สันดานดิบหรือการเลี้ยงดู! "เด่นภูมิ" ก่อเหตุข่มขืน ชิงทรัพย์ แต่บอกตัวเองไม่ผิด "นพ.สุริยเดว" รับยากเยียวยา เหยื่อผวา HIV ร่ำไห้ปรึกษาจิตแพทย์
กรณี "เด่นภูมิ" บุคคลอันตราย ผู้ต้องหาก่อเหตุลวงสาวพริตตี้ไปข่มขืนในหลายพื้นที่ มีเหยื่อออกมาแจ้งความแล้ว 36 ราย ล่าสุดเด่นภูมิถูกตร.จับเรียบร้อยแล้วโดยอ้างว่าเหยื่อสมยอมเอง ขณะที่ พ่อเลี้ยงเด่นภูมิอ้างอีกฝ่ายมีพฤติกรรมแบบนี้เพราะขาดความอบอุ่นมาตั้งแต่เด็กๆ รวมทั้งมีสิ่งเร้า อีกทั้งยังเชื่อว่าเด่นภูมิน่าจะมีปัญหามาตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา
รายการโหนกระแสวันที่ 13 พ.ค. 64 "หนุ่ม กรรชัย กำเนิดพลอย" ในฐานะผู้ดำเนินรายการ ผลิตในนามบริษัท ดีคืนดีวัน จำกัด ออกอากาศทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 12.35 น. ทางช่อง 3 กดเลข 33 สัมภาษณ์ "พราว-ฝน-จูน" 3 ผู้เสียหาย มาพร้อม "รศ.นพ. สุริยเดว ทรีปาตี" กุมารแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเด็กและวัยรุ่น
เหยื่อมีทั้งหมด 36 คน ตั้งแต่ปีไหน?
ฝน : น่าจะกลางปีที่แล้ว สะสมมาเรื่อยๆ แต่จริงๆ แล้วตัวเขาน่าจะกระทำมาก่อนหน้านั้นแล้ว ตั้งแต่ปี 62 ซึ่งเหยื่อจริงๆ มีบิรเวณกว้างเกือบร้อยคนได้ ครั้งแรกที่เขาโดนจับได้แต่ไม่มีเจ้าทุกข์ไงคะ ไม่มีใครเอาเรื่อง ครั้งแรกก็ 20 แล้ว
เขาทำยังไง?
ฝน : สร้างโปรไฟล์ตัวเอง เป็นผู้หญิงทักมาเสนองานให้ในราคาค่อนข้างดี มีการพูดจาหว่านล้อมให้เราเชื่อถือว่าในงานมีผู้หญิงด้วย ปลอดภัย
พราว เหตุการณ์ของหนูเป็นยังไง?
พราว : เหตุเกิดวันที่ 7 เม.ย. เขาใช้ไลน์ทักมาส่วนตัว ว่ารับงานมั้ย ตอนแรกก็ปฏิเสธไปเพราะเดินทางไกล หนูอยู่ที่พัทยา เขาก็เพิ่มจำนวนเงินมาให้ เป็น 2 หมื่นบาท ค่ารถต่างหาก เราก็เลยไปค่ะ เพราะคิดว่าทำงานไม่กี่ชั่วโมง
เอนอัพ หรือเอนอย่างเดียว?
พราว : เอนอย่างเดียวค่ะ ดื่มเหล้ากับลูกค้า ไปสนุกปาร์ตี้ เสร็จงานก็กลับบ้านได้ พอเดินทางมาถึงกรุงเทพฯ หนูก็ทักแชตไปว่าถึงแล้ว จะให้ไปลงที่ไหน เขาก็นัดจุดให้ลงเซเว่นแถวจรัญฯ แล้วโทรมาบอกอีกรอบว่าลูกค้าติดงาน มาไม่ได้ มารับหนูได้ช่วงบ่าย ให้เราไปเปิดห้องก่อน ก็ไม่ได้เอะใจ คิดว่าเป็นโรงแรมดี แต่เป็นโรงแรมม่านรูด เขาบอกไม่ใช่โรงแรมลูกค้าจองไว้ ให้นอนรอที่นี่ไปก่อน
เข้าไปเกิดอะไรขึ้น?
พราว : ก่อนเข้าไปหนูก็ทำการเปิดห้อง จ่ายเงินเองก่อน เขาบอกจะเก็บเงินจากลูกค้าทีหลัง เรายื่นแบงก์ 500 ให้พนักงานไป เข้าไปในห้องไม่เกิน 5 นาที เขามาเคาะประตูห้อง แต่หนูคิดว่าเป็นพนักงาน ตอนแรกจะดูช่องตาแมวแต่ไม่มี เลยเปิดประตูแง้มมาดู แล้วเขาก็ผลักเข้ามาเลย ใช้มีดจี้ แล้วบอกให้ฟังกู เงียบ ไม่งั้นตาย หมั่นไส้เด็กพัทยามานานแล้ว พูดคำนี้
และสั่งให้เราทำตามที่เขาบอก ถอดเสื้อผ้า เขาก็ดันโซฟาปิดหน้าห้องไว้ เขาขู่ตางๆ นานา ว่าคิดเหรอว่าถ้าร้องคนอื่นจะได้ยิน เราก็ทำตามที่เขาบอก เขาก็ปู้ยี้ปู้ยำเรา และบังคับให้เสพยา จนเราขอร้องเขาว่าพี่ หนูขอกลับบ้านได้มั้ย หนูไม่เอาอะไรก็ได้ ขอกลับบ้านอย่างเดียว เขาบอกอยากกลับก็หาผู้หญิงคนต่อไปมาสิ ผู้หญิงมาปุ๊บ มึงก็กลับบ้านไป
เราโทรมั้ย?
พราว : เราไม่ได้โทร เราบอกว่าเรารับงานนี้ครั้งแรก ไม่ได้มีเพื่อนเยอะ เขาก็เอาโทรศัพท์เราไปเช็ก และเอาโทรศัพท์เราเข้ากลุ่มไลน์ที่เขามี เขามีกลุ่มไลน์ร้อยกว่ากลุ่ม ดึงหนูเข้ากลุ่มไลน์นั้น และใช้โทรศัพท์หนูในการพูดคุย ทำให้เหยื่อคิดว่าเราเป็นคนหางาน
เหยื่อรายที่สองต่อจากน้องคือฝน ฝนคือเหยื่อที่ถูกเขากดเพื่อเสนอให้รับงาน คุณไปรับงาน พอไปถึงห้องตะโกนเรียกว่ามาแล้ว เป็นเสียงน้องคนนี้ตะโกนให้เข้ามาเลย ฝนเข้าไปก็โดนมีดจ่อ ล่วงละเมิด เอาเงินและให้ไปติดต่อเหยื่อรายที่สาม สองคนแรก หนูกับฝนทำอะไรอยู่?
ฝน : ตอนนั้นโดนบังคับให้อยู่ในห้องน้ำ เขาก็เก็บกวาดห้องทุกอย่างให้เหมือนเป็นเป็นห้องที่เข้ามาใหม่เพื่อหลอกคนที่สาม
ชั่วจริงๆ ถอนหายใจเลยเหรอ?
ฝน : มันสุดคนอ่ะ จะด่าเหี้่...ยังสงสารเหี้...เลย
หนูแยกมาเป็นเหยื่ออีกคน?
จูน : ใช่ค่ะ ของหนูเหตุการณ์เกิด 31 ธ.ค. 63 ประมาณตีสอง เป็นโมเดลลิ่งทักมาเสนอเงิน น่าสนใจ หนูขับรถออกไปหาเขา แต่เขาเข้าไปปุ๊บบังคับเอาเงิน และบังคับมีอะไรกัน หนูเป็นประจำเดือนด้วย ก็ยัง...
เราเป็นเหยื่อของเขา เขาให้โทรต่ออีกมั้ย?
จูน : ไม่ค่ะ มีการขู่ ทำร้าย เอาเงินเราไป 4 พันกว่าบาท เป็นเงินสดค่ะ
ของเราโดนยังไง?
ฝน : โดนเงินสดด้วยค่ะ 5 พันบาท และเงินโอนด้วยอีก 2,500 บาท และให้โทรไปยืมเพื่อนอีก แต่เรายืมใครไม่ได้ เขาเลยพยายามหาคนที่สามมา
ที่หนีรอดมาได้ หลายคนชมเป็นความฉลาดของหนูมาก ทำยังไงถึงออกมาได้?
ฝน : เขาชอบให้คนพูดยอเขา ก็บอกว่าพี่หล่อจังเลย พี่เก่งจังเลย เขาจะเปิดคลิปให้ฟัง ถามว่าเพราะมั้ย เราต้องชมว่าเพราะจังเลย เปิดอีกได้มั้ย พยายามให้เขาเชื่อใจพอ พอเข้าไปในห้องน้ำคุยกับน้องว่าเป็นมายังไง จะหนียังไง หนูรู้แล้วว่ากับคนที่สามเขาต้องทำเหมือนกับหนู ต้องปล้นเงินแน่ๆ เวลาเขาเดินมาดูเรา ก็บอกว่าถ้าพี่ให้เขาโอนเงินให้พี่ เขาจะรู้บัญชีพี่นะ พี่ไม่ปลอดภัยนะ หนูห่วงพี่นะ เขาถามจะให้กูทำไง เดี๋ยวหนูส่งเลขบัญชีให้พี่ พี่ให้เขาโอนให้หนู เดี๋ยวหนูโอนให้พี่ พี่จะได้ปลอดภัย เขาก็ถามว่าแล้วมึงต้องการอะไร ก็บอกว่าพี่เอาโทรศัพท์มาเดี๋ยวหนูพิมพ์เลขบัญชีส่งให้ เขาก็ส่งโทรศัพท์ให้เรา ตอนนั้นเราก็เลยเรียกแกร็บ พิมพ์ไปบอกว่าพี่ตอนนี้หนูอยู่ห้องนี้ พี่บอกพนักงานให้มาเคาะเลยนะ แกร็บก็มา ตอนนั้นพิมพ์ว่ารีบมานะ พนักงานก็มาเคาะ บอกแกร็บมาแล้วครับ เขาก็ตกใจ เขาบอกมึงไปดูดิ เหมือนเชื่อใจเราแล้ว ไปเปิดดูดิ
เพราะชมเพลงมัน ชมว่าหล่อมาก?
ฝน : ใช่ หนูพยายามชมเขาและบอกน้องว่าถ้าพี่เปิดประตู วิ่งออกไปเลยนะ ไม่ต้องห่วงพี่ น้องก็โอเค เตรียมตัวทุกอย่าง
ฝนบอกพราวว่าวิ่งไปเลย ไม่ต้องห่วงพี่ ทั้งที่เราไม่เคยรู้จักกันมาก่อน?
ฝน : ใช่พี่ สภาพที่เจอตอนนั้นเหมือนน้องจะตาย น้องก็โอเค พอเปิดประตู วิ่งขึ้นรถเลย น้องก็วิ่งไปเลย
เหยื่อนรายที่สาม?
ฝน : อยู่ในห้องค่ะ ตอนนั้นเขาน่าจะเปลือยอยู่ด้วย
เด่นภูมิทำยังไง?
ฝน : มันตกใจ วิ่งตามเราออกมา
หนูหนียังไง?
จูน : เขาหลับ หนูก็หยิบของออกมา ย่องๆ ออกไปเลย ไม่ทันรู้ตัว แต่หนูไม่อยากได้อะไรแล้ว พอออกมาปุ๊บก็โทรหาฝน
ฝน : เราเป็นเพื่อนกัน เป็นรูมเมทกัน
จูนโทรหาฝน เหตุการณ์เกิดขึ้น 31 ธ.ค. ตอนนั้นฝนยังไม่เกิดเรื่องเลยนะ สุดท้ายมาโดนคนเดียวกัน?
จูน : หนูโทรหาฝน บอกว่าหนูโดนแล้ว
ฝนเห็นหน้าเด่นภูมิ รู้มั้ย?
ฝน : ตอนแรกไม่เห็นหน้า เขาใส่แมสก์ แต่พอเปิดหน้าก็รู้แล้วว่าคนเดียวกัน
ล่าสุดเด่นภูมิถูกจับ มีพฤติกรรมคือขึ้นแท็กซี่แล้วไม่จ่ายเงิน ลงรถปุ๊บมันหนีเลย ตร.แกะรอย ไปถูกจับที่บ้านเพื่อนมันแถวๆ สายไหม ที่สำคัญตอนถูกจับเด่นภูมิบอกว่าผมไม่ผิด มันบอกพริตตี้ใส่ร้ายเอายาไปเองให้มันเสพ?
ฝน : ไม่ต้องดูอะไรเลยนะพี่ วันโดนจับตร.ต้องอัปเดตทุกอย่างกับเราอยู่แล้ว ในห้องยังมีอุปกรณ์การเสพยาอยู่เลย แล้วจะมาบอกว่าเราเอาไปเองได้ไง งง
ฟังแล้วเดือดมั้ย?
ฝน เดือดสิพี่ หนูกล้าตรวจเลบ ให้เจาะเลือด ตรวจฉี่ ตรวจอะไรตรวจเลย
ไปดักรอที่สน. โดนเต็มๆ มั้ย?
ฝน : โดนหน้าเต็มๆ สั่นเลย แค้นจริงๆ อยากทำมากกว่านี้นะ อยากให้มันนอนกองกับพื้น อยากกระทืบมัน ให้มันนอนร้องขอชีวิตหนู เหมือนที่มันทำกับทุกคน จากที่ฟังน้องเล่า น้องโดนเยอะมาก โดนบีบคอ โดนเตะช้อนหน้า
เด่นภูมิไม่รู้จักผิดชอบชั่วดี ปฏิเสธทุกอย่างโดยสิ้นเชิง เขาบอกว่าไม่ผิด น้องพราวบอกว่ายกมือไหว้ท่วมหัว ให้ปล่อยไป สงสารพ่อแม่หนู ถ้าหนูตายไป พ่อแม่จะอยู่ยังไง เด่นภูมิบอกว่ามันใช่พ่อแม่กูมั้ย คนแบบนี้เกิดจากพฤติกรรมที่โตมาจากการขาดความอบอุ่น หรือเป็นพฤติกรรมที่เป็นมาแต่กำเนิดและไม่เคยมีความสำนึก ตกลงมันยังไง เป็นไซโคพาธหรือเปล่า?
นพ. สุริยเดว : ไซโคพาธเป็นคำเรียกแบบสภาวะการ แต่จริงๆ ทางการแพทย์ ใช้คำว่า ASPD (Antisocial Personality Disorder) พูดง่ายๆ บุคลิกต่อต้านสังคม พวกนี้ส่วนใหญ่มีดีกรีของมันด้วย ระดับความรุนแรง เวลาเกิดระดับความรุนแรงที่สุดโต่ง คือผิดทั้งกฎหมาย ผิดทั้งศีลธรรม ผิดทั้งมนุษยธรรม มันมีหมดครบเลย ฉะนั้นกลุ่มในอาการ ASPD แรงๆ ส่วนใหญ่จะไม่ได้รู้สึกทุกข์ร้อน หรือเห็นใจผู้อื่น
พวกนี้เป็นมาตั้งแต่เกิดมั้ย หรือถูกปลูกฝังแบบนี้?
นพ. สุริยเดว : มันมีหลายปัจจัยเข้ามาเกี่ยว สมองส่วนที่เกิดมา จะมีส่วนบกพร่องตรงสมองส่วนอารมณ์ ถ้าพูดถึงปัจจัยทางแง่ของทางสมอง อาจมียีนส์พันธุกรรมขณะเดียวกันเอง สมองมีรอยด่างพร้อย ทำให้โอกาสเกิดการพัฒนามันยาก เวลาเป็นเด็กอายุน้อยกว่า 15 ปี ไม่เกิน 18 ปี ส่วนใหญ่พวกนี้จะถูกวินิจฉัยให้เป็นในลักษณะพฤติกรรมก้าวร้าว มีการใช้ความรุนแรง ถ้าเป็นเด็กก็หนีเรียน ไม่เข้าเรียน ทะเลาะ ทุกอย่าง แม้กระทั่งขโมยเงิน ทำร้ายผู้อื่น รับกับกฎหมาย กฎระเบียบต่างๆ ไม่ได้ ในที่สุดต้องออกจากการเรียน แต่พูดตรงๆ ไม่ได้โง่นะ เป็นจุดนึงที่สังเกตเห็นได้เลย แต่เนื่องจากเขามีพฤติกรรมเกเร ก้าวร้าวมาตั้งแต่เล็กๆ เลย ไม่ใช่คนโง่ แต่เรียนกับระบบไม่ได้ ก็ไม่สามารถสำเร็จการศึกษาได้ หัวใจหลักๆ ไปที่การใช้เงิน เซ็กซ์
กรณีเด่นภูมิ พ่อเลี้ยงบอกว่าเลี้ยงอย่างดี แต่สุดท้ายทนไม่ไหวกับพฤติกรรมของเขา เลิกเป็นพ่อบุญธรรมตอนปี 45 แต่ก็มีการส่งเสียให้เงินเดือนละ 2 หมื่นจนปัจจุบัน แม้แต่ลูกตัวเด่นภูมิเองก็บอกไม่เอาพ่อคนนี้เหมือนกัน เพราะทำแบบนี้ไปเรื่อยๆ เหมือนไม่ใช่คน ลูกเขาพูดแบบนี้เลยนะ มองยังไง?
นพ. สุริยเดว : จริงๆ ถ้าพูดในยีนส์ พันธุกรรมแล้ว ไม่ได้หมายถึง ASPD ทุกคนจะมาเรื่องยีนส์ พันธุกรรมอย่างเดียว มันจะมีสารเคมีหลั่้งออกมาในสมองทำให้ผิดปกติได้ ทำให้เกิดภาวะก้าวร้าว ปรากฎมาตั้งแต่เล็ก แล้วมาประจวบเหมาะ มันมีสองสามปัจจัย หนี่งสมองส่วนอารมณ์ที่มีจุดอ่อน มันด่างพร้อยมาตั้งแต่กำเนิด บวกกับถูกทอดทิ้ง โดยเฉพาะเด็กขวบปีแรก ไม่ได้รับความอบอุ่นความรัก ก็เป็นจุดที่สอง พอโตมาต่อเนื่องก็เริ่มปรากฎอาการก้าวร้าว ทะเลาะเบาะแว้ง และไม่ได้รับการเยียวยา บวกกับอีกเรื่องหนึ่งซึ่งมีความหมายมาก ถ้าย้อนไปดูประวัติแต่ละราย บางรายมีครอบครัวที่มีประวัติใช้ความรุนแรง อยู่ในสภาพแวดล้อมทะเลาะเบาะแว้งก้าวร้าว โอกาสก็จะอุบัติเร็วขึ้น
เด่นภูมิที่บ้านก็เลี้ยงมาอย่างดี พ่อบุญธรรมก็ดูแลมาอย่างดี มองน่าจะเป็นยีนส์ของเขาหรือเปล่า?
นพ. สุริยเดว : มันคงมีส่วนอยู่แล้วล่ะถ้าดูในลักษณะนี้ ยีนส์พันธุกรรมเองก็อาจมีส่วนเกี่ยวข้อง ทำให้สมองอารมณ์เป็นจุดเด่นขึ้นมา สมองอารมณ์เป็นจุดเด่นได้ มีจากสารเคมีที่เลือกเกิดไม่ได้ แนวโน้มเกิดขึ้นได้ ถ้าในครอบครัวมีประวัติอย่างเช่น พ่อก็กระทำคนอื่น โอกาสที่ลูกออกมามีปัจจัยเสี่ยงมากขึ้น
ในกรณีเด่นภูมิ เข้าคุกไปออกมาทำอีก แบบนี้ คนประเภทนี้ต้องกำจัดออกจากสังคมมั้ย?
นพ. สุริยเดว : เข้าใจว่าคงเป็นเรื่องของกฎหมาย แต่หมอคงไปฟันธงลักษณะนั้นไม่ได้ แต่พูดได้อย่างว่า ASPD ยากต่อการเยียวยา ในการแพทย์เราพูดเองว่าแม้กระทั่งตอนอายุน้อยกว่า 18 ปี เวลาเราวินิจฉัย ASPD ต้องอายุเกิน 18 ปีและมีประวัติเป็นคอนดักซ์มาก่อนหน้านี้ แม้แต่ตัวคอนดักซ์เอง ในกลุ่มจิตเวชหรือจิตแพทย์เองก็เหนื่อยนะ เพราะรักษายากมาก
เด่นภูมิสนุกกับการก่อเหตุ?
นพ. สุริยเดว : ใช่ครับ ผมใช้คำว่า ณ ขณะนี้ มันไปถึงจุดที่สมองส่วนเบรกเกอร์พังไปหมดแล้ว โอกาสทำให้มีจิตสำนึก รับผิดชอบชั่วดี หรือเห็นอกเห็นใจกับมนุษยธรรมแทบไม่มี
คนมีอาการแบบนี้ ไม่มีทางกลับมาเป็นคนใหม่ได้เหรอ?
นพ. สุริยเดว : ยากที่จะกลับมาเยียวยา
ถ้านักวิชาการบอกว่าอย่าไปทำอะไรเขาเลย เอากระดาษทรายมาขัดเขา ให้ความรู้เป็นไปได้มั้ย?
นพ. สุริยเดว : กรณีนี้ยาก และต้องบอกว่าความน่ากลัวอย่างหนึ่ง ไอคิวไม่ได้เสียไปด้วย พูดง่ายๆ เอาความฉลาดนั้นไปใช้ในทางที่ผิด ในกลุ่ม ASPD แบบสุดโต่ง มันจะมีอีกอันนึง คือไม่กินเส้น หรือมีเซ้นส์เรื่องกฎหมาย พูดง่ายๆว่าไม่แคร์กฎหมาย ผิดแล้วไง โดนทำโทษกลับมาอีก แล้วยังไง พวกนี้ไม่สามารถดึงจิตสำนึกพวกนี้ออกมาได้ สังเกตได้เลยว่ามีความเฉลียวฉลาดในการวางแผนการหว่านเสน่ห์ ทางการแพทย์ใช้คำว่าโกหกได้ สร้างเรื่องได้ เนื่องจากฮอร์โมน ที่เกิดจากความผิดปกติ รวมไปถึงยีนส์ ขออนุญาตไม่ก้าวล่วงไม่ได้รู้รายละเอียดทั้งหมด แต่พูดง่ายๆ สนใจอยู่อย่างเดียว เงิน อำนาจ และเซ็กซ์
ถ้าบางคนฆ่าก็ฆ่าไปเรื่อยๆสนุกกับการฆ่า คนข่มขืนก็ข่มขืนต่อไปเรื่อยๆ เป็นสมองที่สั่งแบบนั้นเองคนแบบนี้ยากต่อการขัดเกลา ต้องกำจัด?
นพ. สุริยเดว : (หัวเราะ) อันนี้ไม่ทราบ อันนั้นตอบยาก
ตอนนี้กลัวอะไรบ้าง?
ฝน : กลัวเรื่อง HIV เพราะทุกคนที่เขากระทำ เขาไม่ได้ป้องกัน
ไม่ได้ใส่ถุงยางอนามัย เลยกังวลใจเรื่องนี้?
ฝน : ใช่ค่ะ มากถึงขนาดโทรไปร้องไห้กับหมอ และจิตแพทย์
เลิกมั้ยอาชีพนี้?
ฝน : มันยังต้องทำ แต่ก็ระวังตัว เพราะเรามีภาระ มีครอบครัวต้องดูแล
พราว : หนูเลิก ไม่เอาแล้ว
ฝน : คงต้องทำอยู่บ้าง
จูน : ก็ต้องทำค่ะ มันเลี่ยงไม่ได้ แต่เราเลือกเซฟระวังตัวเองให้มากขึ้น
อาจารย์ชมว่าไหวพริบเป็นยังไง?
นพ. สุริยเดว : จุดอ่อนคนกลุ่มนี้คือเขาหลงตัวเอง เป็นกลุ่มอาการอย่างนึง พอใช้จุดอ่อนตรงนั้นก็เป็นที่น่าชื่นชม ที่เขาเอาตัวเองรอดออกมาได้ เป็นกำลังใจเช่นเดียวกัน
คิดว่าเด่นภูมิต้องทำยังไง?
นพ. สุริยเดว : ประเด็นแรกว่ากันไปตามข้อกฎหมาย แต่ในทางการแพทย์ ผมพูดได้คำเดียวว่ายากต่อการเยียวยา
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี