"ป้ารุจี"นักปั้นตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จ บุคคลในภาพที่เคยเฝ้ารับเสด็จฯ น้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ"สมเด็จพระพันปีหลวง" ให้อาชีพทำกิน ขอสืบสานงานตุ๊กตาชาววังตลอดไป

เมื่อวันที่ 26 ตุลาคม 2568 ที่บริเวณศูนย์ตุ๊กตาชาววัง ต.บางเสด็จ อ.ป่าโมก จ.อ่างทอง พบ นางรุจี วิตตรานุรักษ์ อายุ อายุ 72 ปี อยู่บ้านเลขที่ 67/1 หมู่ 1 ต.บางเสด็จ บุคคลในภาพที่เคยเฝ้ารับเสด็จฯ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

นางรุจี วิจิตตรานุรักษ์ สมาชิกศูนย์ตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จ อดีตเป็นช่างเสริมสวย และชาวนา ได้เป็นลูกเสือชาวบ้าน กล่าวถึงพระมหากรุณาธิคุณว่า "พื้นที่บางเสด็จประสบปัญหาน้ำท่วมและน้ำแล้ง การทำนาไม่ค่อยจะได้ผลดีนัก การปั้นตุ๊กตาชาววังนับเป็นอาชีพที่สร้างรายได้ให้กับชาวบ้าน จนเป็นอาชีพหลักของบางคนไปแล้ว โดยตอนที่ตนเองเป็นลูกเสือชาวบ้าน ได้เคยรับเสร็จฯ และตามเฝ้ารับเสด็จฯ ที่พระตำหนักภูพานราชนิเวศน์

"สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง มีพระมหากรุณาธิคุณกับชาวบ้านบางเสด็จเป็นอย่างมาก ทรงส่งครูมาช่วยสอนให้ชาวบ้านปั้นตุ๊กตาชาววัง จากดินเหนียว พระองค์ช่วยให้ชาวบ้านมีงานทำมีรายได้มากขึ้น เกิดการรวมกลุ่ม ชาวบ้านมีความรัก ความสามัคคี ทุกพระองค์ทรงเมตตาชาวบ้านบางเสด็จอย่างมาก ทุกพระองค์ได้เสด็จฯ มาที่บางเสด็จทุกพระองค์ นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณอย่างยิ่ง"

ศูนย์ตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จ ตั้งอยู่ภายในบริเวณวัดท่าสุทธาวาส เป็นอาคารทรงไทย 2 ชั้น ชั้นล่าง เป็นพื้นที่แสดงผลงาน จำหน่ายผลิตภัณฑ์ และสาธิตปั้นตุ๊กตาชาววัง ชั้นบน เป็นพื้นที่แสดงนิทรรศการ บอกเล่าความเป็นมาของชุมชนเมื่อครั้งที่ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ ได้เสด็จฯ มาที่บางเสด็จ

และในปี 2519 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ที่ได้เสด็จฯ มาที่บางเสด็จ ได้เห็นความทุกข์ยากของราษฎร์ที่เกิดจากปัญหาน้ำท่วม ทรงมีพระราชดำริให้มีการนำครูมาฝึกอบรมชาวบ้านให้มีความรู้เรื่องการปั้นตุ๊กตาชาววัง และก่อตั้งศูนย์ตุ๊กตาชาววังขึ้น

ในปัจจุบันได้มีการรวมกลุ่มในรูปแบบของสหกรณ์ โดยมีศูนย์กลางอยู่ที่ศูนย์ปั้นตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จ มีการจัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ เป็นแหล่งท่องเที่ยว และยังเป็นศูนย์การเรียนรู้เรื่องภูมิปัญญา และยังเป็นงานศิลปหัตถกรรมที่ได้สืบทอดจากรุ่นลูกสู่รุ่นหลานจนถึงปัจจุบัน

ซึ่งเป็นไปตามพระราชปณิธานของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ที่จะนำความอยู่ดีกินดีมาสู่ราษฎร์ และยังสามารถสืบสานงานหัตกรรมที่เป็นภูมิปัญญาของไทยสู่ลูกหลานให้เป็นมรดกทางวัฒนธรรมสืบไป

ศูนย์ตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จ ซึ่งเป็นตุ๊กตาที่ทำเล่นกันเฉพาะเจ้านายในพระบรมมหาราชวัง ในสมัยรัชกาลที่ 5 เปิดให้เข้าชมทุกวัน เวลา 09.00 - 16.00 น.

- 006