ประเพณีผูกข้อมือเรียกขวัญเดือนเก้า หรือ ไคยจูวหล่าเขาะว์ของชาวไทยเชื้อสายกะเหรี่ยง อ.สังขละบุรี จ.กาญจนบุรี เป็นประเพณีสำคัญต่อจิตวิญญาณและการดำรงอยู่ของชาวกะเหรี่ยง ที่ปฏิบัติสืบทอดกันมาตั้งแต่ครั้งอดีตกาล ซึ่งพิธีจะจัดให้มีขึ้นในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 9 ของทุกปีโดยวันนี้ 31 ส.ค.2566 ซึ่งตรงกับวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ เดือน 9 ร้อยตรีสุทธิวงศ์ เมฆฉาย ปลัดอาวุโส อ.สังขละบุรี จ.กาญจนบุรีนายสมชาย วุฒิพิมลวิทยา นายกองค์การบริหารส่วนตำบลไล่โว่ และนายทวีป พัฒนมาศ ผู้อำนวยการกลุ่มงานส่งเสริมศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรม สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดกาญจนบุรี พร้อมส่วนราชการ ผู้นำชุมชน และประชาชน ได้ร่วมงานประเพณีผูกข้อมือเรียกขวัญเดือนเก้า(ไคยจูวหล่าเขาะว์) ของชาวไทยเชื้อสายกะเหรี่ยงตำบลไล่โว่ โดยองค์การบริหารส่วนตำบลไล่โว่ ได้ร่วมกับฝ่ายปกครอง ผู้นำชุมชน และประชาชนในพื้นที่ทั้ง 6 หมู่บ้าน ประกอบด้วยหมู่ที่ 1 บ้านสะเน่พ่อง หมู่ที่ 2 บ้านกองม่องทะ หมู่ที่ 3 บ้านเกาะสะเดิ่ง หมู่ที่ 4 บ้านไล่โว่-สาละวะ หมู่ที่ 5 บ้านทิไล่ป้า และหมูที่ 6 บ้านจะแก เพื่อเป็นการส่งเสริมและอนุรักษ์ ประเพณีวัฒนธรรมที่ดีงามในพื้นที่ ซึ่งประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นชาวไทยเชื้อสายกะเหรี่ยง โดยการจัดกิจกรรมจะหมุนเวียนไปตามหมู่บ้านต่างๆสลับกันไปเพื่อให้ครอบคลุม สำหรับปีนี้ได้จัดขึ้นที่บ้านไล่โว่-สาละวะหมู่ที่ 4 ตำบลไล่โว่ อำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี

พิธีในช่วงเช้าจะเริ่มด้วยการไหว้พระรับศีลจากพระภิกษุสงฆ์ก่อนที่ผู้มาร่วมงานจะร่วมกันทำบุญตักบาตร และกรวดน้ำอุทิศส่วนบุญให้ญาติที่ล่วงลับไปแล้ว จากนั้นจึงจะเข้าสู่พิธีผูกข้อมือโดยการอัญเชิญเครื่องประกอบพิธีผูกข้อมือ ด้วยการใช้เด็กชาย-หญิง 7 คู่ ค่อยๆ เดินขึ้นวัดเข้าสู่พื้นที่ที่จัดไว้สำหรับประกอบพิธีผูกข้อมือเรียกขวัญ บรรจงถือกระด้งที่สานจากไม้ไผ่ ภายในบรรจุสิ่งมงคลที่เป็นตัวแทนแห่งความสุขความเจริญรุ่งเรือง ได้แก่ จานไม้/ถาดไม้ (สอนให้ลูกหลานเชื่อฟังพ่อแม่ปู่ย่าตายายหรือผู้นำ), ไม้พายข้าว (อุปกรณ์ทำอาหารใช้เคาะเรียกขวัญ), ด้ายสีขาว (สื่อถึงความรักใคร่ปรองดอง), ข้าวสุก(สื่อถึงความสามัคคีเป็นกลุ่มก้อน), ข้าวต้มมัด (สื่อถึงความร่วมมือ ไม่แตกแยก), น้ำ (สื่อถึงความร่มเย็น), กล้วย (สื่อถึงความเป็นกลุ่มก้อนเดียวกันไม่ว่าจะอยู่ที่ไหน), อ้อย (สื่อถึงสัมพันธไมตรีอันดี) และ ดอกดาวเรือง (สื่อถึงความเจริญเติบโต)

จากนั้น ผู้สูงอายุซึ่งเป็นคู่สามี-ภรรยาที่ดำเนินชีวิตบนความดีงาม มีครอบครัวที่ดี (ผัวเดียว-เมียเดียว) เป็นที่ยกย่องจากชาวบ้านจะเป็นผู้ประกอบพิธีเรียกขวัญ ตามด้วยผู้สูงอายุชาย(เจ้าพิธี)จะทำการผูกข้อมือเรียกขวัญให้พระภิกษุที่จำพรรษาในวัดไล่โว่ พร้อมกันนั้นผู้สูงอายุจะเริ่มผูกข้อมือเรียกขวัญให้กันและกันก่อน โดยจะเลือกสิ่งของมงคลทั้ง 5 วนรอบเทียนที่ถูกจุดไว้เพื่อให้แสงสว่าง 3 รอบ จุ่มน้ำ 1 ครั้ง ก่อนจะ วางลงในมือ พร้อมนำด้ายขาวที่จัดเตรียมไว้ มาผูกข้อมือ 3 รอบ โดยเริ่มจากมือขวา ต่อด้วยมือซ้าย ระหว่างผูกข้อมือก็จะกล่าวคำเรียกขวัญเป็นภาษากะเหรี่ยงที่ขึ้นต้นด้วยคำว่า “ปรื้อยหล่า ปรื้อยหล่า” ก่อนจะต่อด้วยการเรียกให้ขวัญกลับมาอยู่กับเนื้อกับตัว กลับมาอยู่กับ พ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย กลับมาอยู่กับพี่น้อง อยู่กับเหย้ากับเรือน (จากเดิมทีที่อาจไปหลงอยู่ตามป่าเขา แม่น้ำลำธาร) เมื่อขวัญกลับมาแล้วก็ขอให้ปราศจากทุกข์โศกโรคร้าย พบแต่สิ่งที่ดี มีทรัพย์สินเงินทอง อยู่เย็นเป็นสุข จากนั้นผู้ประกอบพิธีเรียกขวัญจะรวบมือทั้ง 2 ข้างของผู้เข้าพิธี แล้วนำเศษด้ายที่ตัดแล้วรวมกับข้าวต้มและดอกไม้ จุ่มน้ำลากจากข้อมือขึ้นไปตามแขนก่อนจะนำไปวางไว้บนศีรษะของผู้เข้าพิธี เป็นอันเสร็จพิธี ต่อจากนั้นผู้สูงอายุจะทำการผูกข้อมือเรียกขวัญให้คู่เด็กชาย-หญิง ก่อนจะทำการผูกข้อมือเรียกขวัญให้ผู้ที่มาร่วมพิธีจนครบทุกคน