ศิลปินแห่งชาติปี 2558 ล่าสุด

วันที่ 24 กุมภาพันธ์ ที่ผ่านมา เป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 พระองค์ผู้ทรงมีพระปรีชาสามารถในศิลปกรรมด้านต่างๆ หลายสาขา โดยเฉพาะด้านกวีนิพนธ์นั้นได้รับการยกย่องว่า ในรัชกาลของพระองค์เป็นยุคทองของวรรณคดีที่มีละครและฟ้อนรำ โดยมีกวีคนสำคัญในรัชกาลร่วมสมัยกับพระองค์หลายคน เช่น กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ (รัชกาลที่ 3) สมเด็จกรมพระปรมานุชิตชิโนรส สุนทรภู่ พระยาตรัง และนายนรินทรธิเบศร์ (อิน) เป็นต้น พระราชนิพนธ์ที่รู้จักกันดี ได้แก่ รามเกียรติ์ อุณรุท และอิเหนา ไกรทอง สังข์ทอง ไชยเชษฐ์ หลวิชัยคาวี มณีพิชัย สังข์ศิลป์ชัย เป็นต้น และพระราชนิพนธ์บทพากย์โขนอีกหลายชุด เช่น ชุดนางลอย ชุดนาคบาศ และชุดพรหมาสตร์ นั้นล้วนเป็นวรรณคดีไทยที่นำมาใช้แสดงโขนและละครมาตลอดจนวันนี้

ซอสามสาย-สายฟ้าฟาด

พระองค์โปรดด้านดนตรีมาก เครื่องดนตรีที่ทรงถนัดและโปรดปรานคือ ซอสามสาย ซึ่งซอคู่พระหัตถ์ที่สำคัญได้พระราชทานนามว่า“ซอสายฟ้าฟาด” และเพลงพระราชนิพนธ์ที่มีชื่อเสียงรู้จักกันดีคือ “เพลงบุหลันลอยเลื่อน” หรือ “บุหลัน (เลื่อน) ลอยฟ้า” แต่คนมักเรียกว่า “เพลงทรงพระสุบิน” ด้วยเพลงนี้มีต้นเพลงมาจากพระสุบิน (ฝัน) ของพระองค์เองที่สุบินว่า พระองค์เสด็จไปดินแดนที่สวยงามดุจสวรรค์ ณ ที่นั้นได้ปรากฏพระจันทร์งามกระจ่างลอยมาใกล้พระองค์ พร้อมกับมีเสียงทิพยดนตรีแว่วไพเราะยิ่งจนพระองค์ประทับแน่นในพระราชหฤทัย เมื่อทรงตื่นบรรทมพระองค์ยังทรงจดจำเพลงนั้นได้ จึงเรียกพนักงานดนตรีมาต่อเพลงนั้นไว้ และทรงอนุญาตให้นำออกเผยแพร่ทำให้เพลงนี้รู้จักกันแพร่หลายมาจนทุกวันนี้

ร.2-บานประตูวัดสุทัศน์

นอกจากนี้ พระปรีชาสามารถทางดนตรีแล้วพระองค์ยังทรงแสดงฝีพระหัตถ์ปั้นพระพักตร์พระพุทธธรรมิศรราชโลกธาตุดิลก และทรงสลักบานประตูพระวิหารพระศรีศากยมุนี วัดสุทัศนเทพวรารามคู่หน้าด้วยพระองค์เองร่วมกับกรมหมื่นจิตรภักดีและทรงแกะไม้รักเป็นหน้าพระใหญ่และพระน้อยคู่หนึ่งคือพระยารักใหญ่ และพระยารักน้อย

วรรณคดี-สังข์ทอง-เจ้าเงาะ

ด้วยความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เป็นองค์ปฐมศิลปินแห่งรัตนโกสินทร์และทรงส่งเสริมสนับสนุนศิลปินได้เจริญรอยตามเบื้องพระยุคลบาท เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2528 คณะรัฐมนตรีจึงมีมติให้วันที่ 24 กุมภาพันธ์ ของทุกปีเป็นวันศิลปินแห่งชาติ  เพื่อคัดเลือกศิลปินผู้มีความสามารถ มีผลงานสร้างสรรค์และพัฒนาเป็นที่ยอมรับของวงการและมีผลงานเป็นประโยชน์ต่อสังคม

วรรณคดี-สังข์ทอง-ตีคลี

สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติปัจจุบันคือ กรมส่งเสริมวัฒนธรรม ได้พิจารณาผลงานเพื่อเชิดชูเกียรติ ส่งเสริมสนับสนุน และช่วยเหลือศิลปินผู้สร้างสรรค์ผลงานศิลปะที่มีคุณค่าของแผ่นดินไทย ประกาศรางวัลศิลปินแห่งชาติครั้งแรก
เมื่อพ.ศ.2528 และดำเนินงานต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบันนี้ 30 ปีแล้ว ได้ประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติศิลปินแห่งชาติรวมแล้ว 266 คน เสียชีวิตไปแล้ว 103 คน

ศิลปินเข้ารับพระราชทานเข็มศิลปินแห่งชาติ

ศิลปินแห่งชาตินี้คัดเลือกจากศิลปิน 4 สาขาได้แก่ สาขาศิลปะทัศนศิลป์ เป็นศิลปะที่มองเห็นได้ด้วยตาเป็นศิลปะสองมิติ หรือสามมิติ

ศิลปกรรมนั้นแสดงถึงภูมิปัญญาของผู้สร้างสรรค์และมีเอกลักษณ์โดดเด่น เช่นจิตรกรรม ประติมากรรม ภาพพิมพ์ ภาพถ่าย และ
สื่อประสม

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีทรงมีพระปฏิสันถารกับศิลปินแห่งชาติ

สาขาศิลปะสถาปัตยกรรม เป็นงานออกแบบสถาปัตยกรรม งานออกแบบและงานก่อสร้างต่างๆ สาขาศิลปะการแสดง เป็นศิลปะ
ที่เกี่ยวข้องกับการแสดง ทั้งแบบดั้งเดิม หรือพัฒนาขึ้นใหม่ ได้แก่ ละคร, ดนตรี, การแสดงพื้นบ้าน

พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (ร.2)

สาขาวรรณศิลป์ เป็นนักประพันธ์ที่เขียนงานกวีนิพนธ์ นวนิยาย เรื่องสั้น บันเทิงคดี และสารคดี  ดังนั้นศิลปินแห่งชาติทุกท่านจึงเป็นปราชญ์ทางความรู้ความสามารถจากการที่ศิลปินได้อุตสาหะอุทิศตนสร้างสรรค์ผลงานด้านศิลปะไว้เป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชาติ  จึงเป็นเรื่องที่น่ายินดียิ่งสำหรับประเทศและวงการศิลปินนานาประเทศ