คลีนิกฟ้าใส คือ สถานที่ให้คำปรึกษาสำหรับผู้ที่ติดบุหรี่ และอยากจะเลิกบุหรี่อย่างเด็ดขาด ทั้งจากตนเองและเลิกด้วยยาแผนปัจจุบัน ตั้งอยู่ในโรงพยาบาลรัฐและโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) เกือบทุกแห่งทั่วประเทศ ปัจจุบันคลินิกฟ้าใส มีทั้งหมด 575 แห่ง นอกจากนี้ ยังมีภารกิจสำคัญคือ ตรวจรักษาและดูแลผู้ป่วยโรคต่างๆ ที่เกิดจากบุหรี่ ให้คำแนะนำในการดูแลรักษาตนเอง ดังนั้น คลินิกฟ้าใสจึงมีบทบาทสำคัญ ทั้งงานเผยแพร่ อบรม และให้ความรู้กับผู้ประกอบการวิชาชีพในสถานพยาบาลต่าง ๆอย่างต่อเนื่อง โดยเน้นการสร้างเครือข่ายการรักษาและบริการตั้งแต่ระดับชุมชน ซึ่งถือเป็นสถานที่สำคัญสำหรับผู้ที่ต้องการเลิกบุหรี่ในชุมชนต่าง ๆ เช่นเดียวกับที่โรงพยาบาลสระโบสถ์ จังหวัดลพบุรี ที่ขยายการเข้าถึงการบำบัดและช่วยเลิกบุหรี่ในชุมชน ด้วยการจัดตั้ง “คลินิกฟ้าใสในชุมชน”
นางสาวดาวรุ่ง งามเลิศ พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ และหัวหน้างานสุขภาพจิตและยาเสพติด คลินิกฟ้าใส โรงพยาบาลสระโบสถ์ จังหวัดลพบุรี กล่าวว่า การตั้งคลินิกฟ้าใสในชุมชน ทั้ง 12 ชุมชน ถือเป็นการทำงานเชิงรุก เพื่อให้ผู้ที่ติดบุหรี่เข้ามาบำบัดรักษาในคลินิกเพิ่มมากขึ้น เพิ่มการเข้าถึงบริการของผู้ที่ติดบุหรี่ให้รับการบริการที่ง่ายและสะดวก เพราะผู้ที่ติดบุหรี่ในพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นวัยทำงาน ไม่ค่อยมีเวลามารับการบำบัดรักษาที่โรงพยาบาล จึงพยายามหาแนวทางที่สามารถไปให้บริการได้ถึงที่ พร้อม ๆ กับผลิตยาอมเลิกบุหรี่ เพื่อให้เจ้าหน้าที่และ อสม. นำไปใช้เพื่อเชิญชวนคนมาเลิก นอกจากนี้ จะค้นหา คัดกรองผู้ที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลว่าสูบบุหรี่หรือไม่ จากนั้นจะให้แพทย์สร้างแรงจูงใจให้อยากบุหรี่ โดยเฉพาะหากพบว่ามีโรคเรื้องรัง ก็จะส่งเข้ามารักษาที่คลินิกฟ้าใส
สำหรับตัวตัวช่วยในการเลิกบุหรี่ ได้พัฒนามาจากภูมิปัญญาพื้นบ้านของ อสม. คือลูกอมหญ้าหมอน้อย ทำจากหญ้าดอกขาว ที่พัฒนาจนประสบความสำเร็จ ซึ่งได้ทดลองใช้กับผู้ที่ติดบุหรี่ก็พบว่าช่วยได้ อีกทั้งยังประหยัดงบประมาณได้เกือบร้อยละ 90 จากยาแผนปัจจุบัน
“เราได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ผ่านเครือข่ายวิชาชีพแพทย์ในการควบคุมการบริโภคยาสูบ ทั้งเรื่องสื่อและเวชภัณฑ์ยา และได้รับการประเมินให้เป็นโรงพยาบาลที่ผ่านมาตรฐานโรงพยาบาลปลอดบุหรี่ 100% ได้รับรางวัลระดับประเทศในปี 2558 2560 และ 2561 ได้รับเงินสนับสนุนทุกปี ปีละ 30,000 บาท ซึ่งทางโรงพยาบาลได้นำงบประมาณส่วนนี้มาใช้จ่ายในการทำกิจกรรมด้านต่างๆ ” นางสาวดาวรุ่ง กล่าว
สำหรับกระบวนการติดตาม หลังเริ่มเข้าบำบัดจะติดตาม ตั้งแต่สองสัปดาห์แรก หนึ่งเดือน สองเดือน สามเดือน หกเดือนและหนึ่งปี โดยจะมีตารางเปรียบเทียบการเลิกบุหรี่ เพื่อประเมินและพัฒนาหลักสูตรการบำบัดเพื่อให้สามารถเลิกได้อย่างเด็ดขาด พร้อม ๆ กับค้นหาแรงจูงใจของผู้ที่ต้องการเลิกบุหรี่
ด้านนางสาวปาณิสรา งามเลิศ พยาบาลวิชาชีพ ผู้รับผิดชอบงานบุหรี่ในชุมชน โรงพยาบาลสระโบสถ์ จังหวัดลพบุรี เล่าถึงแนวคิดการขยายการดำเนินงานของคลินิกฟ้าใสในชุมชน ทั้ง 12 ชุมชน ว่า การเลิกบุหรี่จะต้องทำตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ โดยได้จัดตั้งชมรมไร้ควัน ทั้ง 12 หมู่บ้าน ที่จะมาทำแผนพัฒนาชุมชนเลิกบุหรี่ พร้อมกำหนดเป็นธรรมนูญสุขภาพชุมชนในการลดละเลิกบุหรี่ หลังจากนั้นรับสมัครคนที่ต้องการเลิกบุหรี่ในชุมชน โดย อสม. 1 คน ดูแลคนสูบบุหรี่ 3 คน ส่วนกลางน้ำ ได้จัดตั้งคลินิกฟ้าใสเลิกบุหรี่ในชุมชน เพื่ออำนวยความสะดวกและลดค่าใช้จ่ายในการเดินทาง โดยให้ อสม. เป็นหมอประจำคลินิก หรือให้แกนนำชมรมไร้ควัน เป็นคนอบรมให้ความรู้ในการลดละเลิกบุหรี่ ด้วยการใช้ยาหญ้าหมอน้อย นวดกดจุดสะท้อนเท้า นวดกดจุดผ่อนคลาย ขณะที่ ปลายน้ำ ได้มอบรางวัลบุคคลต้นแบบที่สามารถเลิกบุหรี่ได้ เพื่อเป็นกำลังใจและสร้างแรงจูงใจให้คนที่อยากเลิก
“การดำเนินงานคลินิกฟ้าใสในชุมชน ทั้ง 12 หมู่บ้าน ในปีที่ผ่านมา มีผู้เลิกบุหรี่ได้ 154 คน โดยมี อสม. เป็นหลักในการแนะนำวิธีเลิกบุหรี่ สิ่งสำคัญที่ทำให้คลินิกฟ้าใสชุมชนประสบความสำเร็จคือความร่วมมือของชุมชนทุกภาคส่วน ที่ช่วยกันอย่างเต็มที่ เพราะบุหรี่เป็นสาเหตุการป่วยอันดับต้น ๆ ของการเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลสระโบสถ์ จึงนำปัญหานี้ไปคุยกันในชุมชนหาทางแก้ปัญหาตั้งแต่ต้นน้ำ เพื่อให้เดินไปด้วยกัน” นางสาวปาณิสรา กล่าว
ขณะที่ นางสาวสุพัตรา ตุ้มเพชร เจ้าหน้าที่สาธารณสุขปฏิบัติการ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดลพบุรี กล่าวถึงกลไกในการขับเคลื่อนงาน ชวน ช่วยเลิกบุหรี่ ว่า จังหวัดลพบุรี ได้ตั้งคณะกรรมการควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบระดับจังหวัด ประชุมปีละ 2 ครั้ง ซึ่งปีนี้จัดการประชุมไปแล้ว 1 ครั้ง พร้อมทั้งบังคับใช้กฎหมายอย่างเข้มงวด ด้วยการประชาสัมพันธ์พระราชบัญญัติควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ.2560 เฝ้าระวังการกระทำความผิดในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง สุ่มตรวจร้านค้าที่จำหน่ายบุหรี่ ขณะเดียวกัน ได้รณรงค์ป้องกันนักสูบหน้าใหม่ สนับสนุนให้โรงเรียนและชุมชนทุกแห่งเป็นเขตปลอดบุหรี่ ร้านค้าต้องปฏิบัติตามกฎหมาย เช่น การไม่แบ่งขายบุหรี่ ไม่จำหน่ายบุหรี่ให้กับบุคคลอายุต่ำกว่า 20 ปี การใช้มาตรการชุมชนในการนำผู้สูบบุหรี่เข้าสู่กระบวนการบำบัด และจัดให้มีการณรงค์ในวันงดสูบบุหรี่โลกเป็นประจำเพื่อสร้างการตระหนักรู้ถึงโทษ พิษ ภัยของบุหรี่ และเป็นการสร้างกระแสให้เยาวชนไม่เข้าไปยุ่งเกี่ยวกับบุหรี่
ทั้งนี้ ในปี 2560 จังหวัดลพบุรีดำเนินการโครงการ “3 ล้าน 3 ปี เลิกบุหรี่ทั่วไทย เทิดไท้องค์ราชัน” อสม. 1 คน ค้นหาผู้สูบบุหรี่ในพื้นที่เพื่อเข้าสู่กระบวนการบำบัด จำนวน 3 คน จึงขยายการให้บริการลงไปสู่ รพ.สต. เพื่อเพิ่มช่องทางการเข้าถึงบริการของประชาชนในพื้นที่ และมอบภารกิจให้ อสม. ไปชักชวนผู้สูบบุหรี่เข้าสู่กระบวนการบำบัดและติดตาม ด้านงานบำบัดรักษา ให้บริการบำบัดรักษาผู้สูบบุหรี่ที่ อสม. ชักชวนเข้ามา งานด้าน IT จะมีการคีย์ข้อมูลการบำบัดรักษา ในระบบ 43 แฟ้ม ซึ่งจังหวัดลพบุรีมีผู้เข้าร่วมโครงการ ทั้งสิ้น 35,182 คน สามารถเลิกได้ คิดเป็นร้อยละ 3.5
“ส่วนการสนับสนุนด้านงบประมาณนั้น เราได้รับจาก สสส. ผ่านกรมควบคุมโรค สสส. จึงเปรียบเสมือนเพื่อนที่ช่วยขับเคลื่อนงานเลิกบุหรี่ เพราะมีทั้งสื่อรณรงค์ทุกช่องทางที่ช่วยสร้างการตระหนักรู้ถึงพิษภัยของบุหรี่ และเป็นสื่อที่ประชาชนเข้าถึงได้อย่างแท้จริง” กล่าวทิ้งท้าย
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี