บ้านพิพิธภัณฑ์ หมู่ที่ 13 ต.บ้านเชียงเป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวที่สำคัญแห่งหนึ่งของจังหวัดอุดรธานี มาที่นี่นักท่องเที่ยวจะได้สัมผัสเสน่ห์ชุมชนชาวไทพวนที่สืบเชื้อสายมาจากกลุ่มชาติพันธุ์ชาวลาวไทพวนทั้งด้านประเพณีวัฒนธรรมและการอนุรักษ์บ้านไม้ไทพวน

เมื่อนักท่องเที่ยวเข้ามาในชุมชนจะสะดุดตากับเครื่องปั้นดินเผาลวดลายโบราณจากแหล่งอารยธรรมบ้านเชียงที่ถูกนำมาตกแต่งบริเวณบ้านเรือน จะได้สัมผัสวิถีชีวิตชาวไทพวนที่ยังคงอนุรักษ์รักษาไว้อย่างตั้งใจ ทั้งภาษาลาวไทพวน การแต่งกายด้วยผ้าย้อมครามแบบไทพวน และอาหารพื้นถิ่นรสเด็ดเช่น ลาบเป็ด 5,000 ปี หรือข้าวผัดข่าเป็นต้น

นอกจากนั้น บ้านพิพิธภัณฑ์ หมู่ที่ 13 ยังมีฐานการเรียนรู้เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้ลองทำด้วยตนเอง เรียนรู้ไปพร้อมปราชญ์ชุมชนที่คอยให้ความรู้ เล่าเรื่องราวถึงความเป็นมา

จุดเด่นที่นักท่องเที่ยวไม่ควรพลาดเริ่มกันที่ “พิพิธภัณฑ์บ้านเชียง” ภายในบริเวณจะมีอาคารวางเรียงราย 4 หลัง แบ่งการจัดแสดงเป็น 10 ส่วน เช่น ในหลวงรัชกาลที่ 9 กับการประพาสบ้านเชียง หลุมขุดค้นทางโบราณคดี วัฒนธรรมบ้านเชียงยุคก่อนประวัติศาสตร์ บ้านเชียงมรดกโลก ชาวไทพวนบ้านเชียง เป็นต้น

ออกจากพิพิธภัณฑ์มาดูการเขียนลายบ้านเชียง ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนปั้นหม้อเขียนสีบ้านเชียง เป็นฐานเรียนรู้ที่ตั้งขึ้นมาเพื่ออนุรักษ์สืบทอดมรดกภูมิปัญญาของบรรพบุรุษบ้านเชียง เริ่มจากการเตรียมดินขึ้นรูปเป็นหม้อแบบโบราณ นำไปเผาแล้วนำมาเขียนลายซึ่งลายที่เป็นเอกลักษณ์เลอค่าคือลายก้นหอย นักท่องเที่ยวจะได้วาดลายหนึ่งเดียวในโลกนำติดตัวกลับบ้านไปเป็นของที่ระลึก

และอีกฐานเรียนรู้ที่นักท่องเที่ยวไม่ควรพลาดคือการไปดูผ้าย้อมครามบ้านเชียง หรือที่เรียกกันติดปากว่า ผ้าโคลนคราม ใครมาที่นี่จะได้เห็นวิธีการ กระบวนการในการทำผ้าย้อมคราม ตั้งแต่กระบวนการแรก กระทั่งถึงตัวเสื้อสำเร็จรูป โดดเด่นเรื่องลวดลายเครื่องปั้นดินเผาเป็นเอกลักษณ์ของบ้านเชียง ซึ่งสามารถเลือกซื้อหา เป็นของขวัญของฝากกันได้ด้วยราคาสบายกระเป๋า

อยากไหว้พระก็ไปต่อกันที่วัดสันติวราราม หรือที่ชาวบ้านเรียกกันว่าวัดป่าดงไร่ นักท่องเที่ยวจะตื่นตาตื่นใจพบพระอุโบสถทรงดอกบัวที่วางตัวอยู่กลางน้ำมีสะพานทอดยาวเชื่อมต่อให้เดินไปสักการะและชื่นชมภาพวาดฝาผนังเรื่องเล่าเรื่องพุทธประวัติ

เรื่องอาหารการกินก็มีเอกลักษณ์ที่อยากจะโชว์ร้านลาบเป็ดบ้านเชียง สูตรห้าพันปี แค่เห็นอายุสูตรก็รู้แล้วว่าต้องอร่อย เนื้อเป็ดผัดหอมกรุ่น คลุกเคล้ากับพริกป่น ข้าวคั่ว หอมแดง ผักชีฝรั่ง ปรุงรสด้วยน้ำปลา มะนาว บอกได้คำเดียวว่าแซบอีหลี

หรือถ้าใครอยากสัมผัสทุกอย่างของบ้านเชียงก็มาเที่ยวกันได้ในงานเฉลิมฉลองมรดกโลกบ้านเชียง โดยงานดังกล่าวจะมีทุกปีในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ จะได้เห็นขบวนแห่อริยธรรมห้าพันปี การแสดงศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้านการแสดงแสง สี เสียง และตุ้มโฮมพาแลง เรียกได้ว่ามางานนี้งานเดียว ย้อนยุคไปถึงห้าพันปีกันเลย

ปิดทริปด้วยที่พัก “โฮมสเตย์บ้านเชียง” ที่พร้อมสรรพไปด้วยศิลปวัฒนธรรมพื้นถิ่น ทั้งเรื่องของบ้านไม้เรือนพัก นักท่องเที่ยวจะได้รับการสู่ขวัญ บายศรี ได้ชมการแสดงดนตรีอีสาน ร่วมฟ้อนรำกันอย่างสนุกสนาน ภายใต้การแต่งกายแบบไทพวน ภาษาพูดแบบไทพวนและอิ่มอร่อยกับอาหารพื้นบ้านรสเด็ด

อย่าลืม...ถ้ามีโอกาส มาเที่ยวบ้านพิพิธภัณฑ์ หมู่ 13 ต.บ้านเชียง อ.หนองหาน จ.อุดรธานี รับรองจะติดใจ...และกลับมาใหม่อย่างแน่นอน....