11 มิ.ย.61 ประชาชนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีภาษาท้องถิ่นสื่อสารกัน เรียกว่า ภาษาอีสาน เป็นเอกลักษณ์ รวมถึงมีบทเพลงที่ไพเราะ หวานซึ้ง กินใจ เร้าใจ เรียกว่า เพลงหมอลำ ซึ่งได้รับการถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษรุ่นสู่รุ่นมาช้านานเป็นจุดเด่น ซึ่งบทเพลงหมอลำ จะไพเราะสนุกสนานได้จะต้องมีเครื่องดนตรีประกอบ เช่น แคน กลอง ฉิ่ง ฉาบ และที่ขาดไม่ได้ก็คือ พิณและซุง เพราะถือว่าเป็นหัวใจหลักในการบรรเลงบทเพลงหมอลำที่สุดแสนจะไพเราะ

สำหรับ พิณและซุง เป็นเครื่องดนตรีพื้นเมืองประเภทดีด ที่ชาวอีสานรู้จักกันดีมาช้านาน โดยนำมาบรรเลงควบคู่กับแคนประสานเสียงกับบทเพลงหมอลำได้อย่างลงตัว ด้วยท้วงทำนอง ที่เร้าร้อน คึกคัก ตามแบบฉบับชาวอีสาน ใครได้ฟังจะต้องขยับแข้งขยับขาตามแบบไม่รู้ตัว เพราะมันในอารมณ์

นายอัมพร ขันแก้ว อายุ 69 ปี อยู่บ้านเลขที่ 89 หมู่ที่ 13 บ้านสร้างถ่อใน ต.สร้างถ่อน้อย อ.หัวตะพาน จ.อำนาจเจริญ ครูเพลงหมอลำ ซึ่งค่ำหวอดอยู่กับคณะหมอลำ แต่งเพลงให้นักร้องหมอลำมาหลายปี มีความต้องการที่จะอนุรักษ์ เครื่องดนตรีพื้นเมือง ประเภทดีด คือ พิณและซุง ไม่ให้สูญหาย จึงมีการเปิดสอนให้เด็กนักเรียนและเยาวชนในพื้นที่เข้ามาศึกษา ฝึกหัด การดีดพิณและซุง สามารถเล่นเป็นเพลงได้และจบไปแล้วหลายรุ่น ทำให้เด็กและเยาวชนในหมู่บ้าน มีงานทำ มีอาชีพติดตัว เป็นศิลปินกับคณะหมอลำ ที่สำคัญทำให้เยาวชนในหมู่บ้านห่างไกลยาเสพติดอีกด้วย

นายอัมพร ขันแก้ว บรมครูเพลงหมอลำ เล่าว่า บิดา เป็นศิลปินพื้นบ้าน(หมอลำ) สามารถเล่นได้ทั้งพิณและซุง รวมถึง ผลิตให้คณะหมอลำเป็นประจำ บางครั้งก็ถูกว่าจ้างให้ไปเดี่ยวพิณ เดี่ยวซุงในงานพิธีมงคลต่างๆทั้งภาคอีสาน ซึ่งตนก็ได้ติดตามบิดาทุกหนทุกแห่ง ระหว่างที่ได้ติดตามบิดาไปเล่น ก็ได้มีการศึกษาเรียนรู้ควบคู่กันไป จึงมีความเชี่ยวชาญการเล่นและผลิตพิณและซุงเป็นอย่างดี 

กระทั่งบิดาเสียชีวิต ก็ได้มีการสืบทอดเจตนารมณ์ของบิดา เป็นเวลากว่า 60 ปี เพื่อเป็นการอนุรักษ์ศิลปะดินตรีแบบโบราณนี้ไว้ ที่ผ่านมาก็เปิดสอนเด็กนักเรียน เยาวชนในหมู่บ้านจบไปหลายรุ่นแล้ว โดยสอนวิธีการเล่นพิณและซุงอย่างถูกต้อง ทำให้เด็กที่จบออกไปนำเอาความรู้ที่ได้รับไปประกอบอาชีพกับคณะหมอลำ หรือไม่ก็ไปรับจ้างเล่นตามงานพิธีมงคลหรืองานวัดต่างๆเรียกว่า มีงานเล่นตลอดเวลา

นายอัมพร บอกถึงวิธีผลิตพิณและซุงพอเข้าใจว่า ไม้ที่ใช้ทำพิณและซุงมี 3 ชนิด คือ ไม้ขนุน ประดู่ และไม้พยุง โดยใช้ไม้ยาว 1 เมตร หน้ากว้าง 10 เซนติเมตร แปรรูปเป็นตัวพิณและซุง และใช้คอนแทคและตัวคีย์ มี 11 ตัว จากนั้นใส่สาย 2 เส้น 3 เส้น 4 เส้นตามความต้องการ แล้วทำการปรับเทียวเสียงให้เข้ากับโน้ตสากล เมื่อปรับเทียบเสียงถูกต้องแล้ว ก็ทำการตกแต่งลวดลายต่างๆ เช่น ลายกนก ลายมังกรและบายพญานาค บนเนื้อไม้พิณและซุงต่อมา ลงแลคเกอร์เพื่อความสวยงาม

สำหรับข้อแตกต่างระหว่างพิณและซุง คือพิณจะใช้สานกีตาร์ มีเสียงแหลม เพราะไม่ได้เจาะเป็นโพรง แต่จะเจาะเป็นรูเท่านั้น ซึ่งจะดีดคู่กับเสียงร้องเพลงหมอลำผู้หญิง เล่นกับหมอลำซิ่งในปัจจุบัน ส่วนซุง ใช้สายลวดเบรกรถจักรยาน ซึ่งเป็นเกลียวที่แข็งแรงกว่าสายกีตาร์ เมื่อดีดแล้วจะให้เสียทุ้มกังวาน เพราะเจาะเป็นโพรง ส่วยใหญ่จะเล่นกับคณะหมดลำย้อนยุค และที่สำคัญการดีดพิณจะต้องดีดทีละสาย ส่วนการดีดซุงจะดีดทุกสาย นั่นคือข้อแตกต่างของเครื่องดนตรีทั้ง 2 ชิ้น 

ส่วนราคาขายพิณและซุง เริ่มตั้งแต่ 500 - 5,000 บาท ก็ขึ้นอยู่กับลูกค้าจะต้องการแบบไหน ซึ่งปัจจุบันนี้ก็ยังคงผลิตพิณและซุงป้อนคณะหมอลำ บางครั้งก็แต่งบทเพลงหมอลำแถมให้ด้วย เพื่อเป็นการเผยแพร่ศิลปะพื้นเมืองของชาวอีสานให้เป็นที่รู้จักมากยิ่งขึ้น

นอกจากนี้ บริเวณหลังบ้านได้กั้นที่จำนวน 2 งาน สำหรับปลูกพืชสมุนไพรหลากหลายชนิด เพื่อทำเป็นยารักษาโรค ทั้งแบบต้มรับประทาน หรือ แบบเคี้ยวสด ก็มีไว้บริการแก่ผู้สนใจแบบฟรีๆ ไม่ว่าจะเป็นสมุนไพรหญ้ารีแพร หมามุ่ยญี่ปุ่น ซึ่งเมื่อขนถูกร่างกายจะไม่คันเหมือนหมามุ่ยไทย มีสรรพคุณ เพิ่มพลังทางเพศ ,ว่านชมจันทร์ นำไปต้มกิน 1 หม้อ จะทำให้ร่างกายไม่หย่อนยาน เป็นยาระบาย ส่วน ถั่วดาวจินทรา มีสรรพคุณ แก้เหน็บชาตามมือ ตามเท้า เป็นต้น

หากใครสนใจรายละเอียดเพิ่มเติม หรือ ต้องการยาสมุนไพรรักษาโรค ก็ติดต่อไปที่ นายอัมพร ขันแก้ว บ้านเลขที่ 89 หมู่ที่ 13 บ้านสร้างถ่อใน ต.สร้างถ่อน้อย อ.หัวตะพาน จ.อำนาจเจริญ ได้ทุกวัน