สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) ร่วมกับศูนย์คาดการณ์เทคโนโลยีเอเปค (APEC Center for Technology Foresight: APEC CTF) จัดพิธีลงนามแสดงเจตจำนง (Letter of Intent) จัดตั้ง “ภาคีเครือข่ายการคาดการณ์อนาคตแห่งประเทศไทย” (Thailand Foresight Alliance) โดยมีผู้แทนจาก 12 หน่วยงาน อาทิ สอวช. และ APEC CTF, สำนักงานข่าวกรองแห่งชาติ, สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม , สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน), คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, สถาบันนโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, วิทยาลัยการจัดการ มหาวิทยาลัยมหิดล, สถาบันอาณาบริเวณศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, สถาบันนโยบายวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและนวัตกรรม  มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี, โปรแกรมการคาดการณ์อนาคตเชิงยุทธศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ , หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ และวิทยาลัยพหุวิทยาการและสหวิทยาการ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เข้าร่วมลงนาม เพื่อสร้างความร่วมมือในการพัฒนาระบบนิเวศด้านการคาดการณ์อนาคตของประเทศ

ศ.ดร.ศุภชัย ปทุมนากุล ปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เปิดเผยว่า การคาดการณ์อนาคร (Foresight) เป็นเครื่องมือเชิงยุทธศาสตร์ที่ช่วยสร้างภาพใหญ่ เพื่อใช้กำหนดทิศทางและตอบโจทย์การบริหารประเทศในยุคที่โลกเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วจากเทคโนโลยีดิสรัปชัน แม้ว่าจะอาจไม่ถูกต้อง 100% เพราะปัจจัยที่คาดไม่ถึง เช่น กรณีนโยบาย 2.0 ของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐฯ ที่ตัดงบวิจัยของหน่วยงานสำคัญอย่าง NSF, NIH รวมถึงงานด้านอวกาศ ทำให้การลงทุนวิจัยในสหรัฐฯหดตัว และนักวิจัยจำนวนมากมีแนวโน้มย้ายออกนอกประเทศ ส่งผลต่อการแข่งขันด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมระดับโลกที่เริ่มเปลี่ยนขั้ว

Foresight ไม่ใช่เรื่องที่ทำครั้งเดียวแล้วใช้ยาว 5 ปี แต่เป็นกระบวนการที่มีความเป็นพลวัต ต้องปรับตัวต่อเนื่อง เพราะเมื่อมีปัจจัยใหม่เข้ามา ทิศทางก็เปลี่ยนได้ทันที และในอนาคตจะมีการบูรณาการคาดการณ์อนาคาร หรือ Foresight เข้ากับการพยากรณ์ล่วงหน้า หรือ Forecast ผ่านการจัดทำ “taxonomy” ของเทรนด์ที่แม่นยำขึ้นจากการรวมเครือข่ายผู้เชี่ยวชาญ

“อย่างไรก็ตาม ประเทศไม่สามารถพึ่งพา Foresight เพียงอย่างเดียว แต่ต้องวิเคราะห์ลึกลงไปจนกลายเป็นการไกด์ไลน์เชิงยุทธศาสตร์ที่ชัดเจน ว่ากระทรวงควรมุ่งไปในเรื่องใด และควรตั้งเป้าหมายความสำเร็จไว้ตรงไหน ขณะที่การมีเครือข่ายร่วมมือจะช่วยสร้างพลังเสริมที่นำไปสู่การสร้างสรรค์สิ่งใหม่และการขับเคลื่อนประเทศต่อไปได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน” ปลัดกระทรวง อว. ระบุ

ขณะที่ ดร.สุรชัย สถิตคุณารัตน์ ผู้อำนวยการ สอวช. และ Executive Director, APEC CTF กล่าวว่า โครงการ “Thailand Foresight Alliance” มีเป้าหมายหลักเพื่อเสริมสร้างความพร้อมของประเทศต่อการเปลี่ยนแปลงทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม สนับสนุนการวางแผนเชิงกลยุทธ์ พัฒนาศักยภาพด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม และสร้างเครือข่ายความร่วมมือที่ยั่งยืนระหว่างภาครัฐ เอกชน และสถาบันการศึกษา

ทั้งนี้ การจัดตั้ง “Thailand Foresight Alliance” นับเป็นก้าวสำคัญในการบูรณาการศักยภาพของหน่วยงานชั้นนำ เพื่อให้ประเทศไทยสามารถใช้เครื่องมือ Foresight ได้อย่างมีประสิทธิภาพในการวางแผนอนาคต และสร้างผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญในการเปลี่ยนผ่านประเทศไทยอย่างยั่งยืน