(ต่อจากสัปดาห์ที่แล้ว)
ข้อเสนอแนะจากปัญหาของกฎหมายทั้ง ๓ ฉบับ ที่ยังไม่มีกฎหมายเฉพาะวางกลไกอย่างเป็นระบบทั้งหมด โดยกฎหมายต่างประเทศจะมีหลากหลายรูปแบบแต่ส่วนใหญ่จะเน้นคุ้มครองเด็ก ถึงแม้ประเทศที่ใช้มาตรการกำหนดควบคุมด้วยใบอนุญาต (License-based systems) ก็ยังมีการควบคุมสำหรับเด็กและเยาวชน ซึ่งในสหรัฐอเมริกาได้มีมาตรการปิดกั้นเว็บไซต์ เมื่อปี ค.ศ. ๒๐๑๑ หรือเรียกว่า “Black Friday ๒๐๑๑” เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ที่ศาลสหรัฐอเมริกาสั่งปิดเว็บไซต์ด้วยการยึดโดเมนของบริษัทการพนันรายใหญ่ โดยใช้กฎหมายการสกัดกั้นการเงินกับการพนันออนไลน์ ถือเป็นอีกหนึ่งกลไกที่ประเทศไทยควรนำมาใช้โดยใช้กฎหมายฟอกเงินในการจัดการกับการพนันออนไลน์ อย่างไรก็ตามในหลายประเทศใช้กลไกคณะกรรมการเฉพาะเพื่อทำงานเรื่องการพนัน เช่น การออกใบอนุญาต และคุ้มครองเด็กและเยาวชน เป็นต้น ดังนั้น จึงมีข้อเสนอแนะต่อการแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายที่เกี่ยวข้อง โดยเสนอให้มีกรรมการ องค์กร หรือมีกฎหมายเฉพาะเพื่อป้องกันปัญหา ในการลักลั่นทางกฎหมายหรือนำกฎหมายที่กว้างเกินไปมาเทียบเคียงใช้ ดังนี้
(๑) แก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายการพนันโดยนำกลไกแก้ไขปัญหาพนันออนไลน์ เข้าไปในกฎหมายการพนัน
(๒) กำหนดให้มีคณะกรรมการเฉพาะขึ้นมาเพื่อแก้ไขปัญหาโดยตรง
(๓) แก้ไขเพิ่มเติมกลไกเฉพาะไว้ในกฎหมายคุ้มครองเด็ก
๓. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ร้อยตำรวจเอก ดร.วิเชียรตันศิริคงคล อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์มหาวิทยาลัยบูรพา ได้กล่าวว่า สถานการณ์และปรากฏการณ์การพนันกีฬาออนไลน์ (Sports Betting) ที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน ซึ่งการพนันที่เป็น Sports Betting เติบโตอย่างรวดเร็วทั่วโลก Sports Betting โดยฟุตบอลมีจำนวนมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ ๕๔ของจำนวน Sports Betting ทั้งหมด ทั้งนี้ ปัจจัยที่ทำให้ Sports Betting เติบโตหลายประการ ทั้งจำนวนปริมาณมือถือที่แปรตาม Sports Betting จำนวนคนใช้อินเทอร์เน็ตเพิ่มมากขึ้นแปรตาม Sports Betting จำนวนข้อมูลหรือจำนวนการไหลเวียนข้อมูลในโลก มือถือก็แปรผันเพิ่มขึ้นตามจำนวน Sports Betting จึงเป็นข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นทั่วโลกว่า Sports Betting เป็นธุรกิจที่ยิ่งใหญ่เกินกว่าพรมแดนชาติใดชาติหนึ่ง ยิ่งใหญ่เกินกว่าขอบเขตอำนาจทางกฎหมายของรัฐใดรัฐหนึ่งจะควบคุมได้ และเป็นปัญหาต่อผู้มีอำนาจรัฐหรือผู้กำหนดนโยบายในการควบคุมการพนันทั่วโลก
ธุรกิจ Sports Betting มีกลไกการตลาดและกระบวนการทางเทคโนโลยีที่ครบถ้วน การจัดการกับปัญหาการพนันโดยเฉพาะการพนันออนไลน์ที่มาพร้อมเทคโนโลยีจึงต้องอาศัยกฎหมายหลายอย่าง ซึ่งทั่วโลกมีหลักการจัดการใน ๓ เรื่องสำคัญ ได้แก่
(๑) มาตรการออกใบอนุญาตและการกำกับดูแล ซึ่งเป็นต้นทางของการพนันที่สามารถเกิดขึ้นได้ รัฐในฐานะผู้ออกใบอนุญาตต้องพิจารณาออกใบอนุญาตด้วยความรัดกุม ต้องกำกับดูแลอย่างใกล้ชิด ผู้ที่ได้รับใบอนุญาตต้องมีประวัติไม่เกี่ยวข้องกับอาชญากรรม ไม่เกี่ยวข้องกับการฟอกเงิน เป็นคนที่มีธรรมาภิบาล มีกฎกติกาที่จะให้เข้าไปตรวจสอบภาษีที่ถูกต้อง เมื่อทำผิดต้องยึดใบอนุญาตและถูกปรับ และจะมีลักษณะการยับยั้งชั่งใจในการประกอบธุรกิจที่ไม่เอาเปรียบสังคม
(๒) มาตรการทางการเงิน Sports Betting จำเป็นต้องมีมาตรการทางการเงินควบคุม เพื่อให้รู้ว่าไม่เป็นธุรกิจในการฟอกเงิน ต้องสามารถตรวจสอบธุรกรรมทางการเงิน เส้นทาง การไหลเข้าออกของเงินเข้าบัญชีถูกต้องหรือไม่ ไม่มีแหล่งที่มาของเงินที่น่าสงสัย เพราะการพนันถือเป็นแหล่งหนึ่งของการฟอกเงิน
(๓) มาตรการข้อมูลข่าวสาร ข้อมูลการเล่น ข้อมูลผู้เล่น จะต้องรู้ได้ว่าผู้เล่นไม่เป็นเด็กและเยาวชน ไม่มีการโฆษณาที่เกินจริง ผิดกฎกติกา โฆษณาแอบแฝง ซึ่งในต่างประเทศ การโฆษณาแฝง จะมีโทษปรับที่รุนแรง
ข้อพิจารณาสำคัญ คือ รัฐที่ออกใบอนุญาตต้องตั้งคำถามว่านำเงินไปทำอะไร รัฐที่นำเงินไปใช้จ่ายในระบบงบประมาณรัฐนั้นจะเป็นผู้ที่เสพติดการพนันมากที่สุดในโลกเพราะได้เงินมาโดยง่าย แต่รัฐบางรัฐจะไม่นำเงินเข้าระบบงบประมาณ จะนำไปเป็นเงินทุนหมุนเวียนในการให้สวัสดิการสังคมและสร้างกลไกดุลยภาพการเล่นการพนัน นำเงินไปทำให้สังคมดี ทำให้เกิดจุดดุลยภาพคนเล่นพนัน เยียวยาผู้ได้รับผลกระทบ
การถอดบทเรียนในการพัฒนากลไกการป้องกันเด็กและเยาวชนจากการพนันฟุตออนไลน์ในระยะยาว โดยใช้บทเรียนจากปรากฏการณ์บอลโลกที่ผ่านมาเป็นจุดเริ่มต้นที่นำมารณรงค์ เพื่อให้ตระหนักรู้และรู้เท่าทันการพนัน ถือเป็นปรากฏการณ์ใน ๒ มุม ทั้งมุมในฐานะคนที่ทำงานรณรงค์ให้เกิดการตระหนักรู้และงานป้องกันและปราบปราม เป็นโอกาสทองของนักรณรงค์ในการที่จะเรียกร้องให้เห็นถึงพิษภัยของการพนัน และเป็นโอกาสทองของนักธุรกิจในการทำเงินเช่นกัน แม้อุตสาหกรรมการพนันจะมีมูลค่าสูงกว่าล้านล้านบาท แต่สิ่งที่เกิดขึ้นภาคประชาสังคมก็พร้อมสู้ โดยปรากฏการณ์สำคัญจากฟุตบอลโลกที่ผ่านมา คือ ทหารร่วมกับตำรวจในการจับกุมผู้กระทำความผิด สำนักงานตำรวจแห่งชาติมีความกระตือรือร้นมาก และตำรวจสามารถจับกุมการพนันฟุตบอลโลกครั้งนี้ได้มากกว่าทุกครั้งที่ผ่านมา ผลการจับกุมมีจำนวนมากทั้งในแง่ปริมาณวงเงินที่เล่นและจำนวนคนเล่น การนำเสนอวงเงินที่สามารถจำกุมได้ซึ่งมีมูลค่าสูงนั้น เป็นประเด็นที่สามารถมองได้ ๒ ด้าน คือ ด้านหนึ่งอาจจะเป็นการชักชวนให้คนอยากไปเล่นหรือเป็นเจ้ามือการพนัน แต่อีกด้านหนึ่งถือเป็นตัวเลขที่ทำให้สังคมตระหนักรู้ว่าการพนันออนไลน์ไม่ใช่เรื่องเล็ก ที่มีจำนวนเงินและคนที่เกี่ยวข้องจำนวนมาก เพื่อให้ความสำคัญและจริงจัง กับเรื่องนี้มากขึ้น สรุปบทเรียนจากบอลโลก ๒๐๑๘ ได้ดังนี้
(๑) สถานการณ์โดยรวมดีขึ้น สังคมในภาพรวมมีระดับในการรับรู้ถึงสภาพปัญหา การพนันในช่วงบอลโลก
(๒) ในภาพรวมมีความพยายามรณรงค์ในการป้องกันเด็กและเยาวชนให้ลดการเข้าไปข้องเกี่ยวกับการพนันบอลในช่วงเทศกาลบอลโลก
(๓) ภาครัฐและภาคประชาสังคมมีความร่วมมือกันในรูปแบบเครือข่ายเฉพาะกิจ
(๔) มีการผลักดันให้เกิดเป็นวาระของรัฐเฉพาะกิจโดยอาศัยการรับรู้ของนายกรัฐมนตรีเป็นพลังสำคัญ
(๕) เกิดการปฏิบัติในระดับภาครัฐโดยเฉพาะหน่วยงานความมั่นคง
(๖) มีสถิติการจับกุมเพิ่มมากทั้งจำนวนปริมาณเงินหมุนเวียน จำนวนผู้เล่น
(๗) มีการนำกฎหมายนอกเหนือจากพระราชบัญญัติการพนัน พุทธศักราช ๒๔๗๘ มาใช้
(๘) พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. ๒๕๔๖ เป็นที่รู้จักกันมากขึ้น โดยเฉพาะการเอาผิดกับผู้ปกครอง
บทเรียนที่เป็นผลงานอย่างดี ในเรื่องการรณรงค์ของบอลโลก คือ การสร้างการตระหนักรู้ ซึ่งเป็นมาตรการป้องกันที่ดีที่สุด ในทั่วโลกวิธีที่จะทำให้การแก้ไขปัญหาในเรื่องการติดการพนันและมาตรการทางสังคมโดยเฉพาะการเปิดพื้นที่ให้เด็กและเยาวชนในการลดปัจจัยเสี่ยง หรือการให้ภาคประชาสังคมสามารถตระหนักรู้และการสร้างความเข้มแข็งในครอบครัวถือเป็นมาตรการที่ดีที่สุดในการป้องกันเด็ก และเยาวชน จากสถานการณ์เด็กและเยาวชนจากบทเรียนบอลโลก ๒๐๑๘ จึงสรุปได้ว่า สถานการณ์โดยรวมดีขึ้น มีการรับรู้สภาพปัญหาการพนันในช่วงการแข่งขันฟุตบอลโลกภาพรวมดีขึ้นมีความพยายามในการรณรงค์ป้องกันไม่ให้เด็กเข้าไปข้องเกี่ยวและลดการเข้าไปข้องเกี่ยวลงดีขึ้น ภาครัฐและประชาสังคมมีการพัฒนารูปแบบเครือข่ายแต่เป็นเครือข่ายเฉพาะกิจ มีการผลักดันให้เป็นวาระของชาติแบบชั่วคราวดีขึ้น เพราะเกิดการแข็งขันในการปฏิบัติหน้าที่โดยเฉพาะหน่วยงานความมั่นคง โดยเฉพาะตำรวจ ดังนั้น การพนันออนไลน์ จะควบคุมได้ด้วยระบบการควบคุมเส้นทางทางการเงิน และบทเรียนที่ดีอย่างหนึ่ง คือ มีการนำกฎหมายหลายฉบับมาบูรณาการใช้มากขึ้น แต่ที่ยังขาด คือ ยังไม่ได้เรียกสถาบันการเงินมาพูดคุย ซึ่งสถาบันการเงินมีความสำคัญ หากให้ความร่วมมือดีๆ กับตำรวจ การพนันในประเทศไทยจะหนีไปประเทศอื่น ดังนั้น จะทำอย่างไรไม่ให้เรื่องนี้เป็นการทำงานเฉพาะกิจ ทำอย่างไรให้การทำงานมีความต่อเนื่อง โดยเฉพาะมาตรการการป้องกัน มาตรการการปราบปราม มาตรการการเยียวยารักษา และมาตรการด้านนโยบายสาธารณะในภาพรวม และจะทำอย่างไรที่จะสามารถป้องกันเด็กและเยาวชนจากการพนันฟุตบอลลีกที่มีในทุกวัน
อ่านต่อฉบับหน้า
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี