หญ้าพืชเล็กๆ ที่อาศัยซากปรกหักพังหรือคูน้ำ เพื่อเจริญเติบโต มองเผินดูแล้วไม่มีประโยชน์ นอกจากคนมองแล้วรกหูรกตา แต่เมื่อภูมิปัญญาของคนไทยนั้นให้ความสนใจในเรื่องพืชสมุนไพรจนนำพืชที่เกิดชนิดต่างมาทำเป็นยาเพื่อรักษาโรค ต่างๆได้ จึงมีการคิดค้น ผลิตผลจากธรรมชาติ มาบำรุงยาเพื่อบำบัดโรค หนึ่งในนั้น คือ หญ้างวงช้าง วัชพืชที่ คนไทยนำมาทำเป็นยารักษาได้สารพัดโรค

หญ้างวงช้างคืออะไร

หญ้างวงช้าง ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ เป็นพรรณไม้ล้มลุก ลำต้นมีความสูงประมาณ 15-50 เซนติเมตร

ใบ ใบของหญ้างวงช้างนั้นมีการออกใบสลับกัน ใบมีลักษณะทรงกลมรีหรือป้อมๆ ปลายใบแหลม กลางใบกว้างออก ฐานใบเรียวต่อลงมาถึงก้านใบ ตัวใบยาว 3-8 เซนติเมตร มีขน ผิวใบมีรอยย่นขรุขระ ขอบใบมีรอยหยักเป็นคลื่น ส่วนช่อดอดที่เกิดที่ยอด ยาว 3-10 เซนติเมตร

ดอก อยู่ด้านบน บานจากปลายโคนไปปลายช่อของดอก ปลายช่อโค้งงอคล้ายงวงช้างชูขึ้น กลีบเลี้ยงมีสีเขียว มี 5กลีบ กลีบดอกสีฟ้าใกล้ขาวติดกันเป็นหลอด  ที่ขอบมีรอยแยกตื้นๆ แบ่งเป็น 5 กลีบบานออกกลีบดอกประมาณ 5 มิลลิเมตร เส้นผ่าศูนย์กลางขนาด 3-3.5 มิลลิเมตร และมีเกสรตัวผู้ 5 อันติดอยู่  ส่วนด้านในมีก้านเกสรตัวเมีย 1 อัน รังไข่เป็นรูปจานแบนๆ ผลยาว 4-5 มิลลิเมตร เกิดจากการที่รังไข่ 2 อันรวมตัวติดกัน

ผล เปลือกผลแข็งเป็นรูปไข่ มีขนาดเล็ก ภายในมีผล 2ช่อง ช่องหนึ่งมี 1 เมล็ด

หญ้างวงช้างนั้นสามารถพบได้ตามพื้นที่ชื้นแฉะ เช่น ตามริมแม่น้ำ ลำคลอง หรือแหล่งน้ำและตามท้องนาและที่รกร้าง และมีการนิยมปลูกเพื่อเก็บมาขายเป็นยาสดตามสวนยาจีนต่างๆ

สรรพคุณหญ้างวงช้าง

ต้นมีรสขม ใช้เป็นยาเย็น แก้กระหายน้ำ ดับร้อนใน ขับปัสสาวะ  แก้บวม แก้พิษปอดอักเสบ มีหนองในช่องหุ้มปอด เจ็บคอ นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ ไซนัส ภูมิแพ้  ปากเปื่อย แผลบวม มีหนองและแก้ตาฟาง ว่ากันว่า ชาวบ้านย่านนครปฐม นำใบและต้น มาผึ่งลมให้แห้ง แล้วนำซอย แล้วมวนเป็นยา สูบ 4 มวน โรคภูมิแพ้ที่แสนจะน่ารำคาญ กลับหายเป็นปลิดทิ้ง