เมื่อวันที่ 4 กันยายน 2562 ศาสตราจารย์ ดร.พรศักดิ์ ศรีอมรศักดิ์ หัวหน้าโครงการวิจัยการพัฒนาเมืองวัฒนธรรมอัจฉริยะ : กรณีศึกษาย่านเยาวราช – เจริญกรุง (Smart Cultural City Development : A Case Study of Yaowarat - Charoen Krung Area) กล่าวว่า เป็นความตั้งใจของมหาวิทยาลัยศิลปากรที่จะบูรณาการองค์ความรู้ศาสตร์ต่างๆที่มหาวิทยาลัยมีความเชี่ยวชาญ ทั้งด้านโบราณคดี สถาปัตยกรรม ศิลปะ การออกแบบ และการบริหารจัดการ เพื่อทำโครงการวิจัยตอบโจทย์การพัฒนาชุมชนในพื้นที่ที่มีการขยายตัวของเมือง หลังมีการเตรียมเปิดให้บริการรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงินในช่วงส่วนต่อขยายหัวลำโพง-บางแค

ซึ่งผ่านเส้นทางของถนนเจริญกรุง ถนนเส้นแรกของประเทศไทยและเป็นที่ตั้งของย่านชุมชนดั้งเดิมจำนวนมาก ซึ่งอาจจะส่งผลกระทบต่อชุมชน เนื่องจากมีผู้คนเข้ามาในพื้นที่มากขึ้น หากปรับตัวไม่ทันก็อาจจะทำให้ชุมชนล่มสลายได้ มหาวิทยาลัยศิลปากรจึงร่วมมือกับชุมชนในการศึกษาและส่งเสริมให้เกิดเศรษฐกิจฐานวัฒนธรรมขึ้น เพื่อให้ชุมชนในย่านเยาวราชและเจริญกรุงที่มีเอกลักษณ์และประวัติศาสตร์มายาวนาน อยู่ร่วมกับเมืองที่กำลังพัฒนาไปได้อย่างยั่งยืน นอกจากนี้ยังสนับสนุนให้เกิดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรรม โดยใช้จุดแข็งด้านประวัติศาสตร์ ศิลปะและวัฒนธรรม มาออกแบบใหม่ให้มีความร่วมสมัย เพื่อใช้สื่อสารกับผู้มาเยือนให้เกิดความเข้าใจและซาบซึ้งกับมรดกทางวัฒนธรรม

ศาสตราจารย์ ดร.พรศักดิ์ กล่าวต่อว่า การทำวิจัยครั้งนี้ เริ่มต้นใน 3 ชุมชน ได้แก่ ชุมชนเจริญไชย ชุมชนเลื่อนฤทธิ์ และชุมชนวังแดงโดยชุมชนเจริญไชย ตั้งอยู่ข้างวัดมังกรกมลาวาส ถือเป็นชุมชนเก่าแก่กว่าร้อยปี สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 มีความโดดเด่นเรื่องวัฒนธรรมดั้งเดิมของชาวจีนที่สืบทอดมาอย่างช้านาน อย่างเช่นการดำเนินชีวิต อาหาร การแสดงงิ้วรวมถึงเทศกาลไหว้พระจันทร์ แม้ชุมชนจะมีพิพิธภัณฑ์บ้านเก่าเล่าเรื่อง คอยบอกเล่าเรื่องราวของชาวชุมชนอยู่แล้ว แต่ศิลปากรจะเข้าไปช่วยเติมเต็ม เสนอแนวคิดนำความร่วมสมัยปรับกับวัฒนธรรมดั้งเดิม เพื่อให้คนรุ่นใหม่หรือนักท่องเที่ยวสัมผัสกับวัฒนธรรมได้ง่ายขึ้น ทั้งการออกแบบผลิตภัณฑ์ เครื่องไหว้เจ้า โคมไฟรูปสัตว์รวมถึงเครื่องประดับต่างๆ

ขณะที่ชุมชนเลื่อนฤทธิ์ พื้นที่ที่ผสมผสานวัฒนธรรรมจีนและอินเดียอย่างลงตัว มีจุดแข็งด้านสถาปัตยกรรมและโบราณวัตถุ แต่ชุมชนตั้งอยู่ห่างจากสถานีรถไฟฟ้าสามยอดและสถานีวัดมังกร ไม่ใช่ทางผ่านหรือเชื่อมไปยังสถานที่ใด ซึ่งนักท่องเที่ยวจะต้องตั้งใจเดินทางไปโดยตรง จึงนำเสนอแนวคิดการสร้างเทศกาลหรือกิจกรรมต่างๆในพื้นที่ เพื่อดึงดูดผู้คนเข้าไปซึมซับเสน่ห์ชุมชน ส่วนชุมชนวังแดง อยู่ระหว่างการสำรวจพื้นที่     นอกจากนั้น ยังมีการสำรวจพื้นที่เก่าแก่บริเวณอื่นๆและพื้นที่ทางศิลปะ เพื่อดูว่าพื้นที่ใดสามารถพัฒนาและพื้นที่ใดควรอนุรักษ์ โดยได้รับความร่วมมือจากทั้ง 3 ชุมชนร่วมแลกเปลี่ยนแนวคิดเพื่อนำไปสู่การพัฒนาอย่างมีคุณภาพและยั่งยืน

ศ.ดร.พรศักดิ์ กล่าวต่อไปว่า โครงการวิจัย นอกจากจะช่วยดึงอัตลักษณ์ของชุมชนออกมาให้โดดเด่นแล้ว สิ่งสำคัญคือยังเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจเชิงวัฒนธรรม หลังสำรวจแหล่งวัฒนธรรรมนำไปสู่การสร้างพื้นที่ทางวัฒนธรรม จนมีจุดขายหรือเรียกว่ากำไรจากวัฒนธรรม ท้ายที่สุดนำไปสู่เศรษฐกิจที่ดีขึ้นเพราะรายได้จากการท่องเที่ยวและวิสาหกิจชุมชน โดยมีจุดเริ่มต้นจากความงามของวัฒนธรรม ขณะเดียวกันมหาวิทยาลัยกำลังขยายงานวิจัยให้ครอบคลุมด้านวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม วิศวกรรมและวัสดุศาสตร์

เพื่อช่วยลดปัญหามลพิษในพื้นที่ โดยโครงการทั้งหมดจะมีนักศึกษาร่วมกับคณะวิจัยของมหาวิทยาลัยทำงานร่วมกัน ซึ่งถือเป็นการบูรณาการงานวิจัยร่วมกับการเรียนการสอน ที่นักศึกษาสามารถนำความรู้ในห้องเรียนมาใช้ปฏิบัติงานจริงในพื้นที่ ซึ่งถือว่าโครงการวิจัยนี้ได้ช่วยพัฒนาเมืองและพัฒนาศักยภาพของนักศึกษาไปพร้อมๆกัน

สำหรับโครงการวิจัยการพัฒนาเมืองวัฒนธรรมอัจฉริยะ : กรณีศึกษาย่านเยาวราช – เจริญกรุง แบ่งการดำเนินงานเป็น 6 ส่วน ได้แก่ โบราณคดีและชุมชน เน้นศึกษาเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ชุมชน วิถีชีวิต อัตลักษณ์ ยุคสมัยของกลุ่มคนตามช่วงอายุ รวมถึงข้อมูลอื่นๆ เพื่อศึกษาถึงศักยภาพหรือโอกาสในการอนุรักษ์และการพัฒนาพื้นที่การใช้พื้นที่เชิงสถาปัตยกรรม ดำเนินการศึกษาและเก็บข้อมูลด้านวัฒนธรรมศิลปะและระบบนิเวศน์ในขอบเขตพื้นที่กำหนด ทำการวิเคราะห์ สังเคราะห์เป็นแบบจำลองเพื่อพัฒนาพื้นที่เมือง ด้านศิลปกรรม ศึกษาประวัติศาสตร์ของผู้คนในชุมชนผ่านการเล่าเรื่องหรือถ่ายทอดประสบการณ์ที่สะท้อนให้เห็นการเปลี่ยนแปลงของวิถีชีวิตและวัฒนธรรมไปตามยุคสมัย

โดยเรื่องราวจะได้รับการตีความและแสดงออกผ่านผลงานทางศิลปะในรูปแบบต่างๆ รวมทั้งสำรวจศิลปะประดับตกแต่งอาคารโบราณ (Ornaments) และองค์ประกอบบนถนนประเภท street furniture และฝาท่อสาธารณูปโภคชนิดต่างๆ โดยดึงความเป็นเอกลักษณ์ของชุมชนมาออกแบบ การพัฒนาผลิตภัณฑ์ต้นแบบ ศึกษาความเป็นไปได้ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของชุมชน และสร้างต้นแบบผลิตภัณฑ์เพื่อเป็นแบบอย่างแนวทางในการผลิตแก่ชุมชน ด้านอาหาร เน้นการสืบค้นร้านอาหารที่มีเอกลักษณ์และศึกษาความเป็นมา กระบวนการทำอาหารที่สะท้อนถึงความเป็นชุมชนและวัฒนธรรมที่มีคุณค่าของการกินดีอยู่ดี ความมั่นคงทางอาหาร และเป็นต้นแบบที่ดีแก่กระบวนการผลิตอาหารที่เป็นการค้า//และการนำเสนอผลลัพธ์ของงานวิจัยในรูปแบบต่างๆ เช่น แอนนิเมชั่น วีดิทัศน์ เป็นต้น

และในวันที่ 13 -22 กย นี้. ณ เอี๊ยเซ้ง กาษี.  ถ . เจริญกรุง   จะมีการจัดแสดงนิทรรศการ การพัฒนาเมืองอัจฉริยะ  กรณีศึกษาเยาวราช-เจริญ กรุง  ในวันที่13-22 กย นี้ ณ เอี๊ยเซ้ง กงษี ถ.เจริญกรุง.  โดย เริ่มตั้งแต่เวลา 15.30 น เป็นต้นไป