ฝุ่นควันความแตกตื่นเรื่อง “อุกกาบาต” ที่ลงมาตกบนพื้นโลก เมื่อวันที่ 7 กันยายน ที่ผ่านมา อาจจางหายไปจากวงสนทนาของผู้คนทั่วไป แต่ไม่ใช่กับเจ้าหน้าที่ที่ “สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ” หรือ สดร. เพราะเวลานี้พวกเขายังคงหาคำตอบของปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น

คล้อยหลังจากเหตุการณ์ดังกล่าวไม่กี่วัน สดร. ระบุว่า อุกกาบาตดังกล่าวเป็นแบบ “ลูกไฟ” ขนาด 3.5 เมตรมวลหนัก 66 ตัน และจากข้อมูลของ “องค์การนาซา” พบว่า พิกัดของอุกกาบาตอยู่บริเวณ ละติจูดที่ 14 ํ30’00.0” องศาเหนือ ลองติจูดที่ 98 ํ54’00.0” องศาตะวันออก เทียบได้กับบริเวณ อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี กินพื้นที่เป็นวงกว้างเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 30 กิโลเมตร(กม.) พลังงานการชนเท่าระเบิด “ทีเอ็นที” 3.9 กิโลตัน

แม้จะเป็นลูกไฟขนาดใหญ่ที่สุดที่พุ่งเข้ามาในบรรยากาศโลกในรอบปีที่ผ่านมา แต่จนถึงขณะนี้ยังไม่มีรายงานการพบ “วัตถุ” จากอุกกาบาตดังกล่าว ทาง สดร.จึงตั้ง“ชุดปฏิบัติการศึกษาและติดตามอุกกาบาต” ขึ้น เพื่อติดตามค้นหาวัตถุจากนอกโลกชิ้นนี้ ซึ่งปฏิบัติการ...

“ล่า...อุกกาบาต”!!!

ถือว่ายากไม่ต่างจาก “งมเข็มในมหาสมุทร”...

“ดร.ศรัณย์ โปษยะจินดา” รองผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (สดร.) ให้ข้อมูลว่า สดร.ได้ร่วมกับองค์การนาซา, มหาวิทยาลัยมหิดล และกองทัพอากาศ ตั้ง “ชุดปฏิบัติการศึกษาและติดตามอุกกาบาต”ขึ้นมา เพื่อระดมข้อมูลและหลักฐานการเกิดลูกไฟให้มากที่สุด แล้วนำมาวิเคราะห์หาทิศทาง และ “พื้นที่” ที่คาดว่าอุกกาบาตตก เพื่อใช้กำหนดบริเวณสำรวจ ค้นหาเศษอุกกาบาตดังกล่าว ซึ่งตอนนี้คาดว่าอยู่ในพื้นที่ป่าในเขต“อ.ไทรโยค” จ.กาญจนบุรี

“เรายังไม่ทราบจุดตกของอุกกาบาตที่แน่นอน ข้อมูลจากดาวเทียมก็อาจคลาดเคลื่อน ซึ่งการค้นหาไม่ใช่เรื่องง่ายจึงต้องพยายามกำหนดพิกัด หรือจุดตกให้แคบที่สุด ซึ่งจากหลักฐานต่างๆ คาดว่าน่าจะตกบริเวณแถวๆ เขื่อนศรีนครินทร์ และใน อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี” ดร.ศรัณย์ กล่าว

สำหรับแผน “ล่า...อุกกาบาต” ครั้งนี้...ดร.ศรัณย์ บอกว่า เริ่มจากเมื่อเราได้ข้อมูลต่างๆ เช่น จาก “คลิปวีดีโอ”ก็ต้องนำมากำหนดพิกัดให้แน่ชัด แต่ไม่ใช่แค่นี้แล้วจบ เพราะต้องไม่ลืมว่าภาพจากคลิปไม่สามารถนำมาใช้ได้ในทันที ต้องนำมาเช็คคุณภาพ และคำนวณเปรียบเทียบตำแหน่งต่างๆ ของ “ท้องฟ้า” ที่ปรากฏในคลิปด้วย ซึ่งคงเป็นบริเวณ “ไม่เล็ก” เท่าไร

เมื่อได้ตำแหน่งของ “ท้องฟ้า” แล้ว ขั้นต่อไป คือส่งทีมงานลงไป “ถ่ายภาพ” ท้องฟ้ายามค่ำคืน เพื่อใช้ตำแหน่งของ “ดวงดาว” ช่วยในการกำหนดพิกัดการตกของอุกกาบาต ซึ่งเวลานี้มี “ข้อมูลดิบ” เข้ามาถึงจำนวนมาก เราต้องนำมาสังเคราะห์ เช่น ภาพถ่าย “แนวควัน” ที่อุกกาบาตทิ้งเอาไว้ในท้องฟ้า อยู่ที่ความสูงเท่าไร หรืออาจดู “ฉากหน้า” ของภาพถ่ายที่แสดงตำแหน่งของหมู่บ้าน หรือโรงเรียน เป็นต้น เมื่อได้มา “ทีมล่าอุกกาบาต” ก็ต้องลงพื้นที่ไปถ่ายภาพทั้งกลางวันและกลางคืน เพื่อนำมาเปรียบเทียบ “มุม” ของการตก

หลังจากได้ข้อมูลเหล่านี้มาแล้วก็ต้องมาตรวจสอบความแม่นยำ ถ้ายังไม่สามารถจำกัดวงให้ “แคบ” ลงมาได้ เราจะไม่ส่งคนลงไปในพื้นที่เพื่อตามหามัน นี่เป็นกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่ทำเป็นขั้นตอน ไม่ได้ทำเร่งด่วนแบบ “มั่วๆ”ซึ่งเราตั้งเป้าไว้ว่าต้องการเก็บข้อมูลเหล่านี้ให้เสร็จไม่เกินสิ้นเดือนกันยายนนี้ แต่เอาเข้าจริงก็เจออุปสรรค เพราะ...

“ฟ้าไม่เปิด”!!!

“ช่วงที่ผ่านมาฝนตก เป็นอุปสรรคในการปฏิบัติงาน เพราะเราต้องถ่ายภาพดวงดาว และท้องฟ้า นำมาเปรียบเทียบ เมื่อมีฝนก็ยาก ถ้าสัปดาห์นี้ฟ้าไม่เปิด การหาข้อมูลจะยากขึ้น” ดร.ศรัณย์ กล่าว

รองผู้อำนวยการ สดร.กล่าวอีกว่า ปฏิบัติการตามล่าอุกกาบาตเป็นเรื่องยากพอสมควร ผู้เชี่ยวชาญบางคนบอกว่าง่ายนิดเดียว แค่เห็นมัน “วิ่ง” ไปทางไหนก็ใช้สูตร“สามเหลี่ยมตรีโกณมิติ” คำนวณพิกัดออกมา แต่มันไม่ได้ง่ายอย่างที่พูด เพราะอย่าลืมว่าวิธีนี้มีค่าความคลาดเคลื่อนเป็น 20-30 กม. แต่เราต้องการความแม่นยำที่ความคลาดเคลื่อนไม่เกิน 1-2 กม. นอกจากนี้ ยังต้องคำนวณ “ทิศทางลม” ด้วย

ถ้า “ฟ้าเป็นใจ” ได้ข้อมูลเรื่อง “พิกัด” ที่ค่อนข้างแน่นอนแล้ว ก็มาถึงขั้นตอนในการ “สำรวจ” ซึ่ง “ดร.ศรัณย์”บอกว่า ตรงนี้ไม่ใช่ว่าใครก็ทำได้ ต้องมีความรู้เรื่อง“หินอุกกาบาต” ระดับหนึ่ง ทำให้เราต้องอบรมอาสาสมัคร หรือเจ้าหน้าที่ที่จะเข้าไปสำรวจให้รู้จักความแตกต่างระหว่าง “หิน” กับ “หินอุกกาบาต” ซึ่งหินอุกกาบาตจะต่างจากหินทั่วไปไม่มาก คนที่ไม่มีความรู้เลยคง “ดูไม่ออก” อีกเรื่องที่เป็นอุปสรรคต่อการค้นหา คือ “ภูมิประเทศ”...

“ภูมิประเทศในการเข้าไปสำรวจบางจุดก็ยากมาก อย่างไร่มันสำปะหลังตอนนี้หญ้าคงขึ้นปกคลุมพื้นที่หมดแล้ว ถ้าเป็นภูเขา เป็นป่าเต็งรัง ก็ง่ายหน่อย เพราะเป็นพื้นหินแข็ง แต่ถ้าตกในหิมะเหมือนที่รัสเซีย ตรงนี้ง่ายมาก เพราะหิมะเป็นสีขาว พอมีก้อนหินสีดำอยู่บนหิมะ มันก็เห็นความแตกต่าง ทำให้หาง่าย แต่ของเรามันตกลงไปในป่า” ดร.ศรัณย์ กล่าว

ดร.ศรัณย์ คาดว่า อุกกาบาตลูกล่าสุดที่มาเยือนพื้นโลกนั้น น่าจะ“ระเบิด” เป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย กระจัดกระจายเป็นบริเวณกว้าง ซึ่งโอกาสที่จะพบอุกกาบาตขนาดเท่าลูกล่าสุดนั้น สำหรับเมืองไทยมีโอกาส “น้อยมาก” ดังนั้นสดร.จึงมุ่งศึกษาและให้ความสำคัญ เพราะอุกกาบาตครั้งนี้เรามองเห็นตั้งแต่มันวิ่งเข้าสู่พื้นโลก ถือว่า “พิเศษ” จริงๆ

ถามว่าเราตาม “ล่า” มันเพื่ออะไร...ดร.ศรัณย์ บอกว่า อย่างน้อยที่สุดเราจะได้รู้ว่า “องค์ประกอบ” ของมันว่ามีอะไรบ้าง ถ้าเราค้นพบก็จะทำให้เรารู้ถึง “วงโคจร” ของมัน จะทำให้เรารู้ว่า “มันมาจากไหน” จากบริเวณใดของ “ระบบสุริยะจักรวาล” เพราะเราเห็นเหตุการณ์การตกของมันตั้งแต่ต้น อย่างชัดเจน และโอกาสที่มันจะลูกใหญ่ หรือ “โต” ได้ขนาดนี้จะสัมพันธ์กับลักษณะของอุกกาบาตแบบใด

“อย่างน้อยที่สุดการตามล่าอุกกาบาตครั้งนี้ จะเป็นข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ที่จะนำไปใช้ประโยชน์ในอนาคต ทำให้เราพอจะทราบถึงวงโคจรคร่าวๆ และลักษณะของมัน รวมถึงที่มา ถ้าค้นพบเจอจะเป็นประโยชน์ต่อการศึกษา โดยเฉพาะด้านดาราศาสตร์อย่างมาก”

ที่สำคัญ...จะทำให้ “มวลมนุษยชาติ”…

รู้จัก “ระบบสุริยะจักรวาล” มากขึ้น!!!

SCOOP@NAEWNA.COM