“ปัญหามลพิษทางอากาศกำลังเป็นภัยคุกคามผู้คนทั่วโลกโดยเฉพาะผู้ที่อาศัยอยู่เมืองใหญ่” ช่วงต้นปีที่ผ่านมาหลายพื้นที่ในประเทศไทย เช่น กรุงเทพฯ และจังหวัดทางภาคเหนือต่างประสบวิกฤติมลพิษหรือฝุ่นละอองทางอากาศขนาด 2.5 ไมครอนและ 10 ไมครอน “PM2.5-PM10” ซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพและการใช้ชีวิตของประชาชน ยังไม่นับเรื่องของ “โลกร้อน-อากาศแปรปรวน (Global Warming-Climate Change)” และแม้การจัดการที่ต้นเหตุจะไม่ใช่เรื่องง่าย แต่การสร้างระบบนิเวศเพื่อบรรเทาผลกระทบนั้นเป็นสิ่งที่พอจะสามารถทำได้
“เทศบาลตำบล (ทต.) ไทรย้อย” ตั้งอยู่ที่ ต.ไทรย้อย อ.เนินมะปราง จ.พิษณุโลก ผลกระทบจากสภาพอากาศที่เปลี่ยนไปทำให้ชาวสวนมะม่วงประสบปัญหาผลผลิตตกต่ำ “ฤดูกาลล่าสุดที่ผ่านมามีมะม่วงน้ำดอกไม้ออกขายน้อยมาก” เป็นที่มาของการรณรงค์ให้ช่วยกัน “ปลูกต้นไม้” โดยนักวิชาการสิ่งแวดล้อม สีฟ้า เกรียงไกรอนันต์ เพราะต้นไม้และป่าไม้มีคุณสมบัติที่ดี คือสามารถดูดซับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ไว้ก่อนที่จะลอยขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศ เมื่อพื้นที่ป่าลดลงปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ก็จะลอยขึ้นไปสู่ชั้นบรรยากาศเพิ่มมากขึ้น
ขณะที่ “ตำบลเก่าย่าดี” อ.แก้งคร้อจ.ชัยภูมิ เป็นพื้นที่หนึ่งที่ประสบปัญหาหมอกควันจากไฟป่าทุกปี ซึ่ง เกษฎา อุตอำมาตย์นักวิชาการศึกษา องค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) เก่าย่าดี เล่าว่า พื้นที่ของตำบลเก่าย่าดีอยู่บนแนวเทือกเขาภูแลนคาทำให้อากาศร้อนมากกว่าพื้นที่ข้างล่างส่งผลให้มีไฟป่าเกิดขึ้นทุกปี ประกอบกับการบุกรุกพื้นที่ป่าเพื่อทำการเกษตรของชาวบ้าน ทำให้ผืนป่าลดลง
ทาง อบต.เก่าย่าดี จึงร่วมกับชาวบ้านช่วยกันฟื้นคืนผืนป่าขึ้นตามปฏิบัติการทวงคืนผืนป่า ส่วนหนึ่งนำให้กลับมาเป็นป่าชุมชนรวม 600 ไร่ โดยช่วยกันปลูกต้นไม้ ซึ่งต้นไม้ที่ปลูกส่วนใหญ่เน้นเป็นไม้ท้องถิ่น และจำพวกต้นไม้ที่สามารถเป็นแหล่งกำเนิดอาหารได้ นอกจากนี้ยังมีประดู่ มะค่า พะยุง แดง เต็ง รัง ทองกวาว (จาน) สัก เสลา โดยปลูกเมื่อวันที่ 18 พ.ค. และ 5 มิ.ย. 2562 คาดว่าจะสามารถเพิ่มพื้นที่ป่าได้ประมาณ20 ไร่
“อีก 5 ปี ข้างหน้าจะมีต้นไม้ที่มีเส้นรอบวงขนาด 45 เซนติเมตรที่สามารถกักเก็บคาร์บอนได้โดยใช้สูตรการคำนวณการกักเก็บคาร์บอนป่าเบญจพรรณคิดเป็น 15.62 ตันต่อไร่ เท่ากับว่า ต.เก่าย่าดี จะสามารถเพิ่มพื้นที่สีเขียวและกักเก็บคาร์บอนเพิ่มได้ทั้งหมด 312.4 ตันต่อไร่ เป้าหมายต่อไปคือเพิ่มพื้นที่สีเขียวให้ได้ 80 ไร่ ไร่ละ 100 ต้น รวมทั้งหมด 8,000 ต้น ภายในระยะเวลา 1 ปี” เกษฎา กล่าว
อีกด้านหนึ่ง ภัทรพงษ์ แปงคำรองปลัดเทศบาลตำบลหงาว อ.เทิง จ.เชียงราย กล่าวว่า ภาคเหนือเป็นพื้นที่ประสบปัญหามลพิษทางอากาศจากไฟป่าและการเผาไร่เผานา ทางเครือข่ายตำบลต่างพร้อมใจกันที่จะแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นเพื่อไม่ให้เกิดขึ้นอีกในปีต่อๆ ไป ส่วนหนึ่งคือการส่งเสริมให้สร้างเสวียนรอบต้นไม้เพื่อให้เป็นที่เก็บใบไม้ ขยะอินทรีย์ ลดการเผาไปในตัว ขณะเดียวกัน การเพิ่มพื้นที่สีเขียวก็เป็นเรื่องสำคัญ
อาทิ เนื่องในโอกาส “วันสิ่งแวดล้อมโลก” 5 มิถุนายน ของทุกปี กิจกรรมประจำปี 2562 เมื่อวันที่ 5 มิ.ย. 2562 ที่ผ่านมา ได้ปลูกต้นไม้ 5 ชนิด รวม 1,500 ต้น ได้แก่ 1.ต้นสะเดา 2.ต้นสัก3.ต้นขี้เหล็ก 4.ต้นมะขามป้อม และ5.ต้นมะกอกน้ำ ในพื้นที่ประมาณ 2 ไร่คาดว่าอีก 5 ปีข้างหน้า พื้นที่นี้จะสามารถกักเก็บปริมาณคาร์บอนได้ 31.24 ตันต่อไร่และจะต่อยอดการดำเนินกิจกรรมทุกๆ ปี ด้วยการปลูกขยายต่อจากพื้นที่เดิม
ยังมีอีกหลายโครงการจากหลายพื้นที่ เช่น “อบต.ยางขี้นก” อ.เขื่องใน จ.อุบลราชธานี จัดกิจกรรม “โฮมแลน แปนทาง สร้างป่า” โดยช่วยกันดูแลรักษาต้นไม้ในเกาะหนองใหญ่ ซึ่งเป็นพื้นที่สาธารณะจำนวน 50 ไร่ ที่มีต้นยางนาต้นรวงผึ้ง ต้นขี้เหล็ก ต้นกันเกรา กว่า 500 ต้น“อบต.ทุ่งสง” อ.นาบอน จ.นครศรีธรรมราช จัดกิจกรรม “สร้างคน รักษ์ป่า” เตรียมปลูกต้นสักและตะเคียน อย่างน้อย 450 ต้นและจะปลูกเพิ่มในพื้นที่สาธารณะ 7 ไร่อีก 1,000 ต้น ภายใน 1 ปี เป็นต้น
ดวงพร เฮงบุณยพันธ์ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะชุมชน (สำนัก 3)สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวว่า มลพิษทางอากาศที่เกิดขึ้นทั่วโลก เป็นข้อบ่งชี้หนึ่งที่สะท้อนให้เห็นถึงสภาวะอากาศผิดปกติดังนั้นในเดือนมิถุนายนที่มีวันสิ่งแวดล้อมโลกสสส. จึงได้ร่วมขับเคลื่อนในแนวคิดหลักว่าด้วย “สร้างภูมิ...คุ้มนิเวศน์” ซึ่งสอดคล้องกับวาระการขับเคลื่อนของโครงการสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ (UNEP)ที่บอกว่า “Beat Air Pollution” หรือสร้างป่าลดมลพิษ
โดยมีเป้าหมายในการกระตุ้นการรับรู้และเพิ่มพื้นที่สีเขียวภายในชุมชน เพื่อลดมลพิษและสภาวะสภาพอากาศเปลี่ยนแปลงระดับพื้นที่จึงมีการกระตุ้นให้เพิ่มปริมาณต้นไม้ เพื่อช่วยจับฝุ่น ช่วยลดปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในอากาศ อีกทั้งการปลูกต้นไม้เท่ากับเพิ่มความมั่นคงทางอาหาร เพิ่มความหลากหลายทางชีวภาพได้ด้วย ทั้งนี้การปลูกต้นไม้เป็นกิจกรรมที่ทำได้ง่าย
“บ้าน วัด โรงเรียน ทำได้หมด ชุมชนสามารถเลือกเองได้ว่าจะปลูกอะไร ซึ่งการปลูกต้นไม้ยังเป็นการสร้างความรับผิดชอบของพลเมืองที่มีต่อชุมชนตนเองและโลกด้วย ต่อไปเมื่อต้นไม้โตขึ้นชุมชนร่มรื่น ก็เพิ่มมูลค่าได้ บางที่บางแห่งทำเป็นแหล่งท่องเที่ยวได้ด้วย สสส. จึงอยากให้ท้องถิ่นต่างๆ หันมาใส่ใจเรื่องโลกร้อน ร่วมกันปลูกต้นไม้ จัดการสิ่งแวดล้อมในชุมชน เราเชื่อว่าสิ่งนี้จะได้ผลแน่นอนเชิงพื้นที่เล็กๆ และจะส่งผลใหญ่หลวงต่อภาพรวมของประเทศและโลกด้วย” ดวงพร กล่าวในท้ายที่สุด
ย้อนไปเมื่อปลายเดือน พ.ย. 2561 สำนักข่าวบีบีซีของอังกฤษ สาขาประเทศไทย (BBC Thai) รายงานโดยอ้างอิงข้อมูลจาก องค์การอุตุนิยมวิทยาโลก (WMO) ระบุว่าอุณหภูมิของโลกระหว่างปี 2558-2561 เพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง และหากปล่อยให้เป็นเช่นนี้ต่อไป ในปี 2643 อุณหภูมิของโลกจะเพิ่ม 3-5 องคาเซลเซียส จากณ ปัจจุบัน ซึ่งจะส่งผลให้ระดับน้ำทะเลสูงขึ้น น้ำทะเลมีสภาพเป็นกรด และธารน้ำแข็งทั่วโลกละลาย อีกทั้ง ณ วันนี้ หลายพื้นที่ก็เจอปัญหาแล้ว เช่น น้ำท่วมฉับพลันในอินเดียและญี่ปุ่น หรือคลื่นความร้อนในทวีปยุโรปและสหรัฐอเมริกา
เหตุนี้ท้องถิ่นและชุมชนจึงจำเป็นต้องตระหนักถึงความเปลี่ยนแปลงของสภาวะอากาศโลก ซึ่งขณะนี้เริ่มส่งผลชัดเจนในบางพื้นที่ โดยเฉพาะเรื่องของฤดูกาล
ที่เปลี่ยนแปลงไป ฝนไม่ตกตามฤดูกาล ผลผลิตทางการเกษตรเสียหาย กระทบต่อรายได้ครัวเรือน หากชุมชนร่วมใจกันปลูกต้นไม้เพิ่มพื้นที่สีเขียวกันคนละนิด แม้จะเป็นพื้นที่ไม่กว้างมากนัก แต่เมื่อทุกชุมชนทำพร้อมๆ กันทั่วประเทศ บริเวณเล็กก็จะเป็นพื้นที่ใหญ่
ทำให้ผืนป่าสีเขียวกลับคืนผืนแผ่นดินไทยอีกครั้ง!!!
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี