ประเทศแคนาดากำลังเกิดวิกฤติศรัทธาต่อรัฐบาลภายใต้การนำพาของนายกรัฐมนตรี จัสติน ทรูโด แห่งพรรคลิเบอรัล อันสืบเนื่องมาจากข้อกล่าวหาที่ว่า ฝ่ายนายกรัฐมนตรีได้ทำการแทรกแซงกระบวนการยุติธรรม ในคดีที่ บริษัท SNC Lavalin (เอสเอ็นซี-ลาวาลิน) (บริษัทใหญ่ระดับโลกด้านธุรกิจวิศวกรรมและก่อสร้าง) ทำการจ่ายสินบนให้กับเจ้าหน้าที่รัฐบาลลิเบียในช่วงประมาณปี 2545-2555 ในกิจการซื้อเหล้า
เนื้อหาของการแทรกแซงก็คือ ได้มีการบีบคั้นให้ นางสาวโจดี วิลสัน-เรย์โบลด์ (Jody Wilson-Raybould) ผู้ควบตำแหน่งอัยการสูงสุด และรัฐมนตรียุติธรรม ให้ยุติการดำเนินการคดีฟ้องร้องในศาลสถิตยุติธรรม แล้วให้มีการเจรจาต่อรองหาข้อยุติกับบริษัท ลาวาลิน นอกเขตศาล ซึ่งตัวรัฐมนตรีหญิงไม่ยอมทำตาม ก็เลยถูกสั่งย้ายไปเป็นรัฐมนตรีกิจการทหารผ่านศึก ซึ่งเสมือนกับเป็นการลดตำแหน่งลง และลงโทษไปในตัว
นางสาวโจดี วิลสัน-เรย์โบลด์ จึงตัดสินใจยื่นใบลาออกจากตำแหน่ง ซึ่งส่งผลกระทบแบบโดมิโน โดยทำให้รัฐมนตรีอาวุโส และสมาชิกอาวุโสพรรคลิเบอรัล, นางสาวเจน ฟิลพอตต์ (Jane Philpott) ประธานคณะกรรมการบริหารการคลัง (เทียบเท่ารัฐมนตรี) ยื่นใบลาออกตามมา โดยทั้งคู่ได้ให้เหตุผลว่า ไม่สามารถรับได้กับเรื่องแบบนี้ เพราะมันกระทบกับแก่นสารของคุณค่าความคิดอ่าน ว่าด้วยความถูกต้องชอบธรรม (Core Values) ที่ตนเองต่างเชื่อถือและยึดมั่น และเพราะมันเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับความรับผิดชอบ ว่าด้วยจริยธรรม (Ethical Responsibility) และหน้าที่ต่อกฎหมายรัฐธรรมนูญ หรือนัยหนึ่งเรื่องทั้งหมดไม่ได้ไปด้วยกันกับหลักการ (Principles) ที่ยึดมั่นกันมา
ในขณะเดียวกัน ทางพรรคเลเบอร์ (แรงงาน) ฝ่ายค้าน ก็สบช่อง ทำการเรียกร้องให้รัฐบาลลาออกโดยทันที แม้ว่ากำหนดการเลือกตั้งทั่วไปจะมีขึ้นในเดือนตุลาคมนี้ก็ตาม
อย่างไรก็ดี ทางฝ่ายนายกรัฐมนตรี ทรูโด กลับเห็นว่า ที่ตนเองได้ดำเนินการไปนั้น ไม่ได้ขัดต่อกฎหมาย โดยประสงค์ให้มีการตกลงระหว่างฝ่ายยุติธรรมของรัฐ กับฝ่ายบริษัท ลาวาลิน นอกศาล โดยมีเป้าประสงค์อยู่ที่ไม่อยากให้ผู้คนในเขตควิเบค (ที่เป็นฐานเสียงของพรรค) ต้องตกงาน หากบริษัท ลาวาลิน เข้าประมูลงานภาครัฐใดๆ ไม่ได้ ตราบใดที่กรณีคดีเรื่องนี้ยังค้างอยู่ที่ศาล
มุมมองของนายกรัฐมนตรีทรูโด นั้นถือเป็นเรื่องการหาทางออกด้วยวิธีทางทางการเมือง ในขณะที่ฝ่ายเห็นต่างในคณะรัฐบาลของเขา เลือกที่จะยืนหยัดกับหลักการเป็นสำคัญว่า ฝ่ายการเมืองต้องไม่ยุ่ง หรือเข้าไปแทรกแซงในกระบวนการยุติธรรมแต่อย่างใด
ส่วนทางด้านบริษัท ลาวาลิน ก็เห็นว่าเรื่องทั้งหมดน่าจะตกลงกันนอกศาลได้ เพราะได้มีการจัดการภายในให้ถูกต้องเรียบร้อยแล้ว และผู้บริหารต่างๆ ในช่วงนั้นก็จากไปหมดแล้ว และพร้อมที่จะดำเนินธุรกิจให้ถูกต้องโปร่งใสหลังจากนี้
มุมมองและแนวคิดก็แตกต่างกันไป วิธีการที่จะบรรลุเป้าหมายก็มีหลายวิธีการ แต่สิ่งที่ชาวโลกชาวไทยได้รับทราบ ได้เรียนรู้ และอาจนำมาประยุกต์ ปฏิบัติ ได้ก็มี อาทิ
1) กฎหมายของแคนาดานั้น ไม่จำกัดอยู่ในเขตแดน แต่ข้ามไปใช้ในต่างแดนได้ กับบริษัทแคนาดาที่ทำธุรกิจในต่างประเทศ
2) ฝ่ายบริษัท ลาวาลิน จะต้องเพียรพยายามขอทำความตกลงเพื่อยุติปัญหานอกศาลด้วยตนเอง โดยไม่ไปดึงฝ่ายการเมืองให้เข้ามาแทรกแซง หรือใช้อิทธิพล
3) หรือทางบริษัท ลาวาลิน อาจเร่งขอให้ศาลรีบพิจารณาความ เพื่อปิดเรื่องให้เร็ว เพื่อไม่ให้เรื่องคายาวนาน และปิดกั้นการทำธุรกิจ
4) ซึ่งทางศาลก็คงพิจารณาในแง่มนุษยธรรมร่วมด้วย เพราะจะมีผลต่อเรื่องการจ้างงาน
5) นายกรัฐมนตรี ทรูโด ควรหาข้อยุติภายในพรรค และภายในคณะรัฐมนตรี เพื่อเป็นมติร่วมเสียก่อนว่า จะดำเนินการแก้ปัญหานี้อย่างไร
6) ทั้ง 3 ฝ่าย ฝ่ายนายกรัฐมนตรี ฝ่ายรัฐมนตรี และฝ่ายบริษัท ต่างแสดงจุดยืนและท่าทีต่อสาธารณชนให้เป็นที่ประจักษ์ เพื่อให้สาธารณชนตัดสินใจ และกระบวนการยุติธรรมเป็นผู้ตัดสินในที่สุดในกรอบสังคมประชาธิปไตย
7) ทั้งนายกรัฐมนตรี ทรูโด และทั้งรัฐมนตรีที่เห็นต่าง ก็มีการชี้แจงต่อสาธารณชน โดยฝ่ายแรกอ้างความถูกต้องตามกฎหมาย ขณะที่ฝ่ายเห็นต่างเน้นเรื่องหลักการว่าด้วย การไม่แทรกแซงกัน
8) นายกรัฐมนตรี ทรูโด นั้นพลาดที่ปลด นางสาวโจดี เรย์โบลด์ ออกจากตำแหน่ง เพราะเท่ากับเป็นการใช้อำนาจโดยมิชอบ
ในแง่ของสาธารณชนแล้ว กรณีของคดีบริษัท ลาวาลิน นี้ ไม่ว่านายกรัฐมนตรี ทรูโด จะอ้างว่าอยู่กับกฎหมาย หรือหลักการเมืองข้อใดก็ตาม คงไม่สามารถไปคัดง้างกับ อดีตรัฐมนตรีหญิงทั้ง 2 ที่ยืนอยู่บนพื้นฐานของธรรมาภิบาลได้อย่างแน่นอน หรือในอีกแง่หนึ่งการใช้หลักบริหารด้วยวิธีทางทางการเมือง คือการเจรจาต่อรองยุติเรื่องราวนอกศาล (deal) เพื่อฐานเสียง เพื่อป้องกันคนตกงานนั้นก็คงไม่สามารถที่จะอยู่เหนือหลักกฎหมาย และหลักความถูกต้องชอบธรรมได้
การเมืองประชาธิปไตยของไทยกำลังจะกลับมาแล้ว แต่พรรคการเมืองและนักการเมืองของไทยเรากี่คนที่จะตีจากหลักศรีธนญชัยไปได้
กษิต ภิรมย์
kasitfb@gmail.com
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี