นายแพทย์ก้องศาสดิ์ ดีนิรันดร์

ในช่วงเวลาที่สาวๆ ต้องเผชิญกับการมี “ประจำเดือน” มักจะมีอาการข้างเคียงอันเกิดจากฮอร์โมนภายในร่างกายมีการเปลี่ยนแปลง ไม่ว่าจะ สิว อารมณ์หงุดหงิดง่าย ปวดประจำเดือน สาวหลายๆ คนยังมีความกังวลในเรื่องของ “กลิ่น” ที่มาพร้อมกับการมีประจำเดือนอีกด้วย ถ้าเจอกับอากาศร้อนๆ ก็ยิ่งรู้สึกอับชื้น เกิดความกังวลกับกลิ่นที่เหมือนจะมากขึ้น จนบางครั้งอาจรู้สึกขาดความมั่นใจที่จะอยู่ใกล้ชิดใครเพราะกลัวว่าคนข้างๆ จะได้กลิ่นอันไม่พึงประสงค์

นายแพทย์ก้องศาสดิ์ ดีนิรันดร์ สูตินรีแพทย์ โรงพยาบาลกล้วยน้ำไท 1 กล่าวว่า กลิ่นในช่วงมีรอบเดือน เป็นเรื่องปกติของผู้หญิง ปกติก็จะมีกลิ่นแต่จะไม่รุนแรงถึงขนาดส่งกลิ่นไปรบกวนคนรอบข้าง เนื่องจากในเลือดประจำเดือนของผู้หญิงประกอบไปด้วยของเหลวหลายชนิด ซึ่งประมาณครึ่งหนึ่งคือเลือดที่ประกอบด้วยโซเดียม แคลเซียม ฟอสเฟต ธาตุเหล็ก นอกจากนั้น ยังมีมูกจาก
ปากมดลูกและเยื่อบุโพรงมดลูก ซึ่งกลิ่นที่เกิดขึ้นในช่วงมีประจำเดือนมาจากหลายๆ สาเหตุประกอบกัน ทั้งจากการเสียสมดุลของค่าความเป็นกรดด่าง กล่าวคือปกติบริเวณช่องคลอดจะมีความเป็นกรดอ่อนๆ มีเชื้อแบคทีเรียแลคโตบาซิลไลเป็นตัวหลักที่คอยควบคุมความสมดุลแต่ในช่วงที่มีประจำเดือนเลือดจะมีค่าความเป็นกรดอยู่ที่ประมาณ 7.4 จะทำให้ปริมาณแบคทีเรียดังกล่าวลดลงส่งผลให้แบคทีเรียอื่นๆ เจริญเติบโตได้ดีและแบคทีเรียเหล่านี้ทำให้บริเวณช่องคลอดมีกลิ่น

“สิ่งที่ทำให้เกิดปัญหาแต่ผู้หญิงหลายคนอาจไม่ทันนึกถึงคือ การอักเสบที่อาจเกิดจากการใช้ผ้าอนามัย การใช้น้ำยาสวนล้างช่องคลอดชนิดที่มีกลิ่นผสม หรือการมีเพศสัมพันธ์ช่วงที่มีประจำเดือน นอกจากนี้ ยังอาจเกิดจากการติดเชื้อไตรโคโมนัสที่มักจะมาจากการติดเชื้อจากเพศสัมพันธ์และการติดเชื้อยีสต์ที่เกิดจากค่าความเป็นกรดด่างเสียสมดุลบริเวณช่องคลอด โดยมักเกิดจากการกินยาปฏิชีวนะหรือยาคุม รวมไปถึงมะเร็งปากมดลูกที่อาจทำให้เกิดกลิ่นรุนแรงและมักจะมาพร้อมอาการอักเสบร่วมกับมีสารคัดหลั่งจำนวนมาก ปัญหาเรื่องกลิ่นจะเพิ่มมากขึ้นเมื่อใช้ผ้าอนามัยต่อเนื่องกันนานเกิน 3-4 ชั่วโมง การใส่กางเกงชั้นในที่ทำจากผ้าไนล่อน หรือเรยอนและกางเกงชั้นในที่รัดรูป เพราะปัจจัยเหล่านี้ทำให้เกิดความอับชื้น และเสียดสีทำให้เชื้อแบคทีเรียเจริญเติบโตได้ดี จึงควรเลือกกางเกงชั้นในชนิดที่ระบายความอับชื้นได้ดีประเภทเนื้อผ้าฝ้าย เป็นต้น”

คุณหมอ แนะนำอีกว่า ช่วงมีประจำเดือนความสะอาดเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการลดปัญหาเรื่องกลิ่น รวมทั้งการดูแลเส้นขนในบริเวณดังกล่าวให้สั้นลง การอาบน้ำให้สะอาดและล้างบริเวณปากช่องคลอดด้วยน้ำเปล่าแล้วเช็ดให้แห้ง การใช้สบู่หรือน้ำยาใช้เฉพาะที่สำหรับสุภาพสตรีชำระล้างบริเวณดังกล่าว อาจทำให้ความสมดุลของความเป็นกรด-ด่างเสียไป การรับประทานโยเกิร์ตช่วยให้เกิดแบคทีเรียตัวที่ดีและช่วยให้ความเป็นกรด-ด่างสมดุล

“เพื่อช่วยลดปัญหาเชื้อแบคทีเรีย ควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ปลอดจากสารเคมี เพราะช่วยลดการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียได้ หลีกเลี่ยงการใช้กระดาษเปียกเช็ดทำความสะอาด นอกจากจะส่งผลต่อความสมดุลของความเป็นกรด-ด่างแล้ว กระดาษเปียกส่วนใหญ่ยังมีส่วนผสมของน้ำยาฆ่าเชื้อแบคทีเรียที่จะไปทำลายแบคทีเรียชนิดดีไปด้วยอาจทำให้มีปัญหาเรื่องกลิ่นมากขึ้น ควรหลีกเลี่ยงผ้าอนามัย น้ำยาล้างช่องคลอดหรืออื่นๆ ที่มีการเติมกลิ่นลงไปเพราะอาจทำให้บริเวณดังกล่าวระคายเคืองได้ง่าย

การดูแลเรื่องความอับชื้นก็เป็นสิ่งสำคัญ ในช่วงเวลามีรอบเดือน สาวๆ อาจติดกางเกงชั้นในสำรองไว้ในกระเป๋าไว้ใช้ในกรณีที่เกิดการเลอะเทอะจนเปียกชื้นก็ช่วยให้บริเวณดังกล่าวอับชื้นน้อยลง เวลาซื้อผ้าอนามัยควรเลือกห่อที่ปิดสนิท ควรเก็บผ้าอนามัยในที่แห้งและมิดชิดเพื่อป้องกันฝุ่นและแมลง ไม่ควรใช้ผ้าอนามัยที่เปิดห่อทิ้งไว้นานๆ หลีกเลี่ยงการเก็บผ้าอนามัยไว้ในห้องน้ำ เพราะผ้าอนามัยเป็นกระดาษ จึงสามารถดูดซับความชื้นได้เป็นอย่างดี”

คุณหมอทิ้งท้ายว่า สาวๆ ไม่จำเป็นต้องกังวลเรื่องกลิ่นจนเสียความมั่นใจมากเกินไป กลิ่นอาจเปลี่ยนแปลงมากน้อยต่างกันในแต่ละวัน ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่างแต่ไม่ได้ส่งผลกับชีวิตประจำวัน สิ่งสำคัญคือ ควรดูแลให้ถูกต้องเหมาะสมตามคำแนะนำที่กล่าวมาก็เพียงพอแล้ว อย่างไรก็ตาม ถ้ามีกลิ่นมากขึ้นหรือมีการเปลี่ยนแปลงจนผิดสังเกตนานต่อเนื่องหลายวัน เช่น ประจำเดือนหมดไปแล้วแต่ก็ยังมีกลิ่นเหม็นคาวปลาอย่างต่อเนื่อง ร่วมกับมีอาการเจ็บหรือระคายเคือง คันอาจมีการจากเชื้อยีสต์ หรือแบคทีเรีย นั่นเป็นสัญญาณเตือน ควรไปพบสูตินรีแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุและทำการรักษาจะดีที่สุด