คำถาม ผมเลี้ยงวัวครับ อยากจะปลูกหญ้าเลี้ยงวัวไว้ใช้เอง จะต้องปลูกอย่างไรครับ

เมธี นาทวีรัตน์

อ.เมือง จ.อุดรธานี

คำตอบ

การทำแปลงหญ้า สามารถกระทำได้ใน 2 ลักษณะคือ 1) ทำเป็นแปลงหญ้าถาวร เป็นพื้นที่ปลูกหญ้าเลี้ยงสัตว์ต่อเนื่องกันไป ปลูกหญ้าครั้งเดียวดูแลให้ใช้งานไปได้หลายปี เมื่อแปลงหญ้าอายุ 4-5 ปี โดยดูแลพรวนดินให้โปร่งเท่านั้น 2) ทำเป็นแปลงหญ้าหมุนเวียน ถ้าพื้นที่เป็นพื้นที่ดอน ดินเสื่อมคุณภาพแล้ว สามารถปลูกหญ้าเลี้ยงสัตว์สลับไปปลูกพืชไร่ จะได้ผลผลิตพืชไร่สูงขึ้น โดยปลูกพืชไร่ 2 ปี ก็สลับไปปลูกหญ้าหมุนเวียนกันไป

วิธีปลูกหญ้าพันธุ์ดี ให้พิจารณาเลือกวิธีปลูกที่เหมาะสม ดังนี้

1. ปลูกด้วยเมล็ดพันธุ์ เป็นวิธีที่สะดวก และประหยัดที่สุด เกษตรกรนิยมใช้ แต่ใช้ได้กับพืชอาหารสัตว์ที่ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดพันธุ์เท่านั้น เช่น หญ้ารูซี่ หญ้ากินนีสีม่วง หญ้าอะตราตัม ถั่วฮามาต้า เป็นต้น

2. การเตรียมดิน ต้องไถดะ แล้วเก็บเศษหิน เศษไม้ ออกจากแปลงให้หมดก่อน เสร็จแล้วไถแปร เพื่อปรับพื้นที่ เตรียมดินให้เรียบ พรวนดินให้ละเอียด ผิวดินที่ละเอียดจะเหมาะกับเมล็ดพันธุ์หญ้าที่มีขนาดเล็ก และจะช่วยให้เครื่องจักรที่ลงไปตัดหญ้าทำงานได้สะดวกขึ้น

3. การปลูก มี 3 วิธีคือ

-วิธีโรยเมล็ดเป็นแถว เป็นวิธีที่ดี โดยการวางระยะแถวให้เหมาะกับการใช้เครื่องจักรกลเข้าไปกำจัดวัชพืช โดยเตรียมหาเมล็ดพันธุ์ที่ดีไว้ ใช้ไม้ขีดดินเป็นร่องลึก ไม่เกิน 1 เซนติเมตร ระยะห่าง 30-50 เซนติเมตร โรยเมล็ดตามร่อง ไม่ต้องกลบเมล็ด

-วิธีหว่านเมล็ด เป็นวิธีที่ง่าย และประหยัดแรงงาน จะต้องไถเตรียมดินเพื่อกำจัดวัชพืชหลายๆ ครั้งก่อนปลูก ทำการหว่านให้เมล็ดกระจายทั่วถึง เมื่อหญ้าขึ้นดีแล้ว ให้ตัดหญ้า
ครั้งแรกทิ้งไปพร้อมกับวัชพืช ต่อมาหญ้าจะโตเร็วกว่า และขึ้นคลุมวัชพืชได้ในภายหลัง จะต้องหว่านเมล็ดพันธุ์หญ้าหลังฝนตก หรือในวันที่ดินมีความชุ่มชื้น จะช่วยให้ต้นหญ้างอกได้เร็วขึ้น

-ปลูกด้วยท่อนพันธุ์ โดยใช้ท่อนพันธุ์ปลูก ให้เลือกใช้ท่อนพันธุ์ที่มีอายุมากกว่า 2 เดือน เช่น หญ้าแพงโกล่า หญ้าเนเปียร์หญ้าบาน่า เป็นต้น

4.การดูแลรักษา หญ้าเหล่านี้ จะมีความทนทาน และเจริญเติบโตเร็ว การดูแลรักษาต้นหญ้าจะช่วยให้ได้ผลผลิตมากขึ้น ควรกำจัดวัชพืชหลังปลูก 2 สัปดาห์ จากนั้นต้นหญ้าจะเจริญเติบโตคลุมพื้นที่ได้ ควรกำจัดวัชพืชในขณะที่ดินแห้ง เพื่อความสะดวกในการทำงาน และให้วัชพืชจะได้ตายหมด หลังจากปล่อยวัวลงแทะเล็มแปลงหญ้าแล้ว วัวจะเลือกกินแต่หญ้าทำให้เหลือแต่ต้นวัชพืช
ไม่ควรใช้สารเคมีกำจัดวัชพืชในแปลงหญ้า

5.การใส่ปุ๋ย ควรใส่ปุ๋ยคอก ปีละครั้ง อัตรา 2 ตันต่อไร่ หรืออาจใส่น้ำขี้หมูก็ได้ จะช่วยเพิ่มอินทรีย์วัตถุลงไปในดิน และทำให้ดินร่วนซุย หญ้าก็จะเจริญเติบโตได้ดี 

หญ้า ที่ขึ้นเองตามธรรมชาติ มีน้อย และคุณค่าทางอาหารสัตว์ต่ำ พื้นที่ทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์ในสาธารณะก็น้อยลง ไม่เพียงพอที่จะปล่อยสัตว์ไปเลี้ยงเหมือนแต่ก่อน สัตว์เลี้ยง วัว ควาย แกะ แพะ จำเป็นต้องกินหญ้าเป็นอาหารหลัก หากลงทุนปลูกหญ้าพันธุ์ดีไว้ในพื้นที่ของตนเอง ในบริเวณพื้นที่ของตน ตามหัวไร่ปลายนา ในพื้นที่ว่างเปล่า ก็จะมีหญ้าใช้สอยตลอดปี เป็นแปลงหญ้าคุณภาพดี ให้ผลผลิตสูงเพียงพอสำหรับเลี้ยงวัว

นาย รัตวิ