โรคไข้หวัดใหญ่เป็นโรคติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจที่พบได้บ่อยในเด็กเกิดจากเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ มี 3 ชนิด ที่ก่อโรคในมนุษย์คือ เอ บี และซี ชนิดเอ (H1N1 และ H3N2) และบี (ตระกูลวิคตอเรีย และยามากาตะ) เป็นเชื้อที่พบบ่อย ส่วนชนิดซี พบได้น้อย โรคนี้พบได้ตลอดทั้งปี แต่มักพบบ่อยในช่วงหน้าฝนหรือหน้าหนาว
อาการของไข้หวัดใหญ่ที่สำคัญได้แก่ 1.ไข้อาจมีอาการหนาวสั่นร่วมด้วย 2.ไอ เจ็บคอ น้ำมูกไหล 3. ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดข้อ ปวดหัวและอ่อนเพลีย และ 4.คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย (มักพบในเด็กมากกว่าผู้ใหญ่) อาการของไข้หวัดใหญ่นี้มีได้หลากหลายตั้งแต่น้อยไปจนถึงมาก ขึ้นกับว่าเคยมีภูมิคุ้มกันหรือได้รับการฉีดวัคซีนมาก่อนหรือไม่ ส่วนใหญ่มักมีอาการ 2-3 วัน และไม่เกิน 2 สัปดาห์ อาการที่รุนแรงและควรได้รับการรักษาอย่างเร่งด่วนคือ หายใจเร็ว เจ็บหน้าอก ซึมลง และอาเจียนตลอดเวลา
โรคนี้สามารถแพร่เชื้อได้โดยละอองฝอยจากการไอ หรือจามรดกัน หรือผ่านสิ่งของที่ปนเปื้อนเชื้อ เช่น กระดาษทิชชู่ที่ใช้แล้วลูกบิดประตู ของเล่น แก้วน้ำ แล้วนำเข้าตา จมูก หรือปากของตัวเอง ผู้ที่ติดเชื้อสามารถแพร่เชื้อได้หนึ่งวันก่อนเริ่มมีอาการป่วยและแพร่เชื้อได้นาน 3-5วัน แต่เด็กหรือผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ จะแพร่เชื้อได้นานกว่านี้
เด็กที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อไข้หวัดใหญ่ คือ เด็กที่เป็นโรคหอบหืด โรคเรื้อรังต่างๆได้แก่ โรคหัวใจโรคปอด โรคเบาหวาน โรคเมตาบอลิค โรคไต และโรคธาลัสซีเมีย โรคทางระบบประสาทที่มีปัญหาด้านการทำงานของปอด โรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง และเด็กที่ได้รับยาแอสไพรินเป็นระยะเวลายาวนาน
วิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันไข้หวัดใหญ่คือ การฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่โดยเฉพาะเด็ก และผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากโรคไข้หวัดใหญ่ วัคซีนไข้หวัดใหญ่มี 2 ชนิด คือ 3 สายพันธุ์ (ชนิดเอH1N1, H3N2 และชนิดบี 1 สายพันธุ์) และ 4 สายพันธุ์(ชนิดเอ H1N1, H3N2 และชนิดบี 2 สายพันธุ์ คือ ตระกูลวิคตอเรีย และยามากาตะ) วัคซีนไข้หวัดใหญ่นี้มีการเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์ทุกๆ ปี เนื่องจากไวรัสมีการเปลี่ยนแปลงพันธุกรรมวัคซีนใหม่นี้จะถูกเตรียมเพื่อให้เหมาะสมกับเชื้อที่คาดว่าจะระบาดในฤดูกาลของไข้หวัดใหญ่ที่จะมาถึงในทุกๆ ปี วัคซีนมีความปลอดภัยสูง อาจมีอาการปวดบวมบริเวณที่ฉีดบ้าง ซึ่งมักหายได้เอง การฉีดวัคซีนในหญิงตั้งครรภ์นอกจากป้องกันตนเองแล้วสามารถป้องกันลูกในครรภ์หลังคลอดในช่วง 6 เดือนแรก ของชีวิตซึ่งยังไม่สามารถฉีดวัคซีนได้อีกด้วย สำหรับเด็กที่อายุน้อยกว่า 9 ปี หากเป็นการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ครั้งแรก ต้องฉีด 2 เข็ม ห่างกันอย่างน้อย 1 เดือน หลังจากนั้นฉีดปีละ 1 ครั้ง
นอกจากนี้การป้องกันการแพร่กระจายเชื้อไข้หวัดใหญ่ สามารถทำได้โดยดูแลอนามัยส่วนตนให้ดี โดยปิดปากปิดจมูกเมื่อมีการไอ หรือจามแล้วทิ้งกระดาษทิชชู่ลงในถังขยะ ล้างมือให้สะอาดหลังไอหรือจาม สามารถใช้เจลล้างมือที่ผสมแอลกอฮอล์ได้ ควรอยู่กับบ้านจนกว่าอาการจะหายดี อย่างน้อย 24 ชั่วโมง หลังจากไข้ลง ไม่ควรให้เด็กที่ไม่สบายไปโรงเรียนหรือไปทำกิจกรรมนอกบ้าน
การวินิจฉัย สามารถให้การวินิจฉัยเบื้องต้นโดยอาศัยอาการทางคลินิกข้างต้น แต่บางครั้งหากจำเป็นต้องการการตรวจยืนยันการวินิจฉัยที่แน่นอนอาจจำเป็นต้องตรวจน้ำมูกหรือเสมหะ ซึ่งไม่ได้ทำเป็น routine แต่มักจะตรวจเมื่อผู้ป่วยมีอาการรุนแรงหรือมีความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อน
การรักษา โดยการให้พักผ่อนอยู่กับบ้าน กินยาแก้ปวดลดไข้ห้ามมิให้เด็กกินยาแอสไพรินเมื่อสงสัยว่าจะป่วยเป็นไข้หวัดใหญ่ เนื่องจากมีความเสี่ยงต่อกลุ่มอาการไรน์ (Reye syndrome) ที่มีอาการตับวายและความผิดปกติของสมอง แพทย์อาจพิจารณาให้การรักษาด้วยยาต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่ คือ ยาโอเซลทามิเวียร์ ในผู้ป่วยที่มีความรุนแรง และมีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อน หากมีอาการรุนแรงมาก เช่น ปอดอักเสบ ขาดสารน้ำ หรือซึมลงต้องได้รับการรักษาในโรงพยาบาลอย่างรีบด่วน
นาวาอากาศเอกหญิง แพทย์หญิง จุฑารัตน์ เมฆมัลลิกา
กองกุมารเวชกรรม โรงพยาบาลภูมิพลอดุลยเดช
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี