ถั่วฝักยาวเป็นผักชนิดหนึ่งที่นิยมปลูกทั่วทุกภาคของไทย ปัจจุบันการปลูกถั่วฝักยาวไม่ใช่เฉพาะเพื่อบริโภคในครัวเรือนเท่านั้น แต่เป็นการผลิตเชิงการค้าและเพื่อการส่งออกด้วย โดยมีตลาดส่งออกหลัก  ได้แก่ ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ อังกฤษ  ฝรั่งเศส และเยอรมัน เป็นต้น ซึ่งนับเป็นข่าวดีของเกษตรกรที่กรมวิชาการเกษตรประสบความสำเร็จในการปรับปรุงพันธุ์ และคัดเลือกสายพันธุ์ถั่วฝักยาวพันธุ์ใหม่เพิ่มอีก 1 พันธุ์ คือ ถั่วฝักยาวพันธุ์ “พิจิตร 84-3” โดยคณะกรรมการวิจัยปรับปรุงพันธุ์พืช กรมวิชาการเกษตร ได้ประกาศเป็นพันธุ์แนะนำเพื่อเป็นทางเลือกใหม่สำหรับเกษตรกรแล้ว

นายจรัญ ดิษฐไชยวงศ์ นักวิชาการเกษตรชำนาญการพิเศษ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร กรมวิชาการเกษตร กล่าวว่า ถั่วฝักยาวพันธุ์พิจิตร 84-3 เดิมชื่อสายพันธุ์ (พิจิตร 2 x YB 15)-1-32-138-25-21 คัดได้จากการผสมข้ามระหว่างถั่วฝักยาวพันธุ์พิจิตร 2 กับพันธุ์ YB 15 โดยศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตรได้ทำการปรับปรุงพันธุ์แบบจดประวัติ (Pedigree method) ในช่วงปี 2545-2547 และปี 2550 ซึ่งได้ผสมพันธุ์และคัดเลือกลักษณะประจำพันธุ์บางลักษณะ อาทิ คัดเลือกต้นที่ให้ผลผลิตสูง ออกดอกและเก็บเกี่ยวเร็ว ฝักสดสีเขียว มีความยาวฝักมากกว่า 40 เซนติเมตร และความหนาเนื้อฝักมากกว่า 2.4 มิลลิเมตร เป็นต้น จนถึงชั่วรุ่นที่ 5 และเก็บรักษาคุณภาพเมล็ดพันธุ์ไว้  

ปี 2553 ได้ปลูกทดสอบสายพันธุ์(พิจิตร 2 x YB 15)-1-32-138-25-21 ร่วมกับพันธุ์พิจิตร 2 ที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร และศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรอุตรดิตถ์ พร้อมปลูกทดสอบในแปลงเกษตรกร 12 แปลง ในพื้นที่อำเภอทับคล้อ จังหวัดพิจิตร และอำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ ซึ่งพบว่า เกษตรกรมีความพึงพอใจในศักยภาพของถั่วฝักยาวพันธุ์ใหม่นี้มาก โดยเฉพาะปริมาณการให้ผลผลิต อายุเก็บเกี่ยวที่สั้นลง ความยาวฝัก และสีฝักสด

ถั่วฝักยาวพันธุ์พิจิตร 84-3 มีลักษณะเด่น คือ ให้ผลผลิตสูงถึง 3,861 กิโลกรัม/ไร่ มากกว่าพันธุ์พิจิตร 2 คิดเป็น 6.3 % มีอายุเก็บเกี่ยวฝักสดหลังปลูกเฉลี่ย 43 วัน ซึ่งสั้นกว่าพันธุ์พิจิตร 2 ประมาณ 3 วัน และมีความหนาเนื้อฝักเฉลี่ย 3.02 มิลลิเมตร มากกว่าพันธุ์พิจิตร 2 คิดเป็น 25.8 %  

ส่วนความยาวฝักของถั่วฝักยาวพันธุ์พิจิตร 84-3 เฉลี่ยอยู่ที่ 45.3 เซนติเมตร น้ำหนักฝักเฉลี่ย 21.3 กรัม และฝักสดสีเขียว (YG 144 A) ซึ่งเป็นที่ต้องการของตลาด และถั่วพันธุ์ใหม่นี้ยังมีสารอาหารที่เป็นประโยชน์ด้วย อาทิ มีเส้นใยอาหารเฉลี่ย 2.88 กรัม/น้ำหนักฝักสด 100 กรัม และมีโปรตีน 2.59 กรัม/น้ำหนักฝักสด 100 กรัม เป็นต้น ถือเป็นถั่วฝักยาวที่เหมาะสำหรับการผลิตเพื่อป้อนตลาดภายในประเทศและส่งออกได้อีกพันธุ์หนึ่ง

นายจรัญกล่าวอีกว่า ถั่วฝักยาวที่เกษตรกรปลูกในแต่ละท้องถิ่นมีความแตกต่างกันขึ้นอยู่กับความต้องการของตลาด อนาคตคาดว่า ถั่วฝักยาวพันธุ์พิจิตร 84-3 จะเป็นหนึ่งพันธุ์ที่เกษตรกรนิยมปลูก และน่าจะได้รับการตอบรับดีจากผู้บริโภคทั้งภายในและต่างประเทศ สำหรับพื้นที่แนะนำให้ปลูกถั่วฝักยาวพันธุ์นี้ คือ เขตภาคเหนือตอนล่าง โดยเฉพาะจังหวัดพิจิตรและอุตรดิตถ์ ปัจจุบันศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตรมีเมล็ดพันธุ์ถั่วฝักยาวพันธุ์พิจิตร 84-3 ประมาณ 25 กิโลกรัม สามารถนำไปปลูกขยายพันธุ์ได้ในพื้นที่กว่า 30 ไร่

หากสนใจถั่วฝักยาวพันธุ์พิจิตร 84-3 สามารถติดตามได้ภายในงาน “เปิดบ้านงานวิจัย เกษตรก้าวไกลสู่ AEC” ซึ่งกรมวิชาการเกษตรกำหนดจัดขึ้นในระหว่างวันที่ 29-31 พฤษภาคม 2556 นี้ ที่บริเวณกรมวิชาการเกษตร (ภายในมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์) กรุงเทพฯ หรือสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร  จังหวัดพิจิตร  โทร. 0-5699-0040 และ 0-5699-0035

อุทัย กลัดแก้ว