ในขณะที่คนบางกลุ่ม เอาแต่แขวะนโยบายที่มีชื่อแปลกๆ เรียกยากๆ เข้าใจยากๆ หลายๆ เรื่องของรัฐบาลชุดนี้ อาทิ ไทยแลนด์ 4.0 หรือ อี-เพย์เม้นท์ หรือการส่งเสริมอุตสาหกรรมไฮเทค หุ่นยนต์ ปัญญาประดิษฐ์ ฯลฯ ทำนองว่าเว่อร์บ้าง ไร้ความจำเป็นบ้าง สิ้นเปลืองบ้าง ฯลฯ
แต่การเปลี่ยนแปลงโลกด้วยเทคโนโลยีดิจิตอล มันเกิดขึ้นแล้ว
ไม่ใช่เรื่องของวันพรุ่งนี้ แต่เกิดขึ้นแล้ว ตั้งแต่เมื่อวานนี้
เพราะฉะนั้น ถ้าเราไม่เตรียมคนของเราให้พร้อม คนที่อ่อนแอกว่า จะถูกทิ้งไว้ข้างหลัง
และถ้ากิจกรรมทางเศรษฐกิจใดไม่เท่าทันการเปลี่ยนแปลง กิจกรรมนั้น (และคน) จะถูกกวาดทิ้งไปจากหน้าประวัติศาสตร์อย่างรวดเร็วเกินคาด
สิ่งที่พูดมาทั้งหมดนี้ สามารถทำความเข้าใจได้ง่าย และสนุก ผ่านข้อเขียนในเฟซบุ๊คของ ผศ.ดร. เชฎฐเนติ ศรีสอ้าน คณบดีวิทยาลัยเทคโนโลยี สารสนเทศ และการสื่อสาร มหาวิทยาลัยรังสิต ที่นำความเห็นของอาจารย์ประสิทธิ์ องอาจตระกูล รองผู้อำนวยการฝ่ายบริหารทรัพยากรบุคคล ธนาคารกสิกรไทย มาร้อยเรียงเล่าเรื่องให้เห็นภาพ เกี่ยวกับโลกใหม่ในยุคอ่านเข้าใจง่าย ทำให้เห็นภาพชัดเจน เกี่ยวกับธุรกิจในอดีตและปัจจุบัน ที่กำลังถูกบังคับให้เปลี่ยนแปลง หรือบางกรณีถูกทำลายด้วยโลกดิจิตอล (Digital Disruptive)
ขออนุญาตนำมาแบ่งปัน โดยสรุป และเรียบเรียงอย่างกระชับๆ ดังนี้
1. โลกดิจิตอล เปรียบเหมือน “คลื่นยักษ์” ที่ทำลายล้างทุกอย่างที่ขวางหน้า
หลังจากที่คลื่นลูกนี้ Disrupt (ทำลายล้าง) ธุรกิจฟิล์มถ่ายรูปแล้ว ต่อมาก็ทำลายล้างธุรกิจเทปซีดี
ตอนนี้ กำลังทำลายล้างธุรกิจทีวีและธุรกิจสิ่งพิมพ์ (ปัจจุบัน คนแทบไม่ดูทีวี คนอ่านหนังสือน้อยลงมาก หันไปเล่น Smartphone กันหมด)
ต่อไป คลื่นลูกนี้กำลังมุ่งสู่ธุรกิจการเงิน สาขาของธนาคารหลายแห่งจะปิดตัว หรือควบรวมกิจการ
ห้างสรรพสินค้า จะกลายเป็นเหมือนโชว์รูม คือ คนไปเดินดูสินค้า แต่ไม่ซื้อ กลับมาซื้อสินค้าผ่านออนไลน์ที่ถูกกว่า 20-30% (ในไทยตอนนี้กำลังเติบโตเร็วมาก)
ธุรกิจอีกมากมาย “รอคิว” ที่จะถูกทำลายล้างอยู่ภายในอีกไม่กี่ปี
เราพร้อมที่จะรับคลื่นลูกนี้หรือยัง? เตรียมพร้อมเพื่อรับแรงกระแทกจากคลื่นดิจิตอล คลื่นยักษ์ที่จะทำลายล้างทุกสิ่งยกเว้น “คนที่พัฒนาและปรับตัว” อยู่เสมอ หรือยัง?
2. โลกกำลังเปลี่ยน ธุรกิจกำลังเปลี่ยนหลายอย่างตอนนี้ มันตีลังกากลับหัวหมด กลับหัวจนคนไทยงง และตามไม่ทัน เมื่อก่อนธุรกิจที่มั่นคง น่าเชื่อถือต้องมีโรงงาน มีสำนักงาน มีบุคลากรเยอะๆ
แต่สมัยนี้ ยิ่งน้อยยิ่งดี แต่น้อยอย่างมีประสิทธิภาพ คนน้อย กำไรเยอะ ค่าตอบแทนสูง
มันกลับหัวไปหมดจากอดีต
Apple ไม่เคยมีโรงงานผลิตของตัวเอง แต่ครองตลาดอันดับ 1 ของโลก เพราะจ้างผลิตล้วนๆ กำไรเพิ่มขึ้นทุกปี มาร์จิ้นสูงมาก ผลประกอบการดี๊ดี
Facebook, Google มีรายได้มหาศาลจากโฆษณา โดยไม่มีพนักงานขายโฆษณาเลยสักคน เพราะใช้พาร์ทเนอร์ และให้ลูกค้าทำเองได้ กำไรเพิ่มขึ้นทุกปี มาร์จิ้นสูงมาก ผลประกอบการดี๊ดี
Uber เป็นบริษัทแท็กซี่ที่ใหญ่ที่สุดในโลก แต่ไม่มีรถของตัวเองสักคัน
Alibaba เป็นแหล่งค้าปลีกออนไลน์ที่มีมูลค่าสูงที่สุดในโลก แต่ไม่เคยมีสินค้าและสต๊อกสินค้าเลยสักชิ้น
Airbnb ผู้จัดหาห้องพักใหญ่ที่สุดในโลก แต่ไม่มีห้องพักของตัวเองเลยแม้แต่ห้องเดียว
นี่คือเรื่องจริงที่เกิดขึ้น นี่คือการเปลี่ยนแปลงของโลกธุรกิจโลกกำลังเปลี่ยน ธุรกิจกำลังเปลี่ยนหลายอย่าง มันตีลังกากลับหัวหมด
ร้านค้าอยู่บนอากาศ สาขาคือมนุษย์ทุกๆ คน
ชีวิตในอนาคต โลกนี้จะเปลี่ยนไปอย่างไร? ชีวิตเราจะเป็นอย่างไร?
ในปี 1998 บริษัทโกดักมีพนักงาน 170,000 คน และมียอดขาย 85% ของกระดาษภาพถ่ายทั่วโลก แต่ภายในเวลาเพียงไม่กี่ปีรูปแบบธุรกิจของพวกเขาหายไปและต้องประสบกับภาวะล้มละลาย
สิ่งที่เกิดขึ้นกับบริษัทโกดัก จะเกิดขึ้นอีกกับอีกหลายอุตสาหกรรมใน 10 ปีข้างหน้า และคนส่วนใหญ่จะยังมองไม่เห็น จะมีใครในปี 1998 ที่คาดคิดบ้างว่าอีก 3 ปีต่อมา คุณจะไม่ถ่ายภาพบนแผ่นฟิล์มกระดาษอีกต่อไป กล้องดิจิตอลอันแรกที่ถูกคิดค้นขึ้นในปี 1975 มีความละเอียดเพียง 10,000 พิกเซล
ตามกฎของมัวร์ เทคโนโลยีส่วนใหญ่ที่สร้างความผิดหวังในตอนแรก และใช้เวลานานก่อนที่มันจะกลายเป็นความสำเร็จ และเป็นวิธีที่ดีกว่าในเวลาอันรวดเร็ว มันจะเกิดขึ้นเช่นเดียวกันกับปัญญาประดิษฐ์ (หุ่นยนต์), สุขภาพ, รถยนต์ไฟฟ้าที่ขับเคลื่อนอัตโนมัติ, การศึกษา, เครื่องพิมพ์ 3 มิติ, การเกษตร และการจ้างงาน
3. ขอต้อนรับเข้าสู่การปฏิวัติอุตสาหกรรมยุคที่ 4 และต้อนรับสู่ยุคทวีคูณ
ซอฟต์แวร์จะส่งผลกระทบต่ออุตสาหกรรมแบบดั้งเดิมมากที่สุดใน อีก 5-10 ปีข้างหน้า
คอมพิวเตอร์และปัญญาประดิษฐ์ (หุ่นยนต์) จะฉลาดขึ้นเป็นทวีคูณ และมีความเข้าใจโลกดีกว่ามนุษย์
ในปีนี้คอมพิวเตอร์สามารถเอาชนะมนุษย์ในการเล่นเกมหมากรุกโกะ ซึ่งเร็วกว่าที่คาดคิดไว้ถึง 10 ปี
ในสหรัฐอเมริกา ทนายความที่จบใหม่เริ่มตกงาน เพราะคอมพิวเตอร์ IBM Watson สามารถให้คำแนะนำด้านกฎหมายพื้นฐานได้ภายในเวลาเพียงไม่กี่วินาที และมีความแม่นยำถึง 90% เมื่อเทียบกับมนุษย์ที่มีความแม่นยำเพียง 70% ดังนั้น ถ้าคุณกำลังเรียนกฎหมายอยู่ก็เลิกได้เลย เพราะในอนาคต อาชีพทนายจะหายไปกว่า 90% เหลือแต่ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายเฉพาะด้านเท่านั้น (ข้อนี้ สารส้ม คิดว่ายังถกเถียงกันได้ เพราะทนายที่เป็นคนจะมีเทคนิคกลวิธี ลูกล่อ-ลูกชน ต่างกับหุ่นยนต์อยู่พอสมควร)
ปัจจุบัน คอมพิวเตอร์วัตสันได้เข้ามามีส่วนช่วยพยาบาลในการวินิจฉัยโรคมะเร็งได้เร็วและแม่นยำกว่ามนุษย์ถึง 4 เท่า
Facebook ขณะนี้ มีซอฟต์แวร์ในการจดจำรูปแบบใบหน้ามนุษย์ที่เหนือกว่าคน ในปี 2030 คอมพิวเตอร์จะเริ่มฉลาดกว่ามนุษย์
รถยนต์ขับเคลื่อนอัตโนมัติคันแรก จะเผยโฉมต่อสาธารณชนในปี 2018 ประมาณปี 2020 อุตสาหกรรมรถยนต์จะล่มสลาย ไม่มีความจำเป็นที่คุณจะต้องมีรถยนต์เป็นส่วนตัวอีกต่อไป เพราะเพียงแค่คุณโทรศัทพ์เรียก รถแท็กซี่ก็จะมารับคุณในตำแหน่งที่คุณเรียกและส่งคุณไปยังจุดหมายปลายทาง โดยคุณไม่จำเป็นต้องจ่ายค่าที่จอดรถแต่จ่ายเฉพาะค่ามิเตอร์ และยังสามารถทำงานไปด้วยในขณะเดินทางอีก ลูกๆ ของเราก็ไม่จำเป็นต้องสอบใบขับขี่หรือซื้อรถยนต์
บริษัทรถยนต์ส่วนใหญ่จะประสบกับการล้มละลาย บริษัทรถยนต์ที่อนุรักษ์นิยมจะเพียงแค่พยายามพัฒนารถยนต์ของตนให้ดีขึ้น ในขณะที่บริษัท TECH (Tesla, Apple, Google) จะปฏิวัติการสร้างรถยนต์โดยใส่คอมพิวเตอร์ลงในล้อรถยนต์ ผมคุยกับวิศวกรจากโฟล์คสวาเกน และออดี้ พวกเขากลัวคู่แข่งอย่างเทสลามาก
บริษัทประกันภัยจะเกิดปัญหาใหญ่เพราะเมื่อไม่มีอุบัติเหตุ, เบี้ยประกันก็จะถูกลง 100 เท่า รูปแบบธุรกิจประกันภัยรถยนต์จะหายไป
อสังหาริมทรัพย์จะมีการเปลี่ยนแปลง เพราะถ้าคุณสามารถทำงานได้ระหว่างการเดินทาง คนก็จะย้ายออกไปอาศัยอยู่ในพื้นที่รอบนอกที่มีทัศนียภาพสวยงามกว่ามากขึ้น
รถยนต์ไฟฟ้าจะกลายเป็นรถยนต์กระแสหลักภายในปี 2020 เมืองก็จะมีเสียงดังหนวกหูลดลง เพราะรถทุกคันจะเป็นรถไฟฟ้า ราคาค่าไฟฟ้าก็จะถูกลง และเป็นพลังงานสะอาดอย่างเหลือเชื่อ
การผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ได้เพิ่มขึ้นเป็นอย่างมากใน 30 ปีที่ผ่านมา แต่คุณเพิ่งจะเห็นผลกระทบของมัน ปีที่แล้วมีการติดตั้งโรงไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ทั่วโลกมากกว่าโรงไฟฟ้าถ่านหินฟอสซิล ราคาค่าไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์จะถูกลงอย่างมากจนทำให้บริษัทเหมืองแร่ถ่านหินต้องปิดตัวลงในปี 2025
ราคาค่าไฟฟ้าที่ถูกลงจะทำให้มีน้ำราคาถูก และเหลือเฟือจากการเปลี่ยนน้ำทะเลให้กลายเป็นน้ำจืดโดยการใช้กระแสไฟฟ้าเพียง 2kWh ต่อการผลิตน้ำจืดหนึ่งลูกบาศก์เมตร เราจะไม่ขาดแคลนน้ำในสถานที่ส่วนใหญ่อีกต่อไป เพียงแต่อาจขาดแคลนน้ำดื่มเท่านั้น ลองจินตนาการถึงสิ่งที่จะเกิดขึ้นถ้าทุกคนสามารถมีน้ำสะอาดให้ใช้ได้เท่าที่เขาต้องการโดยเกือบจะไม่มีค่าใช้จ่ายเลย
สุขภาพ : ราคา Tricoder X จะมีการประกาศในปีนี้ จะมีบริษัทที่ผลิตเครื่องมือทางการแพทย์ที่ทำงานได้กับโทรศัพท์ของคุณ (ชื่อ “Tricorder” มาจากภาพยนตร์เรื่อง Star Trek) ซึ่งจะสแกนม่านตาของคุณ พร้อมทั้งตรวจตัวอย่างเลือดและลมหายใจของคุณแล้ววิเคราะห์ ข้อมูลทางชีวภาพ 54 ตัว ที่จะบอกโรคได้เกือบทุกชนิดด้วยราคาที่แสนถูก ดังนั้น ในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า มนุษย์ทุกคนบนโลกนี้ก็จะสามารถเข้าถึงการแพทย์ระดับโลกในราคาที่เกือบฟรี
การพิมพ์ 3 มิติ : ราคาของเครื่องพิมพ์ 3 มิติที่ถูกที่สุด ได้ลดลงจาก 18,000 $ มาเป็น 400 $ ภายในเวลาเพียง 10 ปี และมีความเร็วขึ้นกว่าเดิม 100 เท่า บริษัทรองเท้าใหญ่ๆ ได้เริ่มต้นการผลิตรองเท้าด้วยเครื่องพิมพ์ 3 มิติ รวมถึงในสนามบินที่อยู่ห่างไกลก็เริ่มมีการผลิตชิ้นส่วนอะไหล่ของเครื่องบินโดยเครื่องพิมพ์ 3 มิติแล้ว สถานีอวกาศในขณะนี้ก็มีเครื่องพิมพ์ 3 มิติ สำหรับผลิตชิ้นส่วนอะไหล่เอง เพื่อลดความจำเป็นในการเก็บอะไหล่จำนวนมาก ในปลายปีนี้ สมาร์ทโฟนใหม่จะมีความสามารถในการสแกน 3 มิติ ที่จะทำให้คุณสามารถสแกนเท้าของคุณและพิมพ์รองเท้า 3 มิติ ที่เหมาะสมกับเท้าของคุณไว้ใส่เองที่บ้านได้ ประเทศจีนในขณะนี้มีการสร้างอาคารสำนักงาน 6 ชั้น ด้วยเครื่องพิมพ์ 3 มิติ ได้แล้ว ภายในปี 2027 10% ของผลิตภัณฑ์ทุกอย่างจะถูกผลิตโดยเครื่องพิมพ์ 3 มิติ
โอกาสทางธุรกิจ : ถามตัวคุณเองก่อนว่า “ในอนาคตจะเกิดสิ่งนั้นขึ้นไหม” ถ้าคำตอบคือใช่ คุณจะมีวิธีทำให้มันเกิดขึ้นเร็วกว่านี้ไหม แต่ถ้ามันไม่สามารถจะใช้งานร่วมกับโทรศัพท์ของคุณ ก็จงลืมความคิดนั้นไปได้ เพราะความคิดใดๆ ที่ออกแบบมาเพื่อความสำเร็จในศตวรรษที่ 20 จะล้มเหลวในศตวรรษที่ 21
ตำแหน่งงาน : 70-80% ของตำเหน่งงานจะหายไปใน 20 ปีข้างหน้า จะมีงานใหม่เกิดขึ้นจำนวนมาก แต่มันก็อาจจะยังไม่เพียงพอในระยะเวลาที่สั้นเกินไป
การเกษตร : ในอนาคตจะมีหุ่นยนต์ที่ใช้สำหรับการเกษตรราคาถูกเพียงตัวละ 100 $ เกษตรกรในโลกที่ 3 จะทำงานเป็นผู้จัดการแทนที่จะทำงานกลางแดดตลอดทั้งวัน การเกษตรแบบ Aeroponics จะใช้น้ำน้อยมาก
เนื้อลูกวัวที่ผลิตในจานเพาะเลี้ยงเซลล์และเริ่มมีการขายในขณะนี้ จะมีราคาถูกลงกว่าเนื้อลูกวัวจริงภายในปี 2018 ปัจจุบัน 30% ของพื้นที่ทางการเกษตรทั้งหมดใช้สำหรับการเลี้ยงปศุสัตว์ ในอนาคต พื้นที่เหล่านั้นจะไม่มีความจำเป็นอีกต่อไป
โปรตีนจากแมลงจะมีการวางตลาดในเร็วๆ นี้ มันมีโปรตีนมากกว่าเนื้อสัตว์ และมันจะถูกติดฉลากว่าเป็น “แหล่งโปรตีนทางเลือก” (เนื่องจากคนส่วนใหญ่ยังคงรังเกียจการกินแมลงเป็นอาหาร)
อายุวัฒนะ : ปัจจุบันค่าเฉลี่ยของชีวิตมนุษย์เพิ่มขึ้น 3 เดือนต่อทุกปี สี่ปีที่แล้วอายุเฉลี่ยของมนุษย์อยู่ที่ 79 ปี ปัจจุบันนี้เพิ่มเป็น 80 ปี ภายในปี 2036 เราทุกคนอาจมีชีวิตยืนยาวไปถึงมากกว่า 100 ปี
การศึกษา : ปัจจุบันราคาสมาร์ทโฟนที่ถูกที่สุดอยู่ที่ 10 $ ในแอฟริกาและเอเชีย ภายในปี 2020 คนในโลก 70% จะมีสมาร์ทโฟนเป็นของตัวเอง ซึ่งหมายความว่าทุกคนจะสามารถเข้าถึงการศึกษาระดับโลกได้
เด็กทุกคนสามารถใช้ Khan Academy สำหรับเรียนรู้ทุกสิ่งที่เด็กในโรงเรียนของประเทศที่เจริญแล้วเรียนได้ ซอฟต์แวร์นี้ได้เปิดใช้แล้วในประเทศอินโดนีเซียและจะมีเป็นภาษาอาหรับ ภาษาสวาฮิลี และภาษาจีนในฤดูร้อนนี้ สำหรับ App ภาษาอังกฤษจะเปิดให้ใช้ฟรีเพื่อให้เด็กในประเทศแอฟริกาได้เรียนพูดภาษาอังกฤษได้อย่างคล่องแคล่วภายในเวลาเพียงครึ่งปี
4. ทั้งหมดนี้ ขอบพระคุณข้อคิดข้อเขียนจากอาจารย์ประสิทธิ์ องอาจตระกูล และ ผศ.ดร.เชฎฐเนติ ศรีสอ้าน
อ่านแล้ว ไม่จำเป็นต้องเชื่อ แต่ขอแนะนำให้เตรียมพร้อมสำหรับการเปลี่ยนแปลง
คงดีกว่า หากเราเปลี่ยนแปลงวิธีคิดและทักษะของตัวเอง จนสามารถได้รับประโยชน์จากการเปลี่ยนแปลงนั้น เพราะจะเป็นเรื่องไม่สนุกเลย หากเราถูกบังคับให้เปลี่ยน หรือถูกทำลายจนตกขอบโลกใหม่ไปเลย
สารส้ม
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี