อาใจคนรักของเก่าของโบราณสุดๆ สำหรับรายการ “ผู้หญิงแนวหน้ากับคุณแหน” ทุกวันอาทิตย์ เวลา 16.00-16.25 น. ทางสถานี TNN2 ช่อง 784 โดยพิธีกร “ขิม-ทิพย์ลดา พูนศิริวงศ์” พาพูดคุยกับ “ฮง-ธารา แซ่เบ๊” และลูกสาว “ปุ่น-เกศรินทร์แซ่เบ๊” เจ้าของร้าน “ฮงวัตถุโบราณ”ผู้คร่ำหวอดในวงการของเก่าของโบราณ มากว่า 65 ปี และยังเป็น อดีตนายกสมาคมเผยแพร่และส่งเสริมศิลปวัตถุ 5 สมัย

เถ้าแก่ฮง-ธารา แซ่เบ๊ เล่าว่า “ที่มาที่ไปเริ่มจากที่เวิ้งนครเกษม ผมได้รับช่วงมาจากคุณพ่อ ตอนนั้นอายุ 15 ปี ก็เริ่มต้นเข้ามาในวงการนี้ จนปัจจุบันนี้ก็ปาเข้าไป 65 ปีแล้ว ผ่านของเก่ามามากมาย สำหรับวิธีการดูของเก่าว่าเก่าจริงหรือไม่จริงนั้น ต้องมีการสังเกตว่าเนื้อกระเบื้อง ข้อแรกคือฝีมือการเขียน แล้วที่สำคัญที่สุดจะเป็นรูปแบบ คือของเก่าจะเป็นรูปแบบของเขา ของใหม่ออกมาจะแตกต่างกัน เพราะความประณีตต่างกัน แล้วคนโบราณจะมีเวลาว่าง คล้ายๆ แบบที่ทำด้วยใจรัก ละเมียดละไมกว่า แต่ตอนนี้เขาทำกันเพราะเป็นธุรกิจ มันจะต่างกัน

สำหรับลูกค้าถามว่าอดีตกับปัจจุบันแตกต่างกันไหม คือถ้าคนที่สะสมของโบราณเขาจะเป็นคนที่ช่างเก็บ อย่างถ้าจะซื้อชาม
สักใบ พอมาถึงถ้าเจอตัวเขาก็จะซื้อตัว เจอฝาก็ซื้อฝา คือซื้อเอาไว้ก่อน แล้วเผื่อวันหนึ่งฝากับตัวมาเจอกันเขาจะแฮปปี้มาก อันนี้คือนักสะสมของโบราณ เปรียบเทียบกับคนรุ่นใหม่เดี๋ยวนี้ เขาจะซื้อที่เป็นชิ้นเป็นอันเลย ซื้อแบบของสมบูรณ์ จะแตกต่างกันตรงนี้

ส่วนเรื่องอายุของนักสะสม สมัยก่อนจะเป็นคนที่อายุมาก จะต้อง 50 ปีขึ้นไป แต่ตอนนี้เริ่มที่อายุ 30 ปี คนรุ่นใหม่ก็เริ่มเก็บสะสมกันแล้ว นักสะสมที่มาที่ร้านถามว่ามีความเปลี่ยนแปลงแตกต่างกันอย่างไรบ้าง อย่างสมัยก่อนยกตัวอย่าง เสี่ยเล็ก วิริยะพันธ์ ท่านเป็นคนที่เก็บสะสมของเก่าเมื่อประมาณ 60 ปีก่อน ท่านก็เก็บเอาไว้จนสร้างเป็นพิพิธภัณฑ์เมืองโบราณ เป็นคนแรกเลยที่สร้างในเมืองไทย

(ซ้าย) ปุ่น-เกศรินทร์ แซ่เบ๊, เถ้าแก่ฮง-ธารา แซ่เบ๊ และ ขิม-ทิพย์ลดา พูนศิริวงศ์

ต่อมาก็มี คุณสุรัตน์ โอสถานุเคราะห์ ที่เข้ามาเก็บ แล้วก็เปิดพิพิธภัณฑ์ที่มหาวิทยาลัยกรุงเทพ นี่คือนักสะสมที่สร้างคอลเลคชั่นขึ้นมา และก็ยังสะสมไปเรื่อยๆ ตอนที่เสี่ยเล็กเมืองโบราณยังมีชีวิตอยู่ ท่านก็เป็นนักสะสมอันดับต้นๆ ท่านจะเก็บของที่ดีที่สุด ต่อมาก็มีคุณสุรัตน์ โอสถานุเคราะห์ ที่มาสานต่อ แล้วก็มาเปิดพิพิธภัณฑ์ใหม่ ผมก็เป็นคนหาของให้

ยุคนี้ก็จะค่อนข้างมีความเปลี่ยนแปลง อย่างที่เห็นได้ชัดก็บางท่านอาจจะไม่ได้สะสม คือไม่ได้จะมุ่งมั่นในการสร้างคอลเลคชั่น เพียงแต่ว่าถ้าซื้อไปก็เพื่อตกแต่งบ้าน ก็จะสร้างบรรยากาศให้เหมือนกับว่า คือเอาไปแต่งบ้านโดยใช้ของโบราณแทนของใหม่ อย่างลูกค้าบางท่านบ้านจะโมเดิร์นมาก เขาบอกว่าบางทีมีของเก่าเข้าไป มันจะสร้างเสน่ห์ให้เห็นถึงศิลปะความงามสมัยก่อน ก็จะช่วยสร้างบรรยากาศไปอีกแบบ ไม่น่าเบื่อ เรื่องคุณค่าและมูลค่านั้น มูลค่าจะมีแต่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ

ในฐานะที่อยู่ในวงการมานาน ถามว่ามีชิ้นไหนที่เคยมาแล้วเป็นของหายาก ก็มีอยู่ชิ้นหนึ่งเป็นแจกัน สมัยราชวงศ์หยวน เป็นลายเขียนปลา เป็นของที่หายากมาก แล้วผมก็ขายให้กับนักสะสมชาวญี่ปุ่นไป ซึ่งผมก็เก็บรูปเอาไว้ ก็มีพิพิธภัณฑ์ที่ปักกิ่งมาหาผม ก็ให้ดูรูป เขาก็บอกให้ช่วยไปตามให้ได้ไหม เพราะเป็นของที่มีค่ามาก

ตอนที่เจอของชิ้นนี้ คือเขาไปซื้อมาจากเวียดนาม แล้วก็มาขายให้ผม คนที่เขาซื้อมาเขาทราบว่าเป็นของเก่า แต่เราเป็นพ่อค้าเราซื้อมาเราก็ต้องขายไป เรื่องที่ว่าเวลาเห็นของที่หายาก เคยคิดอยากจะเก็บไว้เองไหม ผมไม่คิดอย่างนั้นนะ คือถ้าเจอของดี ผมก็อยากจะให้กับลูกค้าของผม ผมจะเสนอของที่ดีที่สุดให้เขา ก็เลยไม่ได้สะสมไว้ให้ตัวเองนี่คือเสน่ห์และความสนุกให้การทำอาชีพนี้ และยังได้อยู่กับประวัติศาสตร์ไปด้วย

ถามว่าเสน่ห์ของของโบราณคืออะไร แล้วทำไมส่วนใหญ่นักสะสมถึงเลือกสะสม คือผมคิดว่าคนที่สะสมคือมีใจรัก แล้วก็คิดว่า
ซื้อแล้วมูลค่าของนี้มันจะเพิ่มขึ้น เหมือนเป็นการลงทุนอย่างหนึ่ง พอสะสมไปก็เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ มูลค่าก็มีแต่เพิ่มขึ้นๆ แล้วของก็หายากขึ้น ก็ทำให้คนที่สะสมเหมือนเป็นการเสพติดอย่างหนึ่ง ได้แล้วก็อยากได้อีก เรียกว่าหลงเสน่ห์ของโบราณ ถามว่าต้องมีอายุเท่าไหร่ถึงจะเรียกว่าโบราณ คือต้องเกิน 100 ปี ถึงจะเป็นของเก่า

ข้อแนะนำสำหรับนักสะสมรุ่นใหม่ๆ ที่ยังไม่มากประสบการณ์ ก็อยากจะให้คนรุ่นใหม่ที่เก็บสะสมของโบราณ เวลาซื้อเราจะต้องระมัดระวัง ซื้อจากร้านที่เชื่อถือได้ แล้วสำคัญที่สุดถ้าเราไม่แน่ใจ ก็ให้เจ้าของร้านระบุด้วยว่าสินค้าชิ้นนี้สมัยอะไร มีความสมบูรณ์แค่ไหน หรืออีกอย่างหนึ่งถ้าจะให้ชัวร์ก็ขอให้เขาไปให้สมาคมเผยแพร่และส่งเสริมศิลปวัตถุ ออกใบรับรองให้

ผู้ที่ยังน้อยประสบการณ์และยังไม่ชำนาญ ผมอยากแนะนำว่าถ้ามีเวลาก็มาดูที่RCB Auctions ที่ River City Bangkokเขาจะมีประมูลทุกๆ เสาร์แรกของเดือน แล้วจะมีของหลากหลายให้ศึกษา ซึ่งในนั้นจะมีเขียนว่าสมัยอะไร มูลค่าเท่าไหร่ ผมว่าเป็นการดีที่สุดที่จะได้เรียนรู้ด้วยของจริง”

ด้าน ปุ่น-เกศรินทร์ เสริมว่า “สำหรับปุ่นถือเป็นรุ่นที่ 3 ต่อจากรุ่นคุณพ่อ เรียกได้ว่าเกิดมาก็เห็นวัตถุโบราณพวกนี้เลย ตั้งแต่เด็กเห็นคุณพ่อทำงานมาตลอด ก็มีความชอบมาตั้งแต่เด็กๆ อย่างตอนเรียนก็จบอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ก็เรียนด้านประวัติศาสตร์ เอกวรรณคดีอังกฤษโทประวัติศาสตร์

และหลังจากนั้นไปต่อ Master of Science in Mass Communication, College of Communication, Boston University แต่ตอนนั้นรู้สึกอยากเรียนอะไรที่มันกว้างขึ้นก็เลยไปเรียนด้านสื่อสารมวลชน คอมมูนิเคชั่นพอกลับมาก็รู้ว่าในที่สุดก็ต้องกลับมารับช่วงต่อด้วยความชอบส่วนตัว ก็เลยไปเรียนต่อด้านประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร เป็นปริญญาโทอีกใบหนึ่ง

เรียกว่าเติบโตมากับของโบราณมาตลอด เลยยิ่งอยากจะรู้ประวัติรู้ลึกยิ่งขึ้น เพราะของแต่ละชิ้นเราเห็นเฉพาะตัวชิ้นงานนั้นๆ แต่ถ้าเกิดเรารู้ถึงเบื้องหลัง หรือเรื่องราวที่ว่าของในยุคนั้นสร้างมาอย่างไร มีความเป็นมาอย่างไร มันจะยิ่งทำให้เกิดความเข้าใจที่มากขึ้น ตอนนี้พอเห็นของปุ๊บก็สามารถบอกได้ว่าเป็นศิลปะของยุคไหน เป็นของประมาณช่วงไหน

สำหรับร้านฮงวัตถุโบราณ ส่วนใหญ่จะเป็นของเกี่ยวกับวัตถุโบราณทางด้านเอเชีย เน้นหนักไปทางจีน ไทย พม่า เวียดนาม ถามว่าของจะเป็นประเภทไหน จริงๆ แล้วเริ่มจากคุณพ่อจะมีความเชี่ยวชาญด้านเซรามิก เรื่องเครื่องถ้วย แต่พอเข้ามาในวงการทำไปนานๆ เราก็จะขยายไปด้านไม้แกะ เครื่องเงิน เครื่องทองและก็มีผ้าบ้าง เพราะว่าลูกค้ามีความต้องการที่หลากหลายขึ้น เราก็จะพยายามหาสินค้าเหล่านี้มาเสริม แต่อย่างไรหลักๆ ของเราความเชี่ยวชาญที่มาอันดับแรกเลย ก็คือพวกเครื่องถ้วย พวกเซรามิก ซึ่งบางครั้งคุณพ่อก็ทำในลักษณะบริจาคโบราณวัตถุให้พิพิธภัณฑ์ คืออยากให้คนรุ่นหลังจะได้เห็นของสวยๆ งามๆ และจะได้เอาไว้ศึกษาด้วย ตอนนี้นอกจากปุ่นจะดูแลร้านแล้ว ก็ยังดำรงตำแหน่งเป็นเลขาธิการของทางสมาคมเผยแพร่และส่งเสริมศิลปวัตถุ ด้วยค่ะ ส่วนคุณพ่อเป็นนายกสมาคมติดต่อกันมา 5 สมัยแล้วค่ะ”