แม้ว่าผู้อ่านหลายท่านมีโอกาสได้พาสัตว์เลี้ยงไปรับบริการด้านนี้มาแล้ว แต่ยังมีคนรักสัตว์อีกจำนวนมากที่ยังไม่ทราบว่า สัตว์เลี้ยงก็ต้องการการบริจาคเลือดเหมือนคน เพราะในสัตว์เลี้ยงก็มีหลายกรณีที่มีความจำเป็นต้องรับการถ่ายเลือดเช่นกัน และที่สำคัญหลายคนก็อาจไม่ทราบว่าโรงพยาบาลสัตว์เล็ก คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาฯ ก็มี“ธนาคารเลือดสำหรับสุนัขและแมว” เพื่อให้บริการมาหลายปีแล้ว
วันนี้ผมมีเรื่องราวน่ารู้จากหน่วยธนาคารเลือด โรงพยาบาลสัตว์เล็ก คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาฯ ที่เกี่ยวกับการบริจาคเลือดมาฝากกันครับ
@โรคชนิดใดบ้าง ที่สัตว์เลี้ยงมีความจำเป็นต้องได้รับการถ่ายเลือด?
มีหลายโรคที่มีความจำเป็นต้องได้รับการให้เลือด ได้แก่
โรคมะเร็ง ต้องการเลือดทดแทนเพื่อรองรับการผ่าตัด หรือการรับการรักษาด้วยเคมีบำบัด
ภาวะโลหิตจาง จากภาวะการป่วยเรื้อรัง เช่น ไตวาย และตับวาย
การประสบอุบัติเหตุ เช่น รถชน ตกจากที่สูง ภาวะเลือดออก ในปอด ในช่องอก หรือช่องท้อง การที่อวัยวะภายในเสียหาย เช่นตับ-ม้ามแตก ปอดฉีก เป็นต้น
ภาวะโลหิตจางร่วมกับการมีเกล็ดเลือดต่ำ เนื่องจากติดเชื้อพยาธิในเม็ดเลือด
การได้รับสารพิษบางชนิดที่มีผลต่อเม็ดเลือด เช่น การได้รับยาเบื่อหนู
การถูกงูบางชนิดกัด ที่มีผลให้สภาวะการแข็งตัวของเลือดผิดปกติ เช่น งูเขียวหางไหม้
@สุนัขและแมวมีกรุ๊ปเลือดเหมือนคนหรือไม่?
ทั้งสุนัขและแมวก็มีการแบ่งกลุ่มเลือดเช่นเดียวกัน แต่วิธีการแบ่งและการเรียกชื่อกลุ่มเลือด จะมีความแตกต่างกันดังนี้
ในสุนัข เราแบ่งกรุ๊ปเลือดตามแอนติเจน (antigen) บนผิวของเม็ดเลือดแดง ซึ่งแบ่งออกเป็นกลุ่มต่างๆ หลายกลุ่ม ดังนี้ DEA 1.1, 1.2, 3, 4, 5, 6, 7, 8
ส่วนในแมว เราแบ่งเป็นกลุ่มที่มีชื่อคล้ายกับของคน (แต่แตกต่างกัน) แบ่งได้เป็น 3 กลุ่ม คือ A, B, AB
@คุณสมบัติของสุนัขที่สามารถบริจาคเลือดได้ มีอะไรบ้าง?
หลักการของ “ผู้ให้” ทั้งสุนัขและแมว จะมีเงื่อนไขที่คล้ายกัน คือต้องมีสุขภาพแข็งแรง เพื่อที่ผู้รับจะได้เลือดที่มีคุณภาพดีที่สุด นอกจากนี้ก็มีเรื่องของอายุและน้ำหนักสัตว์ที่มีความแตกต่างกันดังนี้
@คุณสมบัติของผู้ให้เลือดในสุนัข
เพื่อที่จะให้เลือดที่มีคุณภาพดีที่สุดสำหรับผู้รับเลือด เราจึงมีข้อกำหนดเรื่องคุณสมบัติของสุนัขที่สามารถบริจาคเลือดไว้ดังนี้
ต้องมีอายุระหว่าง 1-8 ปี (ซึ่งถือเป็นช่วงอายุที่โตเต็มที่และยังไม่เข้าสู่วัยชรา)
ต้องมีสุขภาพแข็งแรง มีน้ำหนักมากกว่า 20 กิโลกรัม
ต้องได้รับการทำวัคซีนรวมประจำปีครบ (วัคซีนป้องกันไข้หัดสุนัข ตับอักเสบติดต่อ เลปโตสไปโรซิส ลำไส้อักเสบติดต่อ และโรคพิษสุนัขบ้า) มีการป้องกันเห็บหมัด พยาธิหนอนหัวใจ เป็นประจำทุก 1 เดือน
ไม่เคยได้รับเลือดมาก่อน
หากเป็นสุนัขเพศเมีย ควรทำหมันแล้ว (เพื่อป้องกันโรคติดเชื้อในระบบสืบพันธุ์ การตั้งท้องโดยที่เจ้าของไม่ทราบ รวมถึงภาวะการเป็นสัดซึ่งอาจส่งผลต่อสุขภาพของผู้ให้ได้)
ต้องไม่เป็นโรคติดต่อทางระบบเลือด เช่น ภาวะเม็ดเลือดผิดปกติพยาธิเม็ดเลือด
ไม่เคยเป็นโรคแท้งติดต่อ
(ผมขอเพิ่มเติมว่า ต้องไม่อยู่ในช่วงของการได้รับยาบางชนิด เช่น ยาปฏิชีวนะ สเตียรอยด์ หรือยาที่มีผลต่อภูมิระบบคุ้มกัน
@คุณสมบัติของผู้ให้เลือดในแมว
ในแมวที่สามารถบริจาคเลือดได้ มีคุณสมบัติที่คล้ายและต่างจากในสุนัขดังนี้
ต้องมีอายุระหว่าง 1-8 ปี เช่นเดียวกันกับสุนัข (เพื่อให้เป็นช่วงอายุที่โตเต็มที่แล้ว และไม่เข้าสู่วัยชรา)
ต้องมีสุขภาพแข็งแรง มีน้ำหนักมากกว่า 4 กิโลกรัม
ได้รับวัคซีนรวมประจำปีครบแล้ว (ไข้หัด โรคระบบทางเดินหายใจ ช่องปากและลิ้นอักเสบ และโรคพิษสุนัขบ้า)
ต้องเป็นแมวเลี้ยงเฉพาะในบ้าน (เลี่ยงโอกาสการรับเชื้อจากภายนอก) และไม่มีนิสัยไม่ดุร้าย (ป้องกันอันตรายต่อผู้ปฏิบัติและแมวผู้ให้เลือดเอง)
มีการป้องกันและควบคุมหมัดเป็นประจำและต่อเนื่องทุกเดือน
แมวเพศเมียควรทำหมันแล้ว (เหตุผลเดียวกับในสุนัข)
(อันนี้ผมขอเพิ่มเติมว่า ทั้งนี้ต้องไม่เป็นโรคติดต่อทางระบบเลือดเช่น ภาวะเม็ดเลือดผิดปกติ พยาธิเม็ดเลือด และที่สำคัญต้องไม่อยู่ในช่วงของการได้รับยาบางชนิด เช่น ยาปฏิชีวนะ สเตียรอยด์ หรือยาที่มีผลต่อภูมิระบบคุ้มกัน)
ในสัปดาห์หน้า เราจะมาคุยกันต่อ ถึงขั้นตอนการบริจาคเลือดในสุนัขและแมว บริมาณของเลือดที่จะเก็บ ผลิตภัณฑ์ และองค์ประกอบของเลือดที่สามารถใช้ได้ รวมถึงข้อดีของการบริจาคเลือดกันครับ
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร.ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร
ฝ่ายประชาสัมพันธ์ คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี