ดีเดย์ต้นปี’68

เริ่มใช้ระเบียบ‘คุมขังนอกคุก’

คดี‘ยิ่งลักษณ์’ไม่เข้าเงื่อนไข

อธิบดีกรมราชทัณฑ์เผยระเบียบ “คุมขังนอกเรือนจำฯ” เริ่มใช้ได้มกราคม 2568 รอเคาะผู้ต้องขังลอตแรกเข้าเกณฑ์ แย้มผู้ต้องขัง“คดีความมั่นคง” ทั้งม.116 และ ม.112 ต้องนำมาพิจารณาด้วยทั้งหมด ส่วนคดี “ยิ่งลักษณ์”ผิด ม.157 ไม่อยู่ในข้อยกเว้น แต่ถ้าเจ้าตัวได้ลดโทษจากการขออภัยโทษเฉพาะราย จากโทษ 5 ปี แล้วเหลือโทษต่ำ 4 ปี ก็เข้าเกณฑ์ได้พิจารณาคุมขังนอกเรือนจำ

เมื่อวันที่ 29 ธันวาคม ที่ทัณฑสถานหญิงกลาง กรุงเทพฯ พ.ต.อ.ทวี สอดส่อง รมว.ยุติธรรมเดินทางไปมอบของขวัญปีใหม่ให้ผู้ต้องขังและญาติ เนื่องในโอกาสเทศกาลปีใหม่ 2568 มีนายสหการณ์ เพ็ชรนรินทร์ อธิบดีกรมราชทัณฑ์ นำผู้บริหารและเจ้าหน้าที่เรือนจำให้การต้อนรับ

โดยนายสหการณ์ เพ็ชรนรินทร์ อธิบดีกรมราชทัณฑ์ เปิดเผยความคืบหน้ากระบวนการ การรับฟังความคิดเห็นร่างประกาศกรมราชทัณฑ์ เรื่อง กำหนดคุณสมบัติเฉพาะ ลักษณะต้องห้ามและวิธีการคุมขังในสถานที่คุมขัง พ.ศ. 2566 พ.ศ. …. สำหรับระเบียบกรมราชทัณฑ์ ว่าด้วยการดำเนินการสำหรับการคุมขังในสถานที่คุมขัง พ.ศ. 2566 หรือระเบียบคุมขังนอกเรือนจำฯ ที่ครบกำหนดรับฟังความเห็นไปเมื่อวันที่ 17 ธันวาคมที่ผ่านมาว่า ตอนนี้ราช ทัณฑ์กำลังประมวลความคิดเห็นของประชาชนทั้งหมดที่เสนอเข้ามา และจะดูว่ามีประเด็นใดบ้างที่ต้องปรับปรุงแก้ไข เสนอแนะ หลังเราปรับปรุงแก้ไขแล้วก็จะได้พูดคุยกันในกรมราชทัณฑ์ เพื่อสามารถประกาศใช้ระเบียบคุมขังนอกเรือนจำฯได้ เนื่องจากหลักเกณฑ์ดังกล่าวเป็นอำนาจของอธิบดีกรมราชทัณฑ์ กฎหมายไม่ได้บัญญัติว่าต้องไปดำเนินการผ่านกระบวนการใดอีก ทั้งนี้ ทราบว่ามีผู้เข้ามาเสนอความคิดเห็นหลายร้อยราย

นายสหการณ์กล่าวต่อว่า ในการทบทวนปรับปรุงแก้ไขระเบียบดังกล่าวจากการรับฟังความเห็นนั้น ราชทัณฑ์ต้องรับฟังทั้งนักวิชาการ และดูหลักสากลประกอบกัน เพื่อได้มาถกกันในส่วนคณะทำงานของราชทัณฑ์ เพื่อกำหนดหลักเกณฑ์ให้ชัดเจนก่อนประกาศใช้ เมื่อนั้นถ้าตนลงนามแล้วก็ประกาศใช้ได้

สำหรับกรอบเวลาที่จะบังคับใช้ระเบียบคุมขังนอกเรือนจำฯนั้น อธิบดีกรมราชฑัณท์คาดว่าอาจอยู่ช่วงเดือนมกราคม 2568 ส่วนจะมีกลุ่มผู้ต้องขังประเภทใดเข้าเกณฑ์บ้างนั้น ตอนนี้อยู่ระหว่างสำรวจ เพราะที่กำหนดไว้มี 4 กลุ่มคือ กลุ่มที่ได้รับการจำแนก กลุ่มที่ต้องได้รับการพิจารณาพฤตินิสัย กลุ่มเตรียมความพร้อมก่อนปล่อย และกลุ่มผู้ต้องขังเจ็บป่วย ดังนั้น หากสำรวจเสร็จ จึงจะพิจารณาสถานที่ที่จะใช้คุมขังและระบบการดูแล แต่คงยังประกาศไม่ได้ว่าเป็นกลุ่มใดก่อน แต่เป็นไปได้ก็อยากทำทุกกลุ่มพร้อมกัน เมื่อหลักเกณฑ์ประกาศใช้ ราชทัณฑ์จะมอบหมายให้แต่ละเรือนจำทั่วประเทศรับไปดำเนินการ และให้พิจารณาว่าผู้ต้องขังรายใดมีคุณสมบัติ และสถานที่สำหรับคุมขังอื่นต้องรองรับด้วย เช่น ถ้าเป็นสถานที่สำหรับติดกล้องวงจรปิด ก็ต้องเตรียมความพร้อมให้เรียบร้อยทุกด้าน

“หากสถานที่คุมขังอื่นดังกล่าวเป็นบ้านพัก ก็ต้องติดกล้องวงจรปิด ส่วนการติดกำไล EM หรือไม่ เป็นการพิจารณาของคณะกรรมการฯ ทั้งนี้ ไม่ต้องเสนอต่อศาลว่าจะติดกำไล EM บุคคลใด เพราะเป็นอำนาจของกรมราชทัณฑ์ อยากให้เข้าใจว่า ถ้าเป็นผู้ต้องขังเด็ดขาดจะเป็นอำนาจการบริหารของกรมราชทัณฑ์ ยืนยันว่าผู้ต้องขังที่ไปคุมขังยังสถานที่อื่นก็ยังต้องโทษอยู่ แค่เปลี่ยนจากเรือนจำเป็นสถานที่คุมขังอื่นเท่านั้น ระบบการควบคุมดูแลปฏิบัติจะเสมือนอยู่ในเรือนจำ อาทิ การติดกล้องวงจรปิด มีการสื่อสารระหว่างเจ้าของสถานที่กับเจ้าหน้าที่เรือนจำ และต้องลงไปตรวจสอบพื้นที่เป็นระยะ รวมทั้งผู้ที่เป็นเจ้าของสถานที่คุมขังอื่น ไม่ว่าเป็นสถานที่ราชการหรือเอกชนต้องดูแล ไม่ปล่อยให้ผู้ต้องขังหลบหนี หรือก่อเหตุ หรือไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย ซึ่งเจ้าของสถานที่ต้องรับผิดชอบเช่นเดียวกับเจ้าหน้าที่เรือนจำ” นายสหการณ์ ระบุ

ส่วนรายคดีประเภทความมั่นคง และความผิดต่อร่างกาย จิตใจ และเพศ จะเข้าเกณฑ์ระเบียบคุมขังนอกเรือนจำหรือไม่ อธิบดีกรมราชฑัณท์ชี้แจงว่า ในส่วนผู้ต้องขังในคดีพ.ร.บ.มาตรการป้องกันการทำความผิดซ้ำในความผิดเกี่ยวกับเพศหรือที่ใช้ความรุนแรง หรือกฎหมาย JSOC จะไม่เข้าเงื่อนไขแน่นอน รวมทั้งคดีการก่อการร้าย คดีจำหน่ายยาเสพติดในปริมาณมาก หรือผู้ค้ารายใหญ่ ทั้งนี้ คำว่าคดีความมั่นคงนั้นค่อนข้างกว้าง ส่วนผู้ต้องขังคดีมาตรา 112 ที่มีจำนวนมากในเรือนจำ เราก็ต้องนำมาพิจารณาทั้งหมด เพราะจะมีกรรมการตั้งแต่ชั้นเรือนจำ จนมาถึงกรรมการชั้นกรมราชทัณฑ์ ที่มีรองอธิบดีกรมราชทัณฑ์ เป็นประธาน และก็ต้องมีการเสนออธิบดีกรมราชทัณฑ์ พิจารณาอีกครั้ง

ผู้สื่อข่าวถามถึงกรณีน.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ที่ถูกดำเนินคดีมาตรา 157 จะเป็นประเภทคดีที่ถูกละเว้นไม่เข้าเงื่อนไขระเบียบคุมขังนอกเรือนจำหรือไม่ นายสหการณ์เผยว่า คดีดังกล่าวยังไม่อยู่ในข้อยกเว้น แต่ประเด็นดังกล่าวจะถูกนำมาพิจารณาทั้งในชั้นกรรมการเรือนจำ และกรรมการระดับกรมราชทัณฑ์

ถามว่าหากดูข้อมูลของน.ส.ยิ่งลักษณ์ ที่เหลืออัตราโทษจำคุก 5 ปี หากมีการยื่นขอพระราชทานอภัยโทษเฉพาะราย แล้วอาจเหลือโทษน้อยลง หรือได้รับการลดโทษ จะเข้าเงื่อนไขโทษต่ำ 4 ปี สำหรับระเบียบคุมขังนอกเรือนจำหรือไม่ นายสหการณ์เเจงว่า เงื่อนไขที่ได้กำหนดไว้คือ มีอัตราโทษไม่เกิน 4 ปี หรือมีคำพิพากษาจากศาลไม่เกิน 4 ปี ก็จะเข้าเงื่อนไข อย่างไรก็ตาม น.ส.ยิ่งลักษณ์ยังไม่ได้ยื่นขอพระราชทานอภัยโทษเฉพาะรายเข้ามาที่กรมราชทัณฑ์ เนื่องด้วยเจ้าตัวยังไม่ได้เข้ามาอยู่ที่เรือนจำ แต่หากเข้ามาที่เรือนจำเมื่อใด จึงจะยื่นขออภัยโทษได้