สำหรับคนเลี้ยงสุนัขมือใหม่แล้ว คงจะมีคำถามในเรื่องของการมีประจำเดือนหรือการแสดงอาการติดตัวผู้ หรือบางครั้งอาจได้ยินว่าน้องกำลังเป็น “สัด” หลายคนก็อาจจะอยากทราบกันว่า เมื่อลูกสาวตัวน้อยของเรากำลังเข้าสู่วัยเป็นสาวเต็มตัวแล้วลูกสาวของเราจะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างไรบ้าง วันนี้ผมมีเรื่องราวดีๆ จากอ.ดร.น.สพ.ณรงค์ ทิพธนวัฒนะ คณบดีคณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์มาฝากครับ
ในสุนัขตัวเมีย เมื่อเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ สุนัขจะแสดงอาการที่เราเรียกว่า “สัด” ซึ่งอธิบายอาการนี้อย่างง่ายก็คือ น้อง ๆ จะมีอาการเวียนมาเป็นวงรอบ นั่นหมายความว่า เราจะพบอาการดังกล่าวได้ 1-2 ครั้งต่อปี ซึ่งจะมีอาการแบ่งเป็นระยะต่างๆ ดังนี้
อาการในระยะที่ 1 จะมีการแสดงอาการที่อวัยวะเพศจะบวมขึ้น แดงขึ้น รวมถึงอาจจะพบลักษณะของเลือดสีแดงจางๆ ไหลออกมาจากอวัยวะเพศได้ (บางครั้งเจ้าของอาจจะเรียกว่าประจำเดือน ซึ่งถ้าจะเรียกแบบคน น่าจะเรียกว่า ประจำ 6-8 เดือนมากกว่าครับ) หากเจ้าของพบว่าน้องแสดงอาการดังกล่าว ก็ไม่ต้องกังวลนะครับ เพราะน้องจะยังไม่สามารถถูกสุนัขตัวผู้ผสมได้แน่นอน แต่อาจจะเห็นการที่พยายามดม ขึ้นขี่บ้างก็ได้ซึ่งระยะแรกนี้จะใช้เวลาโดยเฉลี่ยประมาณ 9 วัน
อาการระยะที่ 2 จะพบว่าการบวมของอวัยวะเพศจะลดลง ไม่บวมแดง เหมือนระยะแรกรวมถึงเลือดสีแดงจะจางและมีปริมาณลดลง ระยะนี้ถ้าเจ้าของยังไม่พร้อมให้น้องได้รับการผสม ก็จะต้องให้ความระมัดระวังเป็นพิเศษ เพราะระยะนี้น้องสามารถรับการผสมพันธุ์ ตั้งท้อง และมีลูกตามมาได้ ระยะนี้ก็จะใช้เวลาเฉลี่ย 9 วันเช่นกัน
อาการระยะที่ 3 ระยะนี้บางครั้งอาจจะไม่พบลักษณะที่เห็นได้เด่นชัด นอกจากการที่เต้านมขยายกว่าปกติเท่านั้น ระยะนี้จะกินเวลาเฉลี่ยราวๆ 2 เดือน ในระยะนี้ ไม่ต้องกลัวน้องจะผสมพันธุ์หรือจะมีลูกเลยครับ น้องจะไม่มีทางผสมติดได้อย่างแน่นอน อย่างไรก็ตาม ในระยะนี้น้องบางตัวอาจจะแสดงอาการนมตั้งเต้า ร่วมกับการมีน้ำนม การขุดคุ้ยทำรัง หรือช่องท้องขยายได้ ซึ่งเรามักจะเรียกความผิดปกตินี้ว่า “ท้องเทียม” หากเจ้าของมีความกังวลหรือน้องมีการแสดงอาการท้องเทียมหนักมากขึ้น แนะนำเจ้าของพาน้องไปปรึกษาสัตวแพทย์เพื่อหาทางแก้ไขอาการดังกล่าว
อาการระยะที่ 4 เป็นระยะสุดท้ายของวงรอบในน้องหมา เรียกง่ายๆ ว่าเป็น “ระยะเงียบ” คือระยะที่น้องจะไม่มีการแสดงการเปลี่ยนแปลงที่อวัยวะเพศหรือเต้านมเลย ระยะนี้น้องก็จะไม่สามารถผสมพันธุ์ได้อีกเช่นกัน ระยะนี้อาจจะกินเวลาได้ถึง 120 วันหรือเกือบ 4 เดือน ระยะนี้จะเป็นการเตรียมพร้อมการเข้าสู่ระยะที่ 1 สำหรับวงรอบครั้งใหม่
หวังว่าท่านเจ้าของสุนัขคงจะทราบอาการและระยะต่างๆของการเป็นสัดในสุนัขแล้ว ท่านที่ไม่ต้องการให้สุนัขมีลูกในช่วงนี้ ก็จะต้องหาช่องทางป้องกันในระยะที่ 2 ให้ดีครับ ในทางตรงข้าม หากท่านต้องการขยายพันธุ์สุนัขแล้วละก็ เตรียมพร้อมสำหรับการผสมพันธุ์ได้เลยครับ
“หมอโอห์ม”
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร.ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร
ภาควิชากายวิภาคศาสตร์ ฝ่ายประชาสัมพันธ์และภาพลักษณ์องค์กร
คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี