ประจำเดือน เป็นเลือดที่เกิดจากการหลุดลอกของเยื่อบุโพรงมดลูก ซึ่งจะไหลออกมาทางช่องคลอดของผู้หญิงในทุก ๆ เดือน โดยเรื่องนี้ถือเป็นเรื่องปกติสำหรับผู้หญิง แต่จะไม่ปกติ หากมีเดือนไหนที่ประจำเดือนขาด หรือมาไม่ตรงเวลา ซึ่งปัญหานี้ก็อาจทำให้สาว ๆ เกิดความวิตกกังวลขึ้นได้ โดยสิ่งแรก ๆ ที่จะคิดก็คือ สงสัยว่าตัวเองกำลังจะตั้งครรภ์หรือเปล่า แต่ช้าก่อนค่ะ เพราะการที่ประจำเดือนไม่มานั้นไม่ได้แปลว่าเราจะต้องท้องเสมอไป ซึ่งยังมีอีกหลายสาเหตุที่อาจทำให้ประจำเดือนไม่มาได้เช่นกัน

ร่างกายของผู้หญิงแบ่งออกเป็นช่วงไข่สุก ช่วงไข่ตก ช่วงหลังไข่ตก ช่วงมีรอบเดือน โดยในแต่ละรอบเดือนจะมีระยะเวลาโดยเฉลี่ยประมาณ 28 วัน ฮอร์โมนเพศหญิงจะทำหน้าที่เตรียมร่างกายเพื่อรองรับการตกไข่ การมีประจำเดือน การตั้งครรภ์ การคลอด หากวงจรรอบเดือนปรวนแปร ก็จะทำให้ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอหรือขาดหายไป ส่งผลให้สุขภาพร่างกายทรุดโทรม ซึ่งอาการประจำเดือนมาไม่ปกติ หรือประจำเดือนไม่ว่า เป็นสัญญาณที่บอกว่า สุขภาวะของร่างกายและจิตใจกำลังเสียสมดุล และถึงเวลาต้องหันมาใส่ใจดูแลสุขภาพให้จริงจังมากขึ้น

สาเหตุที่ประจำเดือนขาดหายไปอาจเกิดขึ้นได้หลายสาเหตุ ดังนี้

ความเครียด สาว ๆ ที่เครียดบ่อย ๆ จะส่งผลให้มีความผิดปกติทางด้านอารมณ์ และการเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมน ทำให้ประจำเดือนคลาดเคลื่อนหรือไม่มาได้ รวมถึงมีปัญหาสุขภาพ เช่น เจ็บป่วยเรื้อรัง ต่อมไทรอยด์มีปัญหา เพราะผู้หญิงที่มีความผิดปกติของต่อมไทรอยด์จะทำให้การผลิตฮอร์โมนน้อยเกินไป

กินยาคุมกำเนิด ยาคุมกำเนิดบางตัวกินแล้วอาจจะมีผลข้างเคียง ทำให้ประจำเดือนขาดไปประมาณ 3-4 เดือน ซึ่งเรื่องนี้สำหรับสาว ๆ ที่ต้องการคุมกำเนิดด้วยการกินยาคุม ควรศึกษาผลข้างเคียงให้ดีเสียก่อน หรือกินยาบางชนิด ยาบางชนิดกินแล้วอาจจะทำให้ประจำเดือนไม่มาได้ เช่น corticosteroids, ยาแก้โรคซึมเศร้า antidepressants, antipsychotics, ยารักษาโรคไทรอยด์ และเคมีบำบัดบางชนิด เป็นต้น

ออกกำลังกายหนักเกินไป จะสังเกตได้ว่านักกีฬาหญิงส่วนมากจะมีประจำเดือนมาไม่เป็นปกติ อันเนื่องมาจากการฝึกซ้อมร่างกายหนักเกินไป หรือออกกำลังกายแล้วน้ำหนักลดลงอย่างฮวบฮาบ ซึ่งจะส่งผลให้ไขมันในร่างกายต่ำ และหากปริมาณไขมันในร่างกายต่ำกว่า 5% ร่างกายอาจหยุดผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนและระงับการตกไข่ ทำให้ประจำเดือนไม่มาตามปกติ

รังไข่ผิดปกติ อาการผิดปกติของรังไข่ เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ประจำเดือนมาไม่ปกติ นอกจากนี้สำหรับสาว ๆ ที่มีความผิดปกติของรังไข่ยังส่งผลให้มีบุตรยากอีกด้วย ประจำเดือนเกิดขึ้นจาก วงจรคำสั่ง ไฮโปทาลามัสในสมอง –> ต่อมใต้สมอง –> รังไข่ –> ไฮโปทาลามัส หากเกิดความผิดปกติหรือความไม่สมดุลที่ส่วนใดส่วนหนึ่งในวงจรนี้ ก็จะส่งผลให้ประจำเดือนมาไม่ปกติหรือขาดหายไปได้

สิ่งสำคัญที่ผุ้หญิงควรรู้

คนที่ประจำเดือนมาไม่ปกติหรือประจำเดือนขาดในช่วงวัยรุ่น มีความเสี่ยงสูงที่จะประสบภาวะกระดูกพรุนในอนาคต นั่นเป็นเพราะปริมาณเอสโทรเจนซึ่งมีความสัมพันธ์อย่างมากกับความหนาแน่นของมวลกระดูกลดน้อยลง วัยรุ่นที่มีปัญหาประจำเดือนผิดปกติเป็นประจำยิ่งมีความเสี่ยงมากขึ้น

เห็นไหมคะสาว ๆ ว่าสาเหตุที่จะทำให้ประจำเดือนไม่มาได้นั้นมีตั้งหลายสาเหตุ ดังนั้นสำหรับสาว ๆ คนไหนที่เกิดปัญหาประจำเดือนมาไม่ตรงเวลาก็ลองเช็กสาเหตุเหล่านี้ก่อนเลยนะคะ แต่ทั้งนี้ถ้าหากประจำเดือนขาดบ่อย ๆ กระปุกดอทคอมก็ขอแนะนำให้ไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจให้แน่ใจจะดีที่สุดค่ะ