วันที่ 10 มิถุนายน 2563 นายนายสุชาติ โฆษะบดี วัย 64 ปี เป็นทาญาติรุ่นที่ 2 และเป็นเจ้าของโรงงานรัตนโกสินทร์ เซรามิกค์ 4 จำกัด โดยที่นายสุชาติเล่าว่า โอ่งมังกรที่จัดแสดงไว้ภายในพิพิธภัณฑ์โอ่งเก่าใบดังกล่าว ตนได้เก็บสะสมมาตั้งแต่รุ่นบรรพบุรุษที่นำเข้ามาจากประเทศจีน และเป็นต้นแบบที่ทางโรงงานมีการปั้นโอ่งและเขียนรวดลายมังกร ซึ่งปั้นโดยช่างฝีมือชาวจีน มีขนาดสูง 80 เซนติเมตร กว้าง 65 เซนติเมตร มีอายุประมาณ 150 ปี นับเป็นโอ่งที่มีความงดงาม ทั้งรูปทรงของโอ่ง การปั้น การขึ้นรูปมีทรงตรงตามมาตรฐาน บิดเบี้ยวเล็กน้อย และความโดดเด่นจะอยู่ที่รวดลาย บ่าของโอ่งเป็นลาย 2 ชั้น และที่ช่วงล่างของใบโอ่งมีลายอีก 2 ชั้น มังกรมีความยาวตรงตามตำราจีน มีการยกตัวลอยอยู่ในก้อนเมฆ โดยที่มังกร 2 ตัว จะหันหน้าชนกันระหว่างกลางมีลูกไฟ มีเป็นเอกลักษณ์ของชาวจีน และเป็นความเชื่อในเรื่องของการดูดทรัพย์ เสริมดวง หนุนดวง และความอุดมสมบูรณ์ หากผู้ใดนำไปตั้งไว้ในบ้านจะเป็นการเสริมฮวงจุ้ย และหนุนดวงตามความเชื่อด้วย ส่วนราคานั้นไม่สามารถประเมินได้ เนื่องจาก มีอยู่เพียงแค่ใบนี้ใบเดียวเท่านั้น จึงถือเป็นของล้ำค่าคู่เมืองราชบุรี ซึ่งตนจะเก็บไว้ให้ลูกหลาน ประชาชนทั่วไปได้เข้ามาศึกษาและเที่ยวชม

นายสุชาติ กล่าวต่อว่า ตนได้นำมาจัดแสดงไว้ภายในพิพิธภัณฑ์โอ่งเก่า เพื่ออยากเผยแพร่ให้ประชาชนทั่วไปได้ศึกษาถึงประวัติ กว่าจะมาเป็นโอ่งราชบุรีที่มีการใช้แพร่หลายภายในประเทศ และปัจจุบันกำลังจะกลายเป็นตำนาน เพราะด้วยค่านิยมเปลี่ยนไป มีการนำภาชนะสำหรับเก็บกักน้ำใหม่ อาทิ ถังพลาสติก ไฟเบอร์ หรือ หล่อจากปูนซีเมนต์ ทำให้การใช้โอ่งปั่นดินเผาเริ่มลดน้อยถอยลงไป โรงโอ่งที่มีอยู่กว่า 40 โรงได้ล้มเลิกกิจการไปกว่า 20 โรง เหลือที่กัดฟันสู่กันเพียง 20 กว่าโรงงานเท่านั้น

พิพิธภัณฑ์โอ่งเก่า จึงเป็นที่รวบรวมโอ่งทั้งที่ผลิตในประเทศจีน และ ช่วงสมัยที่นำเข้ามาในประเทศไทย มาสู่จังหวัดราชบุรี มีการจัดแสดง 4 ช่วงยุคสมัย คือ ยุคในจีน, ยุคก่อน พ.ศ.2475, ยุคหลัง พ.ศ.2475 และ ยุคลายมังกร พ.ศ.2500 จนมาถึงปัจจุบันที่กระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) ได้คัดเลือกให้โอ่งมังกร เป็นมรดกชาติ ด้านสาขางานช่างฝีมือดั้งเดิม จากจำนวน 7 สาขา 32 รายการที่ได้คัดสรรจากทั่วประเทศ เนื่องจากโอ่งมังกรจะเริ่มหดหายไป คนรุ่นใหม่ไม่มีการเข้ามาสารต่องานปั้น

นายสุชาติ เล่าถึงความเป็นมาของโอ่งราชบุรี ว่า โอ่งลวดลายมังกร หรือ โอ่งมังกร ราชบุรี เกิดเมื่อสมัย 100 ปีที่ผ่านมา ช่วงนั้นหลังสงครามโลกครั้งนี้ 2 ปี พุทธศักราช 2475 เริ่มมาจากช่างชาวจีนที่มีความชำนาญในการทำเครื่องเคลือบ ชื่อนายจือเหม็ง แซ่อึ้ง และนายซ่ง ฮงแซ่อิ้ง 2 สหาย มาจากอำเภอแต้จิ๋ว หมู่บ้านปังโคย ซึ่งหมู่บ้านปังโคยเป็นหมู่บ้านที่ผลิตเครื่องปั้นดินเผาในประเทศจีน ได้รวบรวมเงินทุนกับพรรคพวกชาวจีนตั้งโรงงาน “เถ้าเซ่งหลี” ขึ้นเป็นครั้งแรกปี พ.ศ. 2476 เป็นโรงงานขนาดเล็กหลังคามุงจาก สมัยนั้นโรงงานอยู่บริเวณตรงข้ามโรงพยาบาลแม่และเด็ก ในปัจจุบัน ในระยะแรกโรงงานนี้ผลิตเฉพาะภาชนะสำหรับใส่เครื่องดองเค็มประเภท ไหน้ำปลา กระปุกขนาดเล็ก และโอ่งบ้างเล็กน้อย ต่อมาเมื่อกิจการรุ่งเรืองขึ้น ตามความต้องการของตลาดมีมากขึ้น โรงงานจึงได้ขยายกิจการและหุ้นส่วนแยกตัวออกไปตั้งโรงงงานเอง ในขณะนั้นโอ่งยุคแรกๆ จะเป็นใบเล็กไม่ใหญ่มากนัก จำพวกไหเล็ก ๆ ใส่น้ำปลา เต้าเจี้ยว ของหมักดองต่างๆ ระยะต่อมาเริ่มปั้นให้ใหญ่มากขึ้นบรรจุน้ำได้ปริมาณมากขึ้นจาก 4 ปี๊บ เป็น 6 ปี๊บ 7 ปี๊บ

นายสุชาติ เล่าต่อว่า ยุคแรกๆ ได้ริเริ่มปั้นไห อ่างน้ำข้าวและมีการปั้นโอ่งในเวลาต่อมา โอ่งในยุคนั้นไม่มีลวดลาย เรียกว่า “โอ่งเลี่ยน” ต่อมามีการคิดแกะลวดลายดอกติดที่พิมพ์ไม้ตีที่บ่ารอบๆโอ่ง ให้มีลายนูนขึ้นมาคล้ายไหในปัจจุบัน มีการนำเข้าดินขาวจากประเทศจีน เพื่อมาทดลองติดเป็นลายมังกร เลียนแบบโอ่งมังกรของจีน ปรากฏว่าได้ผลดีจึงมีการผลิตโอ่งมังกรขายในเวลาต่อมาบางโรงงานเป็นรูป ปูหรือรูปหัวเสือ เปรียบเหมือนสัญลักษณ์ของสินค้าของโรงงาน สำหรับโอ่งมังกรของโรงงานรัตนโกสินทร์เน้นลายมังกร 5 เล็บ และ 4 เล็บ ซึ่งเป็นอัตลักษณ์ประจำตระกูล จุดเล่นของลายมังกรดังกล่าว คือ มังกรมีลิ้นยาวซึ่งเป็นฮวงจุ้ย หมายถึง การดูดทรัพย์สิน เงินทอง ความมีอำนาจ วาสนา ความเจริญเข้าบ้าน ลูกหลานจะเป็นใหญ่เป็นโต และมังกร 5 เล็บ เป็นมังกรที่มีอำนาจใช้แทนสิงห์กิเลน หรือพญานาค ให้อำนาจ วาสนา และความเป็นมังกรถ่ายทอดมาจากอดีตจนถึงปัจจุบันนั่นเอง โอ่งมังกร จึงกลายเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดราชบุรี ซึ่งเป็นงานเครื่องปั้นดินเผาที่เป็นสัญลักษณ์อันโดดเด่น และเป็นคำขวัญประจำจังหวัดด้วย

นอกจาก พิพิธภัณฑ์โอ่งเก่า ภายในโรงงานโอ่ง รัตนโกสินทร์ เซรามิกค์ 4 ยังเปิดให้นักท่องเที่ยวได้เที่ยวชมตามจุดต่างๆ ที่จัดไว้ภายในโรงงาน อาทิลานแสดงโอ่งเซรามิกค์ เครื่องเครือบเซรามิกค์แบบต่างๆ และ ลานแสดงต้นบอนไซด์หายาก และศูนย์แสดงสินค้าผลิตภัณฑ์โอ่งมังกร เครื่องเคลือบต่างๆ มีทั้งพวงกุญแจ โอ่งตั้งโต๊ะ โอ่งของฝาก โอ่งบรรจุขนม และโอ่งที่ใช้ในงานพระราชพิธีสำคัญต่างๆ โดยนักท่องเที่ยวสามารถเลือกซื้อกลับไปเป็นของฝากของที่ระลึกฝากคนพิเศษ หรือ ญาติ เพื่อนๆ ในราคาโรงงานด้วย

สำหรับนักท่องเที่ยว หรือ ประชาชนชนทั่วไปที่จะเดินทางไปชมโอ่งเก่า ภายใน พิพิธภัณฑ์โอ่งเก่า ตั้งอยู่ภายในโรงงานโอ่ง รัตนโกสินทร์ เซรามิกค์ 4 ริมถนนเพชรเกษม กม.94-95 ขาออกเมืองราชบุรี ตำบลท่าราบ อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี โทรสอบถามรายละเอียดได้ที่ 098-6594546 หรือ 081-9418510