กลุ่มวิสาหกิจชุมชน จังหวัดพิจิตร นำเปลือกส้มโอท่าข่อย ที่ไร้ค่าและปลูกน้อยลง นำมาสกัดน้ำมันหอมละเหย ทำผลิตภัณท์ยาดมสมุนไพร จากเปลือกส้มโอ ช่วยผ่อนคลายความเครียด และช่วยระบบหายใจ อาการไข้หวัด

25 ธันวาคม 2566 จังหวัดพิจิตร มีพื้นที่ปลูกส้มโอ ประมาณ 15,303 ไร่ ซึ่งอำเภอโพธิ์ประทับช้าง มีพื้นที่ในการปลูกมากที่สุดใน 12 อำเภอ ซึ่งมีพื้นที่ปลูกส้มโอ ทั้งสายพันธุ์ขาวแตงกวาและส้มโอท่าข่อย ประมาณ 10,981 ไร่ มีพื้นที่ปลูกส้มโอนอกฤดูประมาณ 4,300 ไร่ มีผลผลิตประมาณ 3,300 กิโลกรัม ส่งออกตลาดในประเทศและตลาดต่างประเทศ

“ส้มโอท่าข่อยเมืองพิจิตร” (Som-O Thakhoi Mueang Phichit) เป็นอีกสายพันธุ์ ที่มีรสหวาน อมเปรี้ยว เนื้อกุ้งสีชมพูอ่อน ฉ่ำน้ำ เมล็ดเล็กหรือลีบ บางผลไม่มีเมล็ด ที่ปลูกในเขตพื้นที่จังหวัดพิจิตร เป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้รับการขึ้นทะเบียน สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ทะเบียนเลขที่ สช 56100052 ประกาศ ณ 10 กันยายน 2556 แต่ปัจจุบันส้มโอท่าข่อย มีการปลูกน้อยลง เนื่องจากราคาผลผลิตี่ตกต่ำและ มีราคาถูก ไม่เป็นที่นิยมของผู้บริโภค

ทางวิสาหกิจชุมชนแหล่งเรียนรู้สอนผลิตภัณฑ์สมุนไพรจังหวัดพิจิตร ตำบลไผ่รอบ อำเภอโพธิ์ประทับช้าง จังหวัดพิจิตร คิดค้นนำเปลือกส้มโอ สายพันธุ์ท่าข่อย สายพันธุ์ดังเดิมของจังหวัดพิจิตร ที่เกษตรกรนิยมปลูกน้อยลงและมีราคาตกต่ำ เหลือเพียงกิโลกรัมละ 5 บาท ทางกลุ่มจึงนำเอาเปลือกมาแปรรูปสร้างผลิตภัณท์ยาดมสมุนไพรเพื่อเพิ่มมูลค่าและสร้างรายได้แก่ชุมชน

โดยการผลิต จะนำเอาผลของส้มโอท่าข่อย ที่มีสีเขียว มาปลอกเปลือกนำ เอาแต่เปลือกผิวนอก มาหันให้เป็นชิ้นเล็กเล็ก จากนั้นผ่านกระบวน สกัดน้ำมันหอมละเหยจากเปลือกส้มโอมาผสมกับส่วนผสมของยาดม มีทั้งกระวาน,กานพลู,ชะลูด,ดอกจันทน์,เปลือกส้มโอ,น้ำมันยูคาลิปตัส,เมนทอล,พิมเสน,การบูร รวมเวลา 1 สัปดาห์ จากนั้นบรรจุลงในภาชนะหลอด ของยาดม ตามมาตรฐาน ของผลิตภัณท์ และ อัตราส่วน

นางสาว ชญาณี ธนาธรณ์มงคล วิสาหกิจชุมชนแหล่งเรียนรู้สอนผลิตภัณฑ์สมุนไพรจังหวัดพิจิตร กล่าวว่า จากส้มโอพันธุ์ท่าข่อย ที่มีราคาตกต่ำ และปลูกน้อยลงจึงเกิดแนวคิดเพื่อรักษาสายพันธุ์ดังเดิมไว้ จึงทดลองนำเปลือกของส้มโอ ที่ไม่มีมูลค่า มาสกัดเป็นยาดมสมุนไพร ซึ่งจะมีกลิ่นหอมสดชื่นผ่อนคลาย ด้วยกลิ่นสมุนไพรไทย ช่วยปลอบประโลมจิตใจ บรรเทาความเครียด ลดอาการซึมเศร้า นำมาผสมในน้ำมันนวดตัวเอบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ ส่งเสริมระบบการย่อยอาหารและช่วยระบบหายใจ อาการไข้หวัด

นอกจากนั้น ทางกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแหล่งเรียนรู้สอนผลิตภัณฑ์สมุนไพรจังหวัดพิจิตร ได้ ทำการตกแต่ง บรรจุภันฑ์  ของยาดมสมุนไพร ด้วย การ นำวิปครีม มาตกแต่งเสริมความสวยงามของตุ๊กตาติดไว้กับหลอดของยาดม เพิ่มความสวยงามเป็นงานแฮนเมด  อนาคตจะทำรูปแบบของจระเข้ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดพิจิตร 

ผู้ที่สนใจสามารถเป็นผลิตภัณท์ของขวัญปีใหม่และของชำร่วยในงานพิธีต่างต่าง แบบปกติ ราคา15 บาท แบบตกแต่ง ราคา 40 บาท ซึ่งสามารถติดต่อได้ที่ นางสาวชญาณี ธนาธรณ์มงคล วิสาหกิจชุมชนแหล่งเรียนรู้สอนผลิตภัณฑ์สมุนไพรจังหวัดพิจิตร หมายเลขโทรศัพท์ 061 687 7998 หรือเพจเฟสบุ๊ค รัตนา มณี เพื่อเพิ่มรายการแก่กลุ่มวิสาหกิจชุมชนต่อไป.012