พื้นที่ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงดอยสะโง๊ะ ต.ศรีดอนมูล อ.เชียงแสน จ.เชียงราย ได้มีการส่งเสริมการปลูกดอกเก๊กฮวยเหลืองซึ่งมีความแตกต่างจากดอกเก๊กฮวยที่ใช้บริโภคกันโดยถ้วนไปในปัจจุบัน แต่จะให้ความเหลืองของน้ำเก๊กฮวยตามธรรมชาติโดยไม่ต้องใส่เมล็ดลงไปเพิ่มเหมือนพันธุ์ดอกเก๊กฮวยขาวที่มีจำหน่ายอยู่ทั่วไปตามท้องตลาดของประเทศไทย โดยทางศูนย์ได้นำร่องด้วยการนำพันธุ์เก๊กฮวยมาพัฒนาในแปลงปลูกภายในศูนย์ประมาณ 2 งาน และส่งเสริมให้ชาวบ้านได้ร่วมกันปลูกตามหลักวิชาการที่ทางศูนย์แนะนำเพื่อนำมาจำหน่ายคืนเป็นการสร้างรายได้เสริม ซึ่งพบว่าในปัจจุบันมีผู้นิยมบริโภคน้ำเก๊กฮวยเหลืองมากขึ้นทำให้กำลังมีการขยายตลาดอย่างต่อเนื่อง

โดย ว่าที่ ร.ต.นพพล คำเขียว หัวหน้าศูนย์พัฒนาโครงการหลวงดอยสะโง๊ะ กล่าวว่า ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงดอยสะโง๊ะ มีเนื้อที่ประมาณ 150 ไร่ และก่อตั้งขึ้นจากการที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนินทรงพัฒนาพื้นที่ในอดีตก่อนที่หน่วยงานต่างๆ รวมถึงมหาวิทยาลัย แม่โจ้จะเข้าไปพัฒนาจนเป็นศูนย์โครงการหลวงในปัจจุบัน ปัจจุบันมีการส่งเสริมอาชีพด้านการเกษตรแก่เกษตรกร 4 หมู่บ้าน โดยพบว่ามีพืชที่โดดเด่นแตกต่างจากที่อื่นและเป็นแห่งเดียวที่พบมีการปลูกเก๊กฮวยเหลือง เดิมทีทางศูนย์ได้จัดทำแปลงทดสอบสาธิตว่าดินและอากาศมีสภาพว่าเหมาะสมกับการปลูกหรือไม่ ซึ่งผลที่ได้ถือว่าประสบความสำเร็จด้วยดีสามารถขยายผลนำไปส่งเสริมชาวบ้านได้เป็นอย่างดี ปัจจุบันเกษตรกรนำไปปลูกควบคู่กับการปลูกพืชอื่นๆ อีกหลากหลายชนิด ซึ่งผลผลิตที่ได้จะนำส่งโครงการหลวงดอยคำและร้านค้าโครงการหลวงเพื่อกระจายตลาดให้กับเกษตรกรต่อไป

ทางด้าน น.ส.อรจิรา คำน้อย นักวิชาการเกษตรของศูนย์ฯ กล่าวว่า เมื่อราว 5 ปีก่อนนักวิชาการของศูนย์ได้ทดลองนำพันธุ์เก๊กฮวยขาวมาเพาะจนประสบความสำเร็จ กระทั่งปัจจุบันสามารถส่งเสริมการปลูกให้กับ ชาวบ้านได้แล้วประมาณ 70 คน โดยปลูกทั้งบริเวณที่ดินของศูนย์และนอกศูนย์ภายในหมู่บ้านต่างๆ ผลผลิตดอกสดที่ได้ทางศูนย์จะรับซื้อกิโลกรัมละ 35 บาท ซึ่งชาวบ้านก็จะปลูกบนพื้นที่มากน้อยแตกต่างกันไปคนละ 1-2 งาน ผลผลิตที่เก็บได้มีอัตรา 1,000 ต้นต่อ 50 กิโลกรัม เมื่อนำมาจำหน่ายให้ศูนย์จะมีการนำไปอบจนน้ำหนักลดลงในอัตรา 7 ต่อ 1 ต่อไป

“ดอกเก๊กฮวยเหลืองดูแลรักษาง่ายโดยมีอายุ 1 ฤดูกาล ฤดูกาลละ 3-4 เดือน ใช้การรดน้ำวันเว้นวันหรือทุกวันจันทร์ พุธและศุกร์ ให้ปุ๋ยช่วงต้นสัปดาห์ละ 1 ครั้ง ระยะเวลาการเก็บผลผลิตจะอยู่ในช่วงเดือน ต.ค.-ธ.ค.ซึ่งจะเก็บผลผลิตกันสัปดาห์ละ 2 ครั้ง ปัจจุบันเก็บผลผลิตได้ปีละประมาณ 40 ตัน และเป็นผลผลิตที่ถือว่าได้คุณภาพดีเพราะสภาพอากาศเหมาะสมรวมทั้งกำลังได้รับความนิยมแตกต่างจากดอกเก๊กฮวยขาวที่บริโภคอยู่ทั่วไป เพราะให้น้ำดื่มสีเหลืองสดโดยไม่ต้องเติมเมล็ดลงไปเพิ่มเติม
แตกต่างจากดอกเก๊กฮวยขาวที่บริโภคกันอยู่ทั่วไป” น.ส.อรจิรา กล่าว

อังคณา  เชียงราย