ต้องขยายเชื้อในปุ๋ยหมัก 100 กิโลกรัม ร่วมกับรำละเอียด 1 เปอร์เซ็นต์ บ่ม 4 วัน โรยทั่วแปลงแล้วจึงหว่านเมล็ดถั่วพร้า เพื่อให้การใช้ผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์สำหรับพืชปรับปรุงบำรุงดิน พ.ด.11 สำหรับถั่วพร้าสะดวกมากขึ้น จึงได้พัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ให้ใช้งานได้ง่าย ช่วยลดขั้นตอนที่ยุ่งยาก และเวลาที่เสียไปกับการนำจุลินทรีย์ไปขยายปริมาณในปุ๋ยหมักได้ถึง 4 วัน เพียงแค่คลุกเคล้ากับเมล็ดถั่วพร้า แล้วหว่านในแปลงปลูกโดยตรงได้เลย ซึ่งจะสะดวกกว่ากรณีใช้จุลินทรีย์สำหรับพืชปรับปรุงบำรุงดิน พ.ด.11 สำหรับปอเทืองและโสนแอฟริกันที่ต้องนำจุลินทรีย์ในซองผลิตภัณฑ์ไปเพาะขยายปริมาณใน
ปุ๋ยหมักผสมรำข้าว ก่อนนำไปหว่านใช้งานในแปลงอีกที
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี