ภูมิปัญญาชาวบ้าน! อาชีพร่อน ‘ถั่วงอก’ ในสายน้ำแม่กลอง หาดทรายขาวโพธาราม ราชบุรี ที่ยังมีให้เห็น ปัจจุบันเหลือเพียง 2 รายที่ยังคงสืบทอด สร้างรายได้หล่อเลี้ยงครอบครัวจากรุ่นสู่รุ่น

25 มิถุนายน 2567 พาไปดูอาชีพการเพราะปลูก ‘ถั่วงอก’ ที่ปลูกด้วยขี้เถ้าแกลบดำ ปลูกในถังพลาดสติก และ การร่อน ‘ถั่วงอก’ ในสายน้ำแม่กลอง หาดทรายขาวโพธาราม ราชบุรี อุตสาหกรรมเพาะปลูกถั่วงอกของชาว เมืองคนสวย อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี ที่สืบทอดกันมานับร้อยปี สามารถสร้างรายได้ในทุกๆ วัน

นางอภิชยา ศุภชัยศิริเรือง อายุ 59 ปี นางปิยวรรณ ศุภชัยศิริเรือง อายุ 52 ปี และ นางสาวปรียา ศุภชัยศิริเรือง อายุ 53 ปี 3 คนน้อง ชาวอำเภอโพธาราม เจ้าของร้าน เล่าให้ฟังว่า ปัจจุบันตนทั้ง 3 คน ยังคงสืบทอดอาชีพการปลูก ถั่วงอก และการร่อนถั่วงอกในแม่น้ำแม่กลอง และการขายถั่วงอก และสินค้าวัตถุดิบการทำก๋วยเตี๋ยว ผัดไทย และเครื่องปรุงรสในตลาดสดโพธาราม จากคุณแม่หม้วย ปัจจุบันอายุ 92 ปี แล้ว

นางอภิชยา เล่าย้อนกลับไปจุดเริ่มต้นของอาชีพว่า จากที่สอบถามคุณแม่ในตอนนั้นคุณแม่ม่วยอายุ 12 ปี ก็เป็นวัยรุ่นทั่วๆไป ครอบครัวไม่ได้มีฐานะอะไร เป็นคนไทยเชื้อสายจีนที่มาปักหลักถิ่นฐานในตลาดโพธาราม ได้หาอาชีพทำเพื่อหารายได้เลี้ยงตนเองและครอบครัว ได้รองนำถั่วเขียว มาเพราะปลูกแบบธรรมชาติ ไม่ใช้ปุ๋ยหรือสารต่างๆ ปลูกด้วยขี้เถ้าแกลบที่เขาเผาข้าวเปลือกจนไหม้เหลือแต่ขี้เถ้าแกลบ ปลูกครั้งแรกเริ่มจาก 5-10 กิโลกรัมเท่านั้น ใช้เวลาปลูกประมาณ 3-4 วัน ต้นถั่วงอกโตจนสามารถนำมาขายได้

จากนั้นได้นำถั่วงอกที่ปลูกในถัง นำลงไปล้างในแม่แม่กลอง ที่หาดทรายขาวโพธาราม ที่ปัจจุบันทำเป็นเขื่อนโพธาราม เพราะต้องใช้น้ำในการล้างจำนวนมากเพื่อขจัดคราบขี้เถ้าแกลบ ทำให้ต้นถั่วงอกสะอาดสามารถนำไปรับประทานได้ จุดเริ่มทำกันเพียงแค่ 3 เจ้าเท่านั้น ก่อนจะมีชาวบ้านหันมาปลูกและลงมาร่อนในแม่น้ำแม่กลอง เพิ่มมาเป็น 10 เจ้า เมื่อเวลาผ่านไปก็เหลือเพียงแค่ 4 เจ้าเท่านั้น จำหน่ายกันในราคาเพียงแค่กิโลกรัมละ 50 สต. จนทุกวันนี้เหลือทำกันเพียง 2 เจ้า

นางอภิชยา เล่าต่อว่า การปลูกถั่วงอก ผลผลิตจากธรรมชาติที่แปรสภาพมาจากถั่วเม็ดถั่วเขียว เพาะปลูกโดยใช้ ‘แกลบดำ’ ที่ได้จากการนำแกลบดิบไปเผาไฟจนร่วนดำ เพื่อนำมาใช้เป็นปุ๋ยสำหรับปลูกถั่วงอกในถังเจาะรูที่ก้นถัง ถังนึงจะเพาะได้ 7 ชั้น หมั่นรดน้ำให้ชุ่มราว 2-3 วัน ก็จะได้ผลผลิต วันละ 100 กว่ากิโลกรัม

จากนั้นก็จะนำลงไปร่อนในแม่น้ำแม่กลอง เนื่องจากจะต้องใช้น้ำปริมาณมากๆ เพื่อล้างขี้เถ้าแกลบให้สะอาด โดยการล้างจะนำต้นถั่วงอกออกจากถังที่ปลูก ใส่ในกระด้งยักษ์ที่สานด้วยไม้ไผ่ซึ่งจะมีช่องระบายที่ไม่กว้างมากแช่ในแม่น้ำแม่กลอง ให้มือค่อยๆแกว่งเอาขี้เถ้าแกลบออก พร้ามทั้งค่อยๆ ถอยหลังเพื่อให้ขี้เถ้าแกลบละลายกับน้ำ

จากนั้นจะใช้วิธีการร่อนเพื่อให้ถั่วงวกสะอาด ใช้เวลาในการร่อนประมาณ 15 นาที เมื่อสะอาดแล้วจะนำถั่วงอกมาเทใส่ในตระกล้าทรงสูงใบใหญ่ เพื่อให้ถั่วงอกสะเด็ดน้ำ ก่อนจะนำมาขายที่ตลอด ซึ่งจะล้างกันตั้งแต่ช่วงเวลา 04.00 น. จนถึงช่วงสายของทุกๆวัน เป็นวัตถุดิบสดใหม่ที่ให้พ่อครัวแม่ครัวนำไปปรุงเป็นเมนูอาหารเลิศรส ทั้งผัดไทย ผัดผัก ผัดเต้าหู้ และอีกสารพัด ทานกับขนมจีนหรือก๋วยเตี๋ยว ปัจจุบันขายกิโลกรัมละ 30 บาท

ส่วนสาเหตุที่ต้องใช้แกลบดำเนื่องจากแกลบดำมีธาตุโพแทสเซียม (Potassium) ให้ถั่วงอกใช้ดูดซึมเป็นสารอาหาร จนมีเนื้อหวานกรอบ เนื้อรำต้นเรียว ผิวขาวนวล ปลายสุกพอเหมาะ กินอร่อยเพลินปาก ต่างจากถั่วงอกที่ปลูกในดินทั่วไป เป็นพืชเศรษฐกิจ สร้างรายได้หล่อเลี้ยงครอบครัวจากรุ่นสู่รุ่น ที่ปัจจุบันหาดูยากและน้อยคนนักที่จะทำเหลือเพียง 2 รายที่ยังคงสืบทอดกันอยู่