โรคผิวหนังอักเสบ หรือ เอ็กซีม่า ( Eczema) เป็นโรคผิวหนังที่พบบ่อยที่สุด ที่ทำให้ผู้ป่วยต้องมาพบแพทย์ แม้ว่าจะไม่ได้อันตรายถึงชีวิต แต่ก่อให้เกิดความรำคาญและส่งผลถึงคุณภาพชีวิต เสียบุคลิกภาพที่ต้องคอยเกา รวมทั้งการนอนพักผ่อนก็ไม่เต็มที่ อาจส่งผลถึงสุขภาพร่างกายและจิตใจด้านอื่นด้วย

ข้อมูลจาก ผศ.พญ.สุวิรากร โอภาสวงศ์ ประธานฝ่ายกิจกรรมสังคม สมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย และผู้อำนวยการคลินิกสยามเดอร์มาติกส์ แนะนำว่า โรคผิวหนังอักเสบ มีลักษณะเป็นผื่น บวม แดง บางครั้งมีตุ่มน้ำ มีน้ำเหลืองซึม ลอกเป็นขุย และตกสะเก็ด ถ้าเป็นเรื้อรัง จะเป็นผื่นหนา มีขุย เห็นเส้นผิวหนังชัดเจน ลักษณะเด่น ของโรคผิวหนังอักเสบ คือ จะมีอาการคันมาก สาเหตุที่ทำให้เกิดนั้นอาจมีสาเหตุจากปัจจัยภายในร่างกาย เช่น โรคภูมิแพ้ผิวหนังในเด็ก (Atopic dermatitis)ซึ่งจะมีผิวแห้ง คัน หรืออาจมีประวัติในครอบครัวเป็นภูมิแพ้ และ มักมีภูมิแพ้ทางเดินหายใจ ร่วมด้วยส่วนสาเหตุจากภายนอกมักเกิดจากการสัมผัส ซึ่งมักจะสัมผัสกับสารระคายเคือง หรือ สารสัมผัสที่ทำให้เกิดการแพ้ เช่น โลหะนิเกิล สังเกตได้เมื่อใส่เครื่องประดับจะมีผื่นบริเวณที่บริเวณสัมผัสนั้น

จะทราบได้อย่างไรว่าเราแพ้อะไร สำหรับผิวหนังอักเสบจากภายใน สามารถวินิจฉัยได้จากประวัติ ลักษณะผื่นและตำแหน่งที่เป็นได้ ส่วนผิวหนังอักเสบจากภายนอก สามารถทำการทดสอบด้วยการทำทดสอบผิวหนังด้วยการแปะ (Patch test)โดยจะมีสารมาตรฐานที่พบได้ในชีวิตประจำวันในการทดสอบมาแปะไว้ที่หลัง 48 ชั่วโมง จะสามารถบอกได้ว่าแพ้อะไรบ้าง

แนวทางการรักษา จะขึ้นกับลักษณะของผื่น ถ้าเป็นระยะเฉียบพลัน มีผื่นแฉะ มีน้ำเหลืองไหล ควรรักษาด้วยการประคบ ด้วยน้ำเกลือ หรือน้ำด่างทับทิม ทิ้งไว้ 15-20 นาที ให้ผื่นแห้ง แล้วจึงทายารักษา สำหรับผื่นที่ไม่แฉะ จะให้ยากลุ่มที่เป็นสเตียรอยด์ทา ซึ่งการใช้ยาทาสเตียรอยด์ ต้องเลือกใช้ให้ถูกต้อง เพราะ เป็นยาที่ดีแต่ก็มีผลข้างเคียงด้วย แม้ว่ายาทาสเตียรอยด์จะสามารถลดอาการผื่นคัน ผื่นแพ้ ได้เป็นอย่างดี แต่การใช้ยาทาสเตียรอยด์ต่อเนื่องเป็นเวลานานหรือใช้ในปริมาณที่มากเกินไป อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ เช่น ผิวลาย ผิวบาง หรือสิว เป็นต้น ดังนั้นในการทายาสเตียรอยด์จึงควรมีการกำหนดปริมาณยาที่เหมาะสมตามแต่ละบริเวณของร่างกาย ไม่ให้มากหรือน้อยจนเกินไป และเลือกความแรงให้เหมาะสม จึงไม่ควรซื้อยาใช้เองให้ปรึกษาแพทย์ แพทย์ผิวหนังหรือเภสัชกรก่อน ในกรณีที่มีการติดเชื้อ อาจให้ยาปฏิชีวนะรวมด้วย

ยาทาอีกกลุ่มที่นิยมใช้ในผิวหนังอักเสบ โดยเฉพาะในเด็กที่ไม่อยากให้เกิดผลข้างเคียงจากสเตียรอยด์ยากลุ่มที่ยับยั้งแคลซินูริน (Calcineurin inhibitors) เช่น ยาไซโคลสปอริน (Cyclosporin) ทาโครลิมัส (Tacrolimus ) เป็นยาที่ช่วยเรื่องผิวหนังอักเสบได้ดี แต่ปัญหาของยากลุ่มนี้คือมีราคาค่อนข้างสูงและการเริ่มทาใหม่ๆ อาจมีอาการระคายเคืองได้

วิวัฒนาการการรักษา สำหรับผู้ที่มีปัญหาด้านการทายาไม่อยากใช้ยาสเตอรอยด์ มีการรักษาด้วยแสงอาทิตย์เทียม หรือ Phototherapy สามารถช่วยได้อย่างมีประสิทธิภาพดี การรักษาด้วยการฉายแสงนั้นจะใช้แสง ultraviolet B และ A โดยให้จำเพาะเจาะจงเลือกความยาวคลื่นที่มีผลต่อการรักษา ตัดช่วงที่เป็นอันตรายออก จะฉายบริเวณผิวหนังที่เกิดอาการของโรค เพื่อลดผลกระทบต่อผิวหนังปกติในบริเวณข้างเคียงให้น้อยที่สุด ส่วนใหญ่แล้วเครื่องฉายแสงจะอยู่ในโรงพยาบาลใหญ่ๆที่มีแผนกผิวหนังเท่านั้น ปัจจุบัน มีการพัฒนาเครื่องฉายแสงเฉพาะที่จากประเทศญี่ปุ่น ชื่อเครื่อง Thera Beam UV308 ซึ่งเป็นพลังงานแสงอาทิตย์เทียม มีความยาวคลื่นแสงที่ 308 นาโนเมตร มีคุณสมบัติในการทำลายเซลล์เม็ดเลือดขาวผิดปกติซึ่งเป็นเหตุทำให้เกิดผื่นอักเสบที่ผิวหนัง จุดเด่นสำคัญของเครื่องนี้ก็คือ การฉายแสงผ่าน Excimer Filter ซึ่งเป็นการออกแบบลิขสิทธิ์เฉพาะ ที่จะช่วยกรองแสงที่ไม่จำเป็น ทำให้ได้พลังงานที่ทำลายเซลล์เม็ดเลือดขาวผิดปกติได้อย่างแม่นยำและมีประสิทธิภาพสูงสุด ไม่มีผลข้างเคียงต่อเซลล์ปกติที่อยู่ข้างเคียงทำให้ผลการรักษา มีประสิทธิภาพสูงได้ผลดี เห็นผลได้ทันที หยุดการอักเสบและผื่นคันได้รวดเร็วกว่าวิธีการรักษาอื่นๆ โดยไม่ต้องเสี่ยงกับการทายาที่มีสารสเตียรอยด์หรือการเข้าตู้ฉายแสง ผลการรักษาคงอยู่ได้ถาวรกว่า จำนวนครั้งที่ใช้ในการรักษาน้อยกว่า ไม่มีผลข้างเคียง หรือการสะสมของสเตียรอยด์ในร่างกาย

การดูแลสุขภาพร่างกายและผิวพรรณให้ดูดีเสมอ ย่อมเป็นยอดปรารถนาของทุกคน ขอให้ใส่ใจดูแลทำความสะอาดสุขอนามัยอยู่เสมอ พร้อมกับหลีกเลี่ยงสิ่งที่แพ้ พักผ่อนนอนหลับให้เพียงพอ ทำจิตใจให้แจ่มใสเสมอ

ผศ.(พิเศษ)ดร.อภิสิทธิ์ ฉัตรทนานนท์

ประธานกรรมการ มูลนิธิคุณแม่คุณภาพ