เวลา 44 ปี ผ่านไปอย่างรวดเร็ว “ขบวนการประชาชน” หรือ “ขบวนการนิสิต นักศึกษา ประชาชน” เริ่มขึ้นอย่างเป็นรูปธรรมเมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 2516 เนื่องจากเจ้าหน้าที่ตำรวจจับกุมกลุ่มบุคคลที่“เรียกร้องรัฐธรรมนูญ” 12 คน(ที่เรียกร้องให้รัฐบาลคืนอำนาจให้แก่ประชาชนโดยการประกาศใช้รัฐธรรมนูญตามที่ได้แถลงไว้)
การชุมนุมเริ่มขึ้น ณ บริเวณตลาดนัดสนามหลวงโดยเดินแจกใบปลิว ที่มีตัวหนังสือแสดงพระราชหัตถเลขาของ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ทรงพระราชปรารภไปยังรัฐบาล เมื่อ พ.ศ. 2475 ในการสละราชสมบัติตอนหนึ่งว่า “พระองค์เต็มพระทัยสละราชสมบัติให้แก่ราษฎรโดยทั่วไป แต่ไม่ยอมยกอำนาจของพระองค์ให้แก่ผู้ใด คณะใดโดยเฉพาะ โดยไม่ฟังเสียงอันแท้จริงของราษฎร” เมื่อเดินแจกจนถึงประตูน้ำ จึงถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจจับกุมทั้งหมด 12 คน
การจับกุมครั้งนั้นเป็นจุดเริ่มต้นแห่งการต่อต้านของขบวนการนิสิต นักศึกษา นักเรียนและประชาชนภายใต้การนำของ นายสมบัติ ธำรงธัญญวงศ์ (ปัจจุบันเป็นศาสตราจารย์ ดร.และอธิการบดีมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์) ซึ่งเป็นเลขาธิการศูนย์กลางนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย ได้เคลื่อนไหวออกแถลงการณ์สนับสนุนกลุ่มผู้ถูกจับกุม เพราะเป็นเจตนาบริสุทธิ์ตามระบอบประชาธิปไตย
เหตุการณ์เริ่มบานปลายเพราะจำนวนนิสิตนักศึกษาและประชาชนสนับสนุนกลุ่มผู้ถูกจับกุมเพิ่มมากขึ้นทุกที มีโปสเตอร์โจมตีรัฐบาลอย่างรุนแรง ในที่สุดนิสิตนักศึกษาทุกสถาบันให้การสนับสนุน ในเวลาเดียวกันคณาจารย์บางส่วนพยายามทำจดหมายถึง จอมพลถนอม กิตติขจร นายกรัฐมนตรี เกี่ยวกับเรื่องนี้ เมื่อนิสิต นักศึกษาจากสถาบันต่างๆ ได้รวมตัวกันที่ลานโพธิ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จนล้น ดร.อดุลย์ วิเชียรเจริญ ได้ปราศรัยขอให้ผู้ชุมนุมทำอย่างรอบคอบ อย่าใช้อารมณ์
ต่อมาความเคลื่อนไหวของนิสิต นักศึกษาทุกสถาบัน รวมทั้งนักเรียนอาชีวะรวมทั้งองค์กรกรรมการนิสิตประกาศเข้าร่วมด้วย ทำให้บรรดามหาวิทยาลัยต่างๆ ได้ประกาศงดการเรียนการสอน ศูนย์นิสิตฯ ได้ออกแถลงการณ์ให้ปล่อยตัวผู้ต้องหาภายใน 24 ชั่วโมง มิฉะนั้นจะใช้มาตรการเด็ดขาด ต่อมารัฐบาลประกาศปล่อยตัวแต่ผู้ต้องหาไม่ยอมออกเลขาธิการศูนย์ฯและกรรมการได้เข้าเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ณ พระตำหนักสวนจิตรลดา
ในเวลาเดียวกันนิสิตนักศึกษานักเรียนที่เดินขบวนก็เคลื่อนออกจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พ.ต.อ.(พล.ต.อ.)วิสิษฐ เดชกุญชร ได้อัญเชิญพระบรมราโชวาทมาอ่านให้ผู้เดินขบวนฟัง หลังจากฟังแล้วศูนย์ฯ ก็ประกาศสลายตัวแต่เกิดความเข้าใจผิดระหว่างตำรวจกับนักศึกษาจึงเกิดปะทะกัน ผู้เดินขบวนถูกทำร้าย จึงเกิดการต่อสู้ ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นแห่งการนองเลือด ผลที่สุดรัฐบาลจอมพลถนอม ประกาศลาออก และเดินทางออกจากประเทศไทยพร้อมด้วยจอมพลประภาส จารุเสถียร และพันเอกณรงค์ กิตติขจร
ศูนย์นิสิตฯประกาศสลายการชุมนุมหลังจากฟังกระแสพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ซึ่งมีใจความดังนี้
“วันนี้เป็นวันมหาวิปโยคที่น่าเศร้าสลดใจอย่างยิ่งในประวัติศาสตร์ชาติไทย ตลอดระยะเวลา 6-7 วันที่ผ่านมา ได้มีการเรียกร้องและเจรจากันจนกระทั่งนักศึกษาและรัฐบาลตกลงกันได้ แต่แล้วมีการขว้างระเบิดและยิงแก๊สน้ำตาขึ้น ทำให้เกิดปะทะกันและมีคนได้รับบาดเจ็บหลายคน ความรุนแรงได้เกิดขึ้นทั้งพระนครถึงขั้นจลาจลและยังไม่สิ้นสุด มีคนไทยด้วยกันต้องเสียชีวิตนับร้อย ขอให้ทุกฝ่ายทุกคนจงระงับเหตุแห่งความรุนแรงด้วยการตั้งสติยับยั้ง เพื่อให้ชาติบ้านเมืองคืนสู่สภาพปกติโดยเร็วที่สุด
อนึ่ง เพื่อขจัดเหตุร้ายนั้น จอมพลถนอม กิตติขจร ได้ขอลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เมื่อค่ำวันนี้ ข้าพเจ้าจึงแต่งตั้งให้นายสัญญา ธรรมศักดิ์ เป็นนายกรัฐมนตรี ขอให้ทุกคนทุกฝ่ายร่วมกันสนับสนุนเพื่อให้คณะรัฐบาลใหม่สามารถบริหารงานแผ่นดินได้โดยมีประสิทธิภาพเต็มเปี่ยม และแก้ไขสถานการณ์ให้คืนสู่สภาพเรียบร้อยโดยเร็ว ยังความสงบสุขความเจริญรุ่งเรืองให้บังเกิดแก่ประเทศและประชาชนชาวไทยโดยทั่วกัน” ณ หอสมุดจิตรลดา 14 ตุลาคม 2516
หลังจากนั้นความสงบและภาวะปกติก็กลับคืนสู่ประเทศอีกครั้ง
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี