17 กันยายน 2562 “วีโก (WIEGO)” หรือ Women in Informal Employment: Globalizing and Organizing ซึ่งเป็นเครือข่ายองค์กรภาคประชาสังคม (NGO) และนักวิชาการที่ศึกษาปัญหาของแรงงานนอกระบบทั่วโลก เผยแพร่บทความ “In times of crisis, grassroots organizations re-imagine democratic practice” เมื่อ 9 ก.ย. 2562 ยกตัวอย่างความพยายามของกลุ่มคนระดับฐานรากหรือรากหญ้า (Grassroot) ในการใช้กระบวนการประชาธิปไตยเพื่อต่อสู้ให้ได้รับสิทธิของตนที่สูญเสียไปจากการใช้อำนาจของภาครัฐ ในช่วงเวลาไม่นานที่ผ่านมา
อาทิ “ผู้ค้าหาบเร่แผงลอย (Street Vendor)” ในกรุงเทพมหานคร (กทม.) เมืองหลวงของไทย และกรุงลิมา เมืองหลวงของเปรู โดยกรณีของประเทศไทยนั้น นับตั้งแต่ปี 2557 ที่กองทัพเข้าควบคุมอำนาจและปกครองแบบเผด็จการทหาร ภาครัฐของไทยได้หันไปใช้นโยบายยกเลิกการอนุญาตให้ขายของบนทางเท้าหรือในพื้นที่สาธารณะ นำมาสู่การจัดตั้ง “เครือข่ายแผงลอยไทยเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน (Thai Vendors for Sustainable Development)” ซึ่งเป็นการรวมตัวของผู้ค้าหาบเร่แผงลอยที่ได้รับผลกระทบจากนโยบายดังกล่าว
รายงานของ WIEGO กล่าวต่อไปว่า ภายใต้การสนับสนุนของ มูลนิธิเพื่อการพัฒนาแรงงานและอาชีพ (HomeNet Thailand) กลุ่มผู้ค้าหาบเร่แผงลอยจาก 23 เขตใน กทม. ได้มารวมตัวกันแสดงจุดยืนเรียกร้องสิทธิในการประกอบอาชีพ รวมถึงสิทธิในการมีส่วนร่วมบริหารจัดการพื้นที่สาธารณะ ผ่านการเคลื่อนไหวที่หลากหลาย เช่น การสื่อสารผ่านสื่อออนไลน์ การเดินขบวนประท้วง เกิดเป็นขบวนการประชาธิปไตยที่มีชีวิตชีวาของกลุ่มผู้ค้าและผู้สนับสนุน เพื่อให้ได้แนวทางไปเสนอต่อภาครัฐสำหรับนำมาบริหารจัดการการค้าข้างถนนใน กทม.
ขณะที่การต่อสู้ของผู้ค้าหาบเร่แผงลอยในประเทศเปรู เริ่มต้นขึ้นในปี 2557 เช่นเดียวกับไทย เมื่อทางการกรุงลิมา จัดประชุมโต๊ะกลมระหว่างฝ่ายตัวแทนผู้ค้าและเจ้าหน้าที่รัฐ เพื่อวางกฎระเบียบใหม่ของเมือง แต่กลับกลายเป็นว่าฝ่ายรัฐนอกจากจะไม่ร่วมมือกับฝ่ายผู้ค้าแล้ว ยังเดินหน้ากวาดล้างแม้ในพื้นที่ตลาดที่มีชื่อเสียงของเมือง ซึ่งผู้ค้ามองว่านโยบายแบบนี้สะท้อนความไร้ประสิทธิภาพและไร้จินตนาการในการบริหารจัดการพื้นที่สาธารณะ
หลังได้รับผลกระทบ เครือข่ายผู้ค้าหาบเร่แผงลอยในกรุงลิมา รวมตัวกันทำงานร่วมกับผู้เชี่ยวชาญเพื่อเสนอทางออกเชิงนวัตกรรมที่ดีกว่าเพียงการกวาดล้างขับไล่ ซึ่งในเดือน ส.ค. 2562 WIEGO ได้เข้าไปสนับสนุนผู้ค้าข้างถนนให้จัดประชุมเพื่อนำเสนอแนวทางต่อผู้บริหารกรุงลิมา โดยหวังว่าท้ายที่สุดแล้วจะนำไปสู่การบริหารจัดการแบบมีส่วนร่วมเพื่อให้เกิดประโยชน์ร่วมกัน
ด้านประเทศบราซิล “คนงานเก็บขยะ (Waste Picker)” ตั้งแต่ปี 2559 ความไม่มั่นคงทางการเมืองบวกกับกระแสนิยมฝ่ายขวาที่รุนแรง ทำให้คนงานเก็บขยะหวั่นเกรงว่าชีวิตของคนจะไม่มั่นคง จึงรวมตัวกันแสดงจุดยืนให้รัฐบาลบราซิลรักษากรอบนโยบายด้านการจัดการขยะมูลฝอยเดิมที่ใช้มากว่า 2 ทศวรรษ ซึ่งเป็นกรอบนโยบายที่ทำให้คนงานเก็บขยะรู้สึกว่ามีความมั่นคงในการทำงาน โดยตัวอย่างความกังวล เช่น การลดงบประมาณศูนย์ส่งเสริมการคัดแยกและรีไซเคิลขยะของรัฐ และการนำเทคโนโลยีการเผาขยะมาใช้ซึ่งจะเป็นอันตรายต่อคนงานเก็บขยะ
ความร่วมมือนี้เริ่มต้นจากคนงานเก็บขยะใน Belo Horizonte และใน Minas Gerais กับเครือข่ายองค์กรภาคประชาสังคมทั้งระดับท้องถิ่นและระดับชาติ ต่อมาได้ขยายไปยังประชาชนในชุมชนใกล้เคียง นักวิชาการผู้เชี่ยวชาญด้านการบริหารจัดการขยะจากองค์กร National Waste Pickers Movement (MNCR) รวมถึง WIEGO และแม้กระทั่งเจ้าหน้าที่รัฐบางส่วนที่เห็นใจคนงานเก็บขยะ ซึ่งเป็นการรวมตัวที่น่าทึ่งเพราะสามารถสกัดกั้นแผนปรับเปลี่ยนนโยบายด้านการบริหารจัดการขยะของภาครัฐได้สำเร็จ และยังต้องการสานต่อการหารือร่วมกันกับฝ่ายรัฐต่อไป
บทสรุปรายงานของ WIEGO ชี้ว่า แม้ตัวอย่างทั้ง 3 จะไม่ใช่สูตรสำเร็จของแรงงานนอกระบบในการต่อสู้กับภัยคุกคามต่อประชาธิปไตยเมื่อเทียบกับความซับซ้อนของวิกฤติที่เกิดขึ้นทั่วโลก แต่ก็เป็นบทเรียนที่ดีว่า การรวมตัวที่เข้มแข็งของคนระดับฐานรากบวกกับการมีชุดความรู้ จะสามารถสร้างทางเลือกใหม่ๆ ให้กับการบริหารจัดการของภาครัฐได้มากกว่าแนวทางเดิมๆ ที่ผู้มีอำนาจเคยใช้มา
กล่าวคือ ในขณะที่ภาครัฐกำลังละทิ้งบรรทัดฐานของประชาธิปไตย คนระดับฐานรากกลับพยายามทำตนเป็นแบบอย่างในการเสริมสร้างประชาธิปไตยของคนฐานราก , ในขณะที่ผู้มีอำนาจกำหนดนโยบายที่ไม่ตอบสนองกับการแก้ปัญหาที่ซับซ้อน คนงานกลับกำลังสร้างนวัตกรรม , และในขณะที่ชนชั้นนำทางการเมืองกำลังส่งเสริมความแข็งกร้าวและการแบ่งแยกจนกลายมาเป็นวาทกรรมสาธารณะ องค์กรแรงงานระดับท้องถิ่นกำลังสร้างสะพานและหลอมรวมพันธมิตร
“แรงงานนอกระบบให้บทเรียนสำคัญบางอย่างเกี่ยวกับจินตนาการใหม่ถึงความหลากหลาย ประชาธิปไตย และการมีส่วนร่วมของพลเมือง” บทความของ WIEGO กล่าวทิ้งท้าย
-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-
ขอบคุณเรื่องจาก : http://www.wiego.org/blog/times-crisis-grassroots-organizations-re-imagine-democratic-practice
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี