ทำนามาหลายชั่วอายุคน สะกดคำว่า กำไรไม่เป็น จึงต้อนหันหลังให้การทำนาปลูกข้าว แม้จะเป็นอาชีพที่แสนรักก็ตาม ด้วยการ เพาะลูกอ๊อด ขาย แม่ค้า นำไปทำเป็น เมนูจานเด็ด ชื่อ หมกฮวก ขายป้อน ร้านอาหาร และตลาดสดตัวเมืองอำนาจเจริญ สร้างรายได้เป็นอย่างดี

นายอำพร บุตรชา อายุ 64 ปี อยู่บ้านเลขที่ 15หมู่ที่ 6 ต.ไก่คำ อ.เมืองอำนาจเจริญ จ.อำนาจเจริญ เตยทำนาปลูกข้าวที่มาเอาดีทางการประมง เล่าว่า หลังจากประสบปัญหาทำนาขาดทุน จึงเริ่มมองหาอาชีพใหม่ และสำรวจตลาดสดและตลาดตอนกลางวันในเขตเทศบาลเมืองอำนาจเจริญ พบว่า ลูกอ๊อดที่นำมาทำหมกฮวกเริ่มขาดตลาด จึงคิดจะเพาะลูกอ๊อดป้อนตลาด ประกอบกับญาติแนะนำให้เพาะลูกอ๊อดขาย ก็ลองผิดลองถูกอยู่หลายเดือน กระทั่งปัจจุบันเพาะลูกอ๊อดขายมาเป็นเวลา 23 ปี ประสบความสำเร็จเกินคาด ความเป็นอยู่ดีขึ้นตามลำดับ มีบ้านและรถยนต์เป็นรางวัลแห่งความสำเร็จ

นายอำพร เล่าถึงวิธีการเพาะลูกอ๊อดว่า เริ่มจากปรับพื้นที่นาจำนวน 5 ไร่ ทำเป็นบ่อคอนกรีต จำนวน 20 บ่อ บ่อดินสำหรับเลี้ยงลูกอ๊อด จำนวน 40 บ่อ แต่ละบ่อมีความกว้าง 20 เมตร ยาว 8 เมตร ลงทุนซื้อกบพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ จ.นครราชสีมา จำนวน 300 ตัว ราคาตัวละ 20 บาท เป็นพันธุ์นางนวล จากนั้น มีการขยายพันธุ์เองได้ขนาดพอขาย ในแต่ละบ่อที่เพาะเลี้ยงจะได้ลูกอ๊อดประมาณ 80 กก./1 บ่อ ถ้ารวมทั้งหมดก็จะได้ ประมาณ 10,000 กก./รุ่น ลูกค้าที่มาซื้อทั้งในจังหวัดและใกล้เคียง เช่น อุบลราชธานี ยโสธร มุกดาหาร ศรีสะเกษและกาฬสินธุ์

นายอำพร บุตรชา กล่าวว่า ตามปกติลูกอ๊อดจะมีเฉพาะฤดูฝนเท่านั้น แต่ที่นี่จะเพาะเลี้ยงลูกอ๊อดนอกฤดูกาล จึงเป็นการได้เปรียบ เป็นกลยุทธ์การค้าขายอีกทางหนึ่ง ที่ผ่านมาปรับใช้จนประสบความสำเร็จ ประกอบกับชาวอีสานนิยมนำลูกอ๊อดมาประกอบอาหารกันมาก โดยเฉพาะตามตลาดสดหรือตลาดโต้รุ่งหรือร้านอาหารต่างๆ ในพื้นที่ จ.อำนาจเจริญ จะมีลูกอ๊อดเป็นเมนูจานเด็ด เรียกว่า หมกฮวก มีขายทุกวัน ดังนั้นลูกอ๊อดหรือฮวก จึงมียอดจำหน่ายเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง จนตลาดรองรับไม่อั้น ในแต่ละรุ่นจะมียอดจำหน่ายอยู่ที่ 450,000 บาท ต่อการเลี้ยง 21-25 วัน

อย่างไรก็ตาม ก็มีข้อจำกัดในการเลี้ยง คือ จะต้องเพาะเลี้ยงในระหว่างเดือน ก.พ.-ก.ค.เท่านั้น นอกนั้นก็จะเก็บพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ไว้จนกว่าจะถึงฤดูกาลเลี้ยงต่อไป สำหรับอาหารจะให้อาหารเม็ด 2 เวลา เช้า-เย็น ต่อจากนั้นลูกอ๊อดจะหากินดินโคลนหรือแมลงต่างๆ เป็นอาหารเอง ก็นับว่าเลี้ยงง่ายขายคล่อง ปัญหาอุปสรรคในการเลี้ยงก็มีไม่มาก ส่วนใหญ่จะเป็นพวกงูต่างๆ ที่ชอบหลบเข้ามากินลูกอ๊อดตอนกลางคืน ก็แก้ไขโดยการเอาตาข่ายพลาสติดสีเขียวล้อมขอบบ่อไว้

นายอำพร บุตรชา กล่าวทิ้งท้ายว่า นับว่าการเพาะเลี้ยงลูกอ๊อดคือลู่ทางแจ่มใส ตลาดมีความต้องการตลอดเวลา ประกอบกับเกษตรกรผู้เลี้ยงยังมีน้อย ตกลงราคาซื้อขายกันเอง ที่สำคัญไม่ผ่านพ่อค้าคนกลาง แต่จะได้มากน้อยเพียงใดก็ขึ้นอยู่กับปริมาณลูกอ๊อดที่ออกสู่ตลาด เช่น ฤดูฝนตกชุก มีลูกอ๊อดตามธรรมชาติมาก ราคาก็ถูกลงนายก อำพร กล่าว

นางจง กุลรี อายุ 51 ปี แม่ค้าตลาดสดเทศบาลเมืองอำนาจเจริญ กล่าวว่า หลายสิบปีมาแล้ว ช่วงเย็นจะมีชาวนานำฮวกหรือลูกอ๊อด ที่หาได้ตามธรรมชาติตามท้องนามาขายให้ แต่ทุกวันนี้ ฮวก ไม่มีให้เห็นตามแหล่งน้ำ สูญพันธุ์หมดแล้ว จึงต้องไปซื้อจากฟาร์มเลี้ยงลูกฮวก ที่บ้านคำมะดูก ต.ไก่คำ ของนายอำพร บุตรชา แทน เพื่อนำมาทำเป็นอาหาร ชื่อ หมกฮวก ขายที่ตลาดทุกวัน

สำหรับ วิธีทำหมกฮวกก็คือ นำฮวกหรือลูกอ๊อด มาบิดขี้ออก จากนั้น นำใส่ใบตองกล้วย ใส่เครื่องปรุง เช่น พริก หอม ใบแมงลัก น้ำปลา แล้วห่อด้วยใบตองกล้วย ใส่เตาไฟ เผาปิ้ง จนห่อฮวกใบตองกล้วยมีสีเหลืองปนดำ ก็เป็นอันสุกพอดี สามารถนำไปรับประทานหรือขายได้ ในราคา หมกฮวก 1 ห่อ อยู่ที่ 20 บาท

ซึ่ง หมกฮวก ที่ชาวอีสาน นิยมรับประทาน จะมีรสชาติหอม คือ หอมใบตองกล้วยและถ้าทานเปล่าๆ จะมีรสเค็มนิดๆ แต่ถ้ากินกับข้าวเหนียวร้อนๆ ก็จะได้รสชาติอร่อยพอดี จึงเป็นเมนูจานเด็ดที่ชาวอีสานนิยมรับประทานมาหลายชั่วอายุคน โดยจะเห็นได้จาก ตามสำรับกับข้าวจะพบเห็น หมกฮวก วางคู่กับอาหารประเภทอื่นๆ ทุกวัน เพราะมีรสชาติหอมอร่อยถูกปากถูกใจชาวอีสานนั่นเอง...

สนธยา ทิพย์อุตร