เมื่อกล่าวถึง “ส้มโอทับทิมสยาม” ทุกคนคงรู้จักดี เพราะเป็นผลไม้แดนปักษ์ใต้แห่งลุ่มน้ำปากพนังที่มีเอกลักษณ์โดดเด่น 
จนสามารถจดลิขสิทธิ์ สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ หรือ GI (Geographical Indication) อันเป็นความภาคภูมิใจของชาวลุ่มน้ำปากพนัง แห่งจังหวัดนครศรีธรรมราช ปัจจุบันส้มโอพันธุ์ทับทิมสยาม เป็นที่ต้องการของตลาดอย่างมาก แม้จะขยายพื้นที่ปลูกในอำเภอปากพนัง ก็ยังไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาดทั้งในและต่างประเทศ

นางฐปนีย์ ทองบุญ ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรนครศรีธรรมราช สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 7 กรมวิชาการเกษตร กล่าวว่า ส้มโอพันธุ์ทับทิมสยาม เป็นพืชท้องถิ่นของอำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช มีลักษณะเด่นคือ ผิวผลมีสีเขียวเข้ม และมีขนอ่อนนุ่มปกคลุมทั่วผลคล้ายกำมะหยี่ เนื้อมีสีแดงเข้มแบบสีทับทิม รสชาติหวาน หอม เนื้อนุ่ม
น่ารับประทาน เนื่องจากส้มโอพันธุ์นี้มีความเฉพาะเจาะจงกับสภาพพื้นที่ ซึ่งปลูกกันไม่แพร่หลาย โดยมีปลูกเฉพาะในพื้นที่ 3 ตำบล ของอำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช ได้แก่ ตำบลคลองน้อย ตำบลเกาะทวด และตำบลปากพนังฝั่งตะวันตก และพบว่าปัจจุบันส้มโอพันธุ์ทับทิมสยาม เป็นที่ต้องการของตลาดอย่างต่อเนื่อง สามารถจำหน่ายได้ในราคาที่สูงมาก ราคาเฉลี่ย 150-300 บาทต่อผล ทำให้เกษตรกรมีการขยายพื้นที่ปลูกเพิ่มมากขึ้นตามลำดับ

สำหรับประวัติความเป็นมาของส้มโอพันธุ์ทับทิมสยาม ได้พัฒนาโดยเกษตรกรบ้านแสงวิมาน ตำบลคลองน้อย อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช โดยมีประวัติคือ ในปี พ.ศ. 2523 นายสมหวัง มัสแหละ ได้นำพันธุ์ส้มโอจำนวน 3 ต้น มาจากบ้านบราโอ ตำบลประจัน อำเภอยะรัง จังหวัดปัตตานี เป็นส้มโอที่มีลักษณะผลเหมือนพันธุ์ขาวพวง มีกุ้งเป็นเนื้อสีชมพูค่อนข้างแดง ผลมีขนาดใหญ่ แต่มีรสขม แต่เมื่อนำมาปลูกที่บ้านแสงวิมาน ปรากฏว่าให้ผลผลิตและมีรสชาติหวานขึ้น ผิวผลมีสีเขียวเข้ม และมีขนอ่อนนุ่มปกคลุมทั่วผลคล้ายกำมะหยี่ จากนั้นได้มีการปรับปรุงคุณภาพสายพันธุ์โดยการคัดเลือกสายพันธุ์ ซึ่งใช้เวลาหลายปี ในที่สุดก็ได้ส้มโอที่มีคุณภาพดี จึงมีการตั้งชื่อขึ้นมาใหม่ เป็น “ส้มโอพันธุ์ทับทิมสยาม”

อย่างไรก็ตาม เกษตรกรผู้ปลูกส้มโอยังขาดความรู้ในด้านการจัดการสภาพการผลิต การจัดการศัตรูพืชทั้งโรคและแมลง ทำให้ผลผลิตที่ได้ไม่สม่ำเสมอและมีคุณภาพไม่ดีเท่าที่ควร ทางศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรนครศรีธรรมราช นำโดยนักวิชาการเกษตร ได้ดำเนินการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตส้มโอพันธุ์ทับทิมสยาม ขึ้น โดยเริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี พ.ศ.2553 จนถึงปัจจุบัน มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและพัฒนาการจัดการสวนโดยวิธีผสมผสานทั้งด้านการจัดการสวน การจัดการศัตรูพืช การเก็บเกี่ยว การจัดการหลังการเก็บเกี่ยว ตลอดจนการถ่ายทอดเทคโนโลยี เข้าไปทดสอบ และขยายผลในพื้นที่เกษตรกร เพื่อการพัฒนางานวิจัยสู่เกษตรกรอย่างแท้จริง ปัจจุบันทางศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรนครศรีธรรมราช ได้จัดทำปฏิทินระยะเวลา เพื่อเป็นคำแนะนำการจัดการสวนส้มโอพันธุ์ทับทิมสยาม เฉพาะพื้นที่แก่เกษตรกรเพื่อนำไปปรับใช้ ทำให้เกษตรกรสามารถผลิตส้มโอที่มีคุณภาพ ปลอดภัยจากสารพิษ ช่วยลดต้นทุนการผลิต สามารถจำหน่ายผลผลิตได้ราคาสูง ทำให้มีรายได้เพิ่มขึ้น และยังเป็นการช่วยให้เกิดการผลิตส้มโอพันธุ์ทับทิมสยาม ที่ยั่งยืนต่อไป