ปีใหม่กำลังใกล้เข้ามาแล้ว วันที่เขียนนี่คือวันที่ 14 ธันวาคม พ.ศ. 2565 อีก 15 วันก็จะถึงช่วงหยุดยาว 4 วันแล้ว คือ ตั้งแต่วันที่ 30 ธันวาคม 2565-2 มกราคม 2566 ช่วงนั้นจะมีการกินเลี้ยง ฉลอง ดื่มแอลกอฮอล์กันยกใหญ่ จะมีการเดินทางไปพักผ่อน เยี่ยมญาติที่ต่างจังหวัด ป่านนี้ทุกๆ คนที่จะเดินทางไปต่างจังหวัด โดยเฉพาะทางรถเมล์ รถไฟ เครื่องบินคงจองตั๋วการเดินทาง โรงแรม หรือแม้แต่ร้านอาหารไว้แล้ว ถ้ายังไม่ได้จองคงจะหาตั๋วหรือที่นั่งยากแล้ว
ผมอยากให้ทุกๆ ท่านเตรียมตัว (ควรเตรียมตัวมานานแล้ว) ว่าจะไปพักผ่อนที่ไหน เดินทางอย่างไร นอนที่ไหน กินที่ไหนผู้ที่ขับรถไปเองต้องดูแลสภาพรถให้เรียบร้อย ทั้งลม ยางรถ เบรกเอารถไปเซอร์วิสตามเกณฑ์ของรถ เปลี่ยนน้ำมันเครื่อง ฯลฯ วางแผนว่าจะออกเดินทางกี่โมง หยุดพักที่ไหน เตรียมน้ำ อาหารไว้ในรถเผื่อรถติด ควรมี comfort 100 หรือภาชนะอื่นๆ ที่จำเป็นสำหรับทั้งชายและหญิง เผื่อรถติดมาก ควรวางแผนแม้กระทั่งออกเดินทางวันไหน เวลาไหน เช่น ถ้าวันศุกร์เป็นวันเริ่มหยุดยาว ถ้าจะออกเดินทางวันศุกร์ ควรออกเช้ามาก เช่น ตี 5 หรือออกวันพฤหัสบดีบ่าย แต่เดี๋ยวนี้คนฉลาดขึ้น มักเดินทางก่อนวันหยุดยาว หรือหลัง 1-2 วัน และกลับ 1-2 วันหลังช่วงการทำงานเปิดแล้ว ฯลฯ
ก่อนขับรถเองไปต่างจังหวัดต้องวางแผนการนอนให้ดีพอ อย่าอดนอน และต้องไม่ดื่มแอลกอฮอล์แม้แต่นิดเดียวถ้าจะขับรถ
การหยุดยาวช่วงปีใหม่และสงกรานต์ เรามักจะทั้งกินดื่มแอลกอฮอล์มาก ช่วงนี้เป็นช่วงที่แพทย์พบมานานแล้วว่ามีอุบัติการณ์ของโรคหัวใจเกิดขึ้นมากกว่าช่วงปกติ การดื่มแอลกอฮอล์มากในช่วงสั้นๆ เช่น ภายใน 2-3 ชั่วโมง ที่แพทย์เรียกกันว่า binge drinking จะทำให้เกิด “holiday heart syndrome” ซึ่งเกิดขึ้นได้ในคนที่ปกติ ทั้งอายุยังไม่มาก และผู้สูงอายุแล้ว หรือใครก็เป็นได้ทั้งนั้น ทั้งๆ ที่ไม่เคยเป็นโรคหัวใจมาก่อน ด้วยการเกิดการเต้นของหัวใจที่ผิดปกติ ชนิดที่แพทย์เรียกว่า atrial fibrillation หรือ AF หรือภาวะหัวใจห้องบนสั่นพลิ้ว
“holiday heart” คือ การมี AF ที่เกิดจากการดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งจะทำให้หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ ไม่เป็นจังหวะเป็นโรคหัวใจที่พบได้บ่อยโรคหนึ่ง บางคนที่เป็น AF อาจไม่มีอาการ ผู้ที่มีอาการอาจสังเกตหัวใจเต้นแรง ไม่เป็นจังหวะ เจ็บอก หรือหายใจหอบ (shortness of breath) อ่อนเพลีย จนถึงเป็นลมได้ AF อาจมาเป็นช่วงๆ หรือเป็นตลอดเวลา
อัตราการเสียชีวิตจาก AF เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ใน 20 ปีที่ผ่านมา(US Centers for Disease Control and Prevention, CDC) เนื่องมาจากมีผู้สูงอายุมากขึ้น ความเสี่ยงต่อการมี AF จะเพิ่มขึ้นตามอายุ ถ้ามีอายุ 80 ปี จะมีโอกาสที่จะมี AF 10% ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆของการเกิด AF คือ ความสูง!? ถ้าสูง 173 ซม. หรือมากกว่า อ้วนหรือมีประวัติคนในครอบครัวเป็น AF ตั้งแต่อายุยังน้อย
การวินิจฉัย AF อาจทำได้ด้วยการคลำชีพจรของแพทย์และยืนยันด้วยการตรวจด้วยเครื่อง electrocardiogram (ECG) หรือการตรวจด้วยคลื่นไฟฟ้าหัวใจ
ทำไมแอลกอฮอล์จึงทำให้เกิด AF? อาจเกิดจากการที่แอลกอฮอล์มีผลต่อระบบประสาทที่ควบคุมการเต้นของหัวใจ ฯลฯ
การดื่มแอลกอฮอล์แม้เพียง 1 หน่วย อาจทำให้มีความเสี่ยงของการเป็น AF เพิ่มขึ้นถึง 16% เช่น เพิ่มจาก 1 ใน 1,000 เป็น 3 ใน 1,000
ถ้ามีอาการผิดปกติ อย่ารอจนหลังปีใหม่ ควรไปที่โรงพยาบาลเลย รวมทั้งการตรวจด้วยเครื่อง ECG
ควรดื่มแอลกอฮอล์ให้น้อยที่สุด และควรดื่มน้ำ 1 แก้วระหว่างการดื่มแอลกอฮอล์ 2 แก้ว ไม่ควรหยุดยาโรคหัวใจหรือยารักษาโรคความดันโลหิตสูง ฉะนั้นอย่าลืมเอายาไปด้วยถ้าออกนอกบ้าน โดยเฉพาะถ้าไปต่างจังหวัดช่วง 4 วัน หาเวลาออกกำลังกาย การออกกำลังกายจะช่วยป้องกันการเกิด AF และพยายามอย่าให้เกิดสภาวะกดดัน ต้องหัดสูดลมหายใจลึกๆ ฯลฯ
ฉะนั้นต้องวางแผนการดื่มแอลกอฮอล์ไว้ให้ดี เช่น ดื่มไม่เกิน 2 หน่วยต่อวัน การดื่มแอลกอฮอล์จะมีผลต่อระดับน้ำตาลในเลือดความดันโลหิต อารมณ์ จิตใจ การขาดสติ ทำให้เสี่ยงต่อการหกล้มและขับรถอย่างมีอันตราย อาจวางแผนไม่เดินทางไปไหนเลยในช่วงหยุดยาว แต่ไปเที่ยวในช่วงอื่น ไม่ดื่มแอลกอฮอล์เลย ถ้าจะดื่มแอลกอฮอล์อย่าดื่มตอนท้องว่าง ควรกินอาหาร หรือของว่างไปก่อน ถ้าไปถึงงานไปหาโต๊ะที่มีอาหารก่อน กินโปรตีนและพืช ผักมากๆ ซึ่งจะช่วยดูแลระดับน้ำตาลในเลือดและทำให้เราอิ่ม ดื่มแอลกอฮอล์แก้วละน้อยๆ ดื่มช้าๆ คั่นการดื่มแอลกอฮอล์ด้วยการดื่มน้ำเปล่า 1 แก้ว ฯลฯ
เนื่องด้วยบทความนี้เป็นบทความสุดท้ายของปี พ.ศ.2565 ผมจึงขออาราธนาคุณพระศรีรัตนตรัย และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ทุกท่านเคารพนับถือ จงดลบันดาลให้ทุกท่านและครอบครัวจงเป็นคนดี ที่เก่งรอบรู้ มีสุขภาพดี ขอให้ได้มีโอกาสพักผ่อนที่บ้าน หรือเดินทางไปพักผ่อนที่ต่างจังหวัดและกลับอย่างปลอดภัย กลับมาหลังปีใหม่ด้วยพลังที่ได้เติมเต็ม เพื่อที่จะได้ช่วยกันพัฒนาชาติ บ้านเมืองต่อไป
นพ.พินิจ กุลละวณิชย์
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี