มอง ‘เค้าโครงการเศรษฐกิจของท่านอาจารย์ปรีดี พนมยงค์’ และ
‘จากครรภ์มารดาสู่เชิงตะกอนของท่านอาจารย์ป๋วย อึ๊งภากรณ์’ ในปัจจุบัน ตอนที่ ๕
มองเค้าโครงการเศรษฐกิจและจากครรภ์มารดาฯ ในปัจจุบัน
จากปี พ.ศ. ๒๔๗๖ ที่อาจารย์ปรีดีเสนอเค้าโครงการเศรษฐกิจ ถึงปัจจุบัน เศรษฐกิจและสังคมไทยได้มีการเปลี่ยนแปลงไปมาก จากบริบทก่อนปี ๒๔๗๖ ที่เศรษฐกิจไม่ซับซ้อน ขนาดของการเปิดประเทศยังมีไม่มาก อาชีพหลักของคนไทยคือทำนาแรงงานภาคเกษตรมีมากและใช้ไม่เต็มที่ ภาคเกษตรของไทยอ่อนแอเกษตรกรมีความเป็นอยู่ลำบาก โอกาสเป็นเจ้าของที่ดินมีน้อย เกษตรกรเข้าไม่ถึงทุน เครื่องจักร และเทคโนโลยีภาคเอกชนและภาคประชาชนอ่อนแอ ทำให้รัฐต้องมาจัดการเศรษฐกิจ ในปัจจุบันเศรษฐกิจมีความซับซ้อน มีระดับการเปิดประเทศและเชื่อมโยงกับกระแสโลกาภิวัฒน์มากขึ้น มีการผลิตและส่งออกสินค้าที่หลากหลาย มีปัญหาขาดแคลนแรงงานภาคเกษตรจากแรงงานหนุ่มสาวเป็นทำงานนอกภาคเกษตรมากขึ้น แรงงานเกษตรส่วนใหญ่อยู่ในวัยสูงอายุ มีแรงงานครัวเรือนทำการเกษตร ๑-๒ คน ทำให้มีข้อจำกัดในการดูแลฟาร์ม และต้องใช้เครื่องจักรเพื่อทดแทนแรงงานภาคเกษตรไทยโดยรวมมีความเข้มแข็งมากขึ้น ประเทศไทยเป็นผู้ส่งออกสินค้าเกษตรอันดับต้นของโลกในหลายสินค้า เช่น ข้าว มันสำปะหลัง ยางพารา ไก่ กุ้ง ชีวิตความเป็นอยู่ของเกษตรกรดีขึ้น โดยเฉพาะเกษตรกรรายกลางและรายใหญ่ในภาคกลางที่เข้าถึงชลประทาน มีการใช้เครื่องจักร/เทคโนโลยีทันสมัยในทุกกิจกรรมการผลิต มีผู้ประกอบการในชนบทมากขึ้น และเริ่มมีแรงงานหนุ่มสาวที่เข้ามาเรียนในเมืองกลับไปพัฒนาการเกษตรที่บ้านมากขึ้น อย่างไรก็ตาม เกษตรกรรายเล็กในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือยังคงมีความยากลำบาก ขาดแคลนน้ำในการทำการเกษตร ที่ดินต่อรายมีน้อย ปัญหาการเข้าถึงเครื่องจักรในการเก็บเกี่ยว การเข้าถึงปัจจัยการผลิตคุณภาพดี และเทคโนโลยีซึ่งมีราคาแพง และขาดอำนาจต่อรอง รวมทั้งมีปัญหาความเหลื่อมล้ำในการถือครองที่ดิน นอกจากนี้ ในปัจจุบันพบว่า ภาคเอกชน ภาคประชาชน และประชาสังคมเข้มแข็งมากขึ้นความไม่เที่ยงแท้ทางการเกษตรมีมากขึ้นจากสภาพอากาศแปรปรวน ราคาสินค้าเกษตรมีความผันผวนตามราคาในตลาดโลกเนื่องจากสินค้าการเกษตรส่วนใหญ่ส่งออก นอกจากนี้ เกษตรกรไทยไม่มีระบบสวัสดิการรองรับ โดยเฉพาะกรณีที่เจ็บป่วยจะขาดรายได้ เพราะทำการผลิตไม่ได้และจากบทเรียนในอดีต พบว่า หากรัฐเป็นผู้ประกอบการเศรษฐกิจจะเกิดปัญหาการผูกขาด การทุจริต และบทบาทการชี้นำภาครัฐไม่ทันกับภาคเอกชนการผลิตเพื่อทดแทนนำเข้าและการคุ้มครองอุตสาหกรรมในประเทศมีต้นทุนที่สูงจากประสิทธิภาพการผลิตที่ต่ำและผลผลิตไม่ได้มีคุณภาพเพิ่มขึ้น
เมื่อพิจารณาสวัสดิการของคนไทยที่ได้รับในปัจจุบัน เปรียบเทียบกับความหวังของคุณภาพแห่งชีวิตของคนไทยที่อาจารย์ป๋วย พึงปรารถนา พบว่าโดยรวมคนไทยได้รับสวัสดิการที่ดีขึ้น เช่น บริการสวัสดิภาพแม่และเด็กในครรภ์ การคุมกำเนิด การศึกษาที่มีความเท่าเทียมกันระหว่างชายและหญิง การเข้าถึงแหล่งเงินทุนหมุนเวียน และการประกันสุขภาพถ้วนหน้า อย่างไรก็ตาม สวัสดิการที่คนไทยได้รับอาจจะยังไม่เพียงพอ มีปัญหาในเรื่องคุณภาพ และความเท่าเทียมกัน เช่น ในช่วงอยู่ในครรภ์ อาหารที่แม่รับประทานอาจจะได้รับสารอาหารที่ไม่เพียงพอและไม่ปลอดภัย การมีลูกน้อย จะมีปัญหาเรื่องภาระการดูแลผู้สูงอายุในอนาคต ปัญหาความอบอุ่นในครอบครัวจากพ่อแม่ไปทำงานในเมืองและทิ้งลูกอยู่กับปู่ย่าตายายในชนบท ในช่วง ๒-๓ ปีแรก ที่เด็กต้องการได้รับประทานอาหารที่มีคุณประโยชน์ แต่ปัจจุบันเด็กไทยดื่มนมน้อย และรับประทานขนมขบเคี้ยวที่หวานมันเค็มไม่ได้มีคุณประโยชน์ต่อร่างกายและสมอง ในช่วงวัยเรียน ยังมีความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา โดยเฉพาะโอกาสในการรับการศึกษาที่มีคุณภาพคนรวยได้รับโอกาสทางการศึกษาที่มีคุณภาพสูงกว่าคนจน ความรู้ที่ได้จากการศึกษาพื้นฐานยังไม่สามารถใช้สำหรับทำมาหากินและได้รับความรู้ด้านคุณธรรมแห่งชีวิตน้อยมาก เมื่อเรียนจบอาจารย์ป๋วยหวังว่าจะได้งานอาชีพที่มีความหมายและเป็นประโยชน์แก่สังคม แต่ปัจจุบันพบการทำงานไม่ตรงสาขาหรือต่ำกว่าระดับ งานที่เป็นประโยชน์แก่สังคมไม่มีตลาดรองรับ ชาวไร่ชาวนายังมีปัญหาการมีที่ดินทำกิน หรือที่ดินที่มีอยู่มีขนาดเล็กเกินไปที่จะทำการเกษตรอย่างมีประสิทธิภาพ ไม่สามารถเข้าถึงแหล่งเงินทุนลงทุน โดยเฉพาะเช่าซื้อที่ดินที่มีอัตราดอกเบี้ยแพง จนไม่สามารถขยายพื้นที่หรือขยายการลงทุนทางการเกษตรได้ และยังมีเกษตรกรที่เข้าไม่ถึงตลาดที่สามารถขายสินค้าได้ในราคายุติธรรม การฟังวิทยุหรือดูทีวีในปัจจุบันถูกรบกวนจากโฆษณามาก ในด้านสุขภาพอนามัย แม้ว่าจะมีระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้าแล้ว แต่ยังมีความเหลื่อมล้ำในด้านบริการการแพทย์ โดยเฉพาะในชนบท และในด้านสิ่งแวดล้อม มีปัญหามลภาวะทางอากาศและน้ำ
ปัญหาการสร้างระบบคมนาคมขนส่งมวลชนที่ปลอดภัยสำหรับประชาชนและปัญหาการเมืองที่ขาดธรรมาภิบาล
ผศ.ดร.อิสริยา นิติทัณฑ์ประภาศ บุญญะศิริ
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี