การมีส่วนร่วมของประชาชนในทางเลือกในสังคมที่มีการปกครองระบอบประชาธิปไตยที่แท้จริงนั้น อาจมีหลายทาง ทั้งทางตรงและทางอ้อม
ทั้งนี้ขบวนการต่างๆ จะถูกกำหนดเป็นกติกาที่เรียกว่า กติกาแห่งการปกครองของรัฐ ได้แก่ “รัฐธรรมนูญ” ซึ่งเป็นแม่บทและมีกฎหมายอื่นๆ ที่ตราขึ้นตามกฎหมายหลัก คือรัฐธรรมนูญที่ได้วางไว้ แต่บางประเทศที่แม้จะปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตยแต่ก็มิได้ตรารัฐธรรมนูญขึ้นเป็นลายลักษณ์อักษร เช่น ประเทศอังกฤษ โดยใช้หลักจารีตประเพณีหรือวิวัฒนาการเป็นสำคัญ เช่น เรื่องพรรคการเมืองในหลายประเทศก็ไม่ได้ตราขึ้นเป็นกฎหมาย ทั้งๆ ที่พรรคการเมืองในประเทศเหล่านั้นได้เกิดขึ้นและดำรงอยู่เป็นเวลานานแสนนาน
หรือบางประเทศก็ให้ความสำคัญในเรื่องเสรีภาพของประชาชนในเรื่องการพูด การเขียน การรวมกลุ่ม ประชาชนมีอิสระในการแสดงออกได้อย่างกว้างขวางโดยถือว่าเป็นหลักสำคัญยิ่งต่อการปกครองระบอบประชาธิปไตย และในบางประเทศที่ปกครองโดยระบอบประชาธิปไตย เช่น ประเทศในกลุ่มสแกนดิเนเวียซึ่งเป็นที่ยอมรับกันในนักรัฐศาสตร์ว่า เป็นประเทศที่มีความเป็นประชาธิปไตยอย่างมากก็เขียนเรื่องเสรีภาพไว้ในรัฐธรรมนูญในบทที่กำหนดไว้คือเสรีภาพของสื่อ
สำหรับกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งและกฎหมายว่าด้วยพรรคการเมืองนั้น กล่าวได้ว่าเป็นกฎหมายที่สำคัญสำหรับการปกครองระบอบประชาธิปไตยนั้น แม้จะเขียนไว้ดีและวิเศษเพียงใดถ้ามิได้นำมาใช้ปฏิบัติอย่างจริงจัง ถือได้ว่าสังคมนั้นไม่อาจจะจัดว่าเป็นสังคมประชาธิปไตยตามที่มุ่งหวังได้
จากหลักการดังกล่าวข้างต้น อาจกล่าวได้ว่าสำหรับประเทศไทยนั้น หลังจากความพยายามที่จะทำสังคมไทยให้เป็นสังคมประชาธิปไตยมาแล้วเป็นเวลา 85 ปี นับตั้งแต่คณะราษฎรได้ทำการปฏิวัติจากการปกครองระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นการปกครองระบอบที่เรียกว่า “ประชาธิปไตย” แต่ประสบความล้มเหลวตลอดมาจากการปฏิวัติรัฐประหารหลายสิบครั้ง แต่สังคมไทยก็ไม่หรือเกือบไม่เคยพบแสงสว่างแห่งระบอบประชาธิปไตยจนกระทั่งปัจจุบัน
ทั้งนี้เพราะเหตุว่าความไม่พร้อมของคนในสังคมไทย เนื่องจากไม่อาจสลัดทิ้งจากลัทธิเจ้าขุนมูลนาย หรืออาจกล่าวได้ว่าสังคมไทยเป็นสังคมอมาตยาธิปไตยภายใต้เสื้อคลุมประชาธิปไตย เพราะเหตุว่าการปกครองประเทศที่เรียกว่าเป็นประชาธิปไตยเพียงแต่ในนาม แต่เนื้อแท้หาเป็นเช่นนั้นไม่ เพราะสังคมไทยยังเป็นสังคมชนชั้นไม่ว่าทางการเมืองหรือทางสังคม มีศัพท์ทางศักดินาทั้งในวงราชการหรือทางสังคมจะมีคำว่า เจ้านายกับลูกน้อง หรือเจ้านายกับลูกจ้าง หรือเจ้านายกับคนรับใช้ซึ่งกล่าวได้ว่าสังคมศักดินายังคงดำรงอยู่ในสังคมไม่เปลี่ยนแปลง
อย่างไรก็ดี มีความหวังว่าการปฏิรูปประเทศภายใต้การนำของคณะรักษาความสงบแห่งชาติครั้งนี้หวังเป็นอย่างยิ่งว่าคงจะประสบความสำเร็จ เฉกเช่นเดียวกับประเทศสิงคโปร์ ภายใต้การนำของอดีตนายกฯลี กวน ยู หรือประเทศเยอรมนีและญี่ปุ่นหลังสงครามโลก ครั้งที่ 2 ที่ประสบความสำเร็จในการเปลี่ยนแปลงประเทศเป็นประชาธิปไตยที่สมบูรณ์
แต่ถ้ายังสลัดความเป็นสังคมชนชั้นไม่สำเร็จในทางปฏิบัติอีก อย่าหวังเลยว่าการที่จะทำให้สังคมไทยเป็นสังคมประชาธิปไตยที่แท้จริงดังปรารถนา แม้แต่ตัวคณะกรรมการคณะปฏิรูปเองก็เช่นกัน
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี