การประชุมเอเปก ครั้งที่ 29 ที่ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพประสบความสำเร็จอันยิ่งใหญ่ที่ออก “ปฏิญญาผู้นำ 2022” (2022 Leaders’ Declaration) ได้เป็นเกียรติภูมิของชาติและชาวไทยทุกคน อาจพูดได้ว่าเพราะวาทกรรมทางการทูตที่ล้ำลึกทำให้ประเทศเป็นเจ้าภาพจัดประชุมความร่วมมือทางเศรษฐกิจการค้าได้ โดยไม่มีวาระการเมืองเข้ามาแทรกแซง
การประชุมสองฟอรั่ม ในภูมิภาคอาเซียนก่อนหน้าไม่สามารถออกแถลงการณ์ร่วม หรือแม้แต่แถลงการณ์ประธานที่ประชุมได้ เพราะมีการเมืองเข้าไปแทรกแซงมากเกินไป การประชุมสุดยอดผู้นำอาเซียนที่มีขึ้นก่อนหน้าการประชุมเอเปกหนึ่งสัปดาห์ ถูกวิกฤตการเมืองในเมียนมาเข้าไปครอบงำจนไม่สามารถออกแถลงการณ์ได้เพราะสมาชิกส่วนใหญ่มีความเห็นแตกต่างกันอย่างรุนแรงในประเด็นวิกฤตทางการเมืองเมียนมา
สมาชิกอาเซียนสายเหยี่ยว หรือ เรียกง่ายๆ ว่าเป็นฝ่ายตามก้นอเมริกา จะจัดการรัฐบาลทหารเมียนมาขั้นเด็ดขาดโดยการตัดเมียนมาออกจากการเป็นสมาชิกอาเซียน ส่วนสมาชิกอาเซียนสายพิราบ ยืนยันว่า ต้องมีปฏิสัมพันธ์กับรัฐบาลทหารเมียนมาต่อไป ในที่สุดอาเซียนต้องประนีประนอม โดยตกลงกันครึ่งทาง คือ ให้เมียนมายังคงเป็นครอบครัวอาเซียนต่อไป แต่ห้ามไม่ให้พลเอกมิน อ่อง หล่าย และรัฐมนตรีต่างประเทศเมียนมาร่วมประชุมอาเซียน ส่วนข้าราชการชั้นผู้ใหญ่และรัฐมนตรีกระทรวงอื่นๆ ร่วมทำกิจกรรมกับอาเซียนได้ จึงได้เรียกว่าแถลงการณ์คนละครึ่ง
ส่วนการประชุมจี20 ที่มีขึ้นสองวันก่อนหน้าการประชุมเอเปกก็ไม่สามารถออกแถลงการณ์ร่วมได้ เพราะสมาชิกส่วนใหญ่ร่วมกันร่างคำประกาศประณามรัสเซียที่ทำสงครามรุกรานยูเครน แต่ยังไม่ทันได้ประณามรัสเซียอย่างเป็นทางการ นายเซอร์เก ลาฟรอฟก็นำคณะออกจากที่ประชุมเดินทางกลับรัสเซียการประชุมจี20 จึงออกแถลงการณ์ร่วมไม่ได้
ส่วนการประชุมเอเปกกรุงเทพฯ ประสบความสำเร็จอันยิ่งใหญ่ที่มี “ปฏิญญาผู้นำ 2022” ออกได้ (2022 Leaders’ Declaration)...ต้องยกความดีให้กับวาทกรรมทางการทูตและกลยุทธ์ของประเทศไทย ที่ได้ปรามไว้ล่วงหน้าถ้อยแถลงของ พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา ในที่ประชุมสุดยอดผู้นำอาเซียน
พลเอกประยุทธ์ กล่าวว่า....“ความร่วมมือทางเศรษฐกิจอินโด-แปซิฟิก จะเป็นไปอย่างสร้างสรรค์ และหวังที่จะเห็นมหาอำนาจและผู้เล่นสำคัญในภูมิภาคทำงานร่วมกัน เพื่อส่งเสริมความร่วมมือภายใต้หลักการของมุมมองอาเซียนต่ออินโด-แปซิฟิก โดยควรคว้าโอกาสทองจากการประชุมใหญ่สามฟอรั่มในภูมิภาคในห้วงสัปดาห์นี้ เพื่อหารือทางออกที่เป็นไปได้สำหรับวิกฤตที่เร่งด่วน”
ถ้อยแถลงของพลเอกประยุทธ์เหมือนเป็นการปราม หรือเตือนสติล่วงหน้าว่าให้จำกัดอยู่ในวาระความร่วมมือเศรษฐกิจการค้าเท่านั้น และ ถ้อยแถลงของพลเอกประยุทธ์ก็ได้รับการตอบสนองและสนับสนุนอย่างแข็งขันจากรัฐบาลปักกิ่ง โดยผ่านทางสื่อของรัฐก่อนประชุมเอเปกหนึ่งวันสำนักซินหัวพาดหัวตัวไม้ว่า“ไม่ต้องการให้การเมืองแทรกแซงวาระเศรษฐกิจการค้าในที่ประชุมเอเปก 2022”
สำนักข่าวซินหัวของจีนเผยแพร่คำสัมภาษณ์ นายเกรียงไกร เธียรนุกูล ประธานสภาอุตสาหกรรมไทย ในฐานะประธานที่ปรึกษาธุรกิจเอเปก 2022 ว่า “ในการประชุมเอเปก 2022 ซึ่งเป็นวาระเศรษฐกิจการค้า ที่ไม่ควรมีการเมืองเข้ามาแทรกแซง”
ซินหัวสาธยายต่อไปว่าปักกิ่งให้ความสำคัญกับการประชุมเอเปกในกรุงเทพฯ มาก เห็นได้จากการออกข่าวของซีซีทีวี (ทีวีภาษาอังกฤษของจีน) และสื่อส่วนใหญ่ในประเทศจีนเสนอข่าวการต้อนรับ ประธานาธิบดี สี จิ้นผิง อย่างอบอุ่นยิ่งใหญ่ที่ประชาชนชาวไทยเชื้อสายจีน พากันออกมาโบกธงชาติต้อนรับ ประธานาธิบดีตลอดทาง ตั้งแต่สนามบินถึงที่พัก ผู้สื่อข่าวทีวีหญิงชาวจีน ลงทุนแต่งชุดไทยทำรายงานพิเศษ เรื่อง ความสัมพันธ์อันแนบแน่นว่าจีนไทยเป็นครอบครัวเดียวกัน
ผู้เขียนได้ชมรายงานพิเศษที่นักข่าวจีนแต่งชุดไทยคำบรรยายเป็นภาษาจีน แต่พอเข้าใจได้จากภาพเคลื่อนไหวว่าเธอกำลังบรรยายถึงความสวยงามของประเทศไทยเพราะบางตอนเธอ Insert วีดีโอที่นายชวน หลีกภัย ประธานรัฐสภากล่าวว่า “จีนเป็นมิตรแท้ที่ช่วยเหลือยามลำบาก” นายชวนพูดถึงจีนบริจาควัคซีนป้องกันโควิดมาให้ และ บางตอนรายงานพิเศษเธอ Insert ภาพพลเอกประยุทธ์ต้อนรับ ประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ภาพพระบรมราชวัง ภาพวัดพระศรีรัตนศาสดารามและภาพสถานที่ท่องเที่ยวอื่นๆ รายงานชิ้นนี้ บรรยายเป็นภาษาจีนแต่เข้าใจได้ว่า ชื่นชมประเทศไทย และเสริมสร้างความสัมพันธ์ไทย-จีน
เมื่อจีนซึ่งเป็นพี่ใหญ่ หรือ พระเอกในการประชุมเอเปกกรุงเทพฯ ออกตัวแรงขนาดนี้ มีหรือที่พระรองและผู้แสดงร่วมต่างๆ จะกล้าแหกบทยกเรื่องวิกฤตการเมืองในเมียนมา หรือสงครามรัสเซีย-ยูเครน ขึ้นมาพูดในเวทีประชุมเอเปก ครั้งที่ 29 อาจมีบ้างประปรายที่แตะประเด็นตึงเครียดในที่ประชุม แต่ก็ไม่ถึงกับทำให้ที่ประชุมเบี่ยงเบนความสนใจไปนอกกรอบเศรษฐกิจ
เอเอฟพีรายงาน เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายนว่า สหรัฐอเมริกาและบรรดาชาติพันธมิตรอัน ได้แก่ ญี่ปุ่น, เกาหลีใต้, ออสเตรเลีย, นิวซีแลนด์ และแคนาดา จัดการหารือพิเศษระหว่างผู้นำเมื่อวันศุกร์ ภายหลังเกิดประเด็นที่เกาหลีเหนือยิงขีปนาวุธพิสัยไกลข้ามทวีปล่าสุดไปตกในน่านน้ำของญี่ปุ่น
นางกมลา แฮร์ริส รองประธานาธิบดีสหรัฐฯ ที่เดินทางมาประชุมเอเปก แทนประธานาธิบดี โจ ไบเดน ได้ใช้โอกาสนี้จัดประชุมกับชาติพันธมิตรเพื่อหารือประเด็นเกาหลีเหนืออย่างเร่งด่วน“เราขอประณามการกระทำเหล่านี้อย่างจริงจัง และเราขอเรียกร้องให้เกาหลีเหนือหยุดการกระทำที่ผิดกฎหมายและเป็นอันตรายต่อความมั่นคงของโลกในนามของสหรัฐฯ ดิฉันขอยืนยันอีกครั้งถึงความมุ่งมั่นอันเหนียวแน่นของเราที่มีต่อพันธมิตรอินโด-แปซิฟิก”แฮร์ริสกล่าวในการแถลงข่าวก่อนเริ่มการประชุม
ในที่ประชุมเอเปก 2022 ก็มีความเห็นกันออกมาว่า“สงครามในยูเครนมีผลกระทบทำให้เศรษฐกิจโลกถดถอย และ เงินเฟ้ออย่างรุนแรง...”แต่ไม่ได้กล่าวถึงรัสเซียแต่อย่างใด
ถ้อยแถลงของประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ที่เป็นภาษาไทยแจกจ่ายก่อนการประชุมตอนหนึ่งกล่าวว่า “ภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก ไม่ใช่เป็นสวนดอกไม้ของใครคนใดคนหนึ่ง...เป็นพื้นที่ที่ประชาชนส่วนใหญ่จะไม่ยอมให้เกิดสงครามเย็นขึ้นมาใหม่...” แต่ถ้อยแถลงในที่ประชุม ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง มิได้พูดเรื่องการเมืองและความตึงเครียดแม้แต่คำเดียว
ประธานาธิบดี สี จิ้นผิง เริ่มต้นด้วยการเรียกร้องให้ประเทศสมาชิกสามัคคีกลมเกลียวเป็นหนึ่งเดียว “เราต้องยึดมั่นในจิตวิญญาณของเอเปก เป็นครอบครัวเอเปก ที่ต้องดูแลกันและกัน....เราเหมือนผู้โดยสารในเรือลำเดียวกันที่ร่วมกันมุ่งหน้าสู่อนาคตอันรุ่งโรจน์ของเอเปก ซึ่งเป็นบ้านของเราเป็นบ้านที่มีพลวัตยิ่งใหญ่ในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจโลก..บ่าของพวกเราแบกความรับผิดชอบร่วมกันเพื่อผลักดันอนาคตอันสดใสในเอเชีย-แปซิฟิก.....
...ในหลายทศวรรษที่ผ่านมาความร่วมมือเป็นหนึ่งเดียวกันทำให้เศรษฐกิจมั่นคงเข้มแข็งความร่วมมือกันทำให้เอเชีย-แปซิฟิกเป็นสิ่งมหัศจรรย์...วันนี้โลกอยู่ในหัวเลี้ยวหัวต่อประวัติศาสตร์ยิ่งทำให้บทบาทของเอเชีย-แปซิฟิกมีความสำคัญยิ่งขึ้น..”
นอกจากนั้น ประธานาธิบดี สี จิ้นผิง เสนอให้ประเทศในภูมิภาคยึดมั่นในการปฏิบัติต่อกันอย่างเป็นธรรมและยุติธรรม สร้างเอเชีย-แปซิฟิก ให้เป็นเขตสันติภาพด้วยการเคารพกันร่วมมือปรึกษาหารือกันให้ครอบคลุมทุกภาคส่วน...เราควรร่วมมือกันอย่างกว้างขวางเพื่อความมั่นคงยั่งยืน...เคารพในอธิปไตยและเขตแดนของทุกประเทศ ไม่ควรมีประเทศใดเข้าไปแทรกแซงอธิปไตยของประเทศอื่น ทุกคนเคารพถึงแนวทางการพัฒนาและวิถีสังคมอย่างเป็นอิสระของประชาชนแต่ละประเทศ...เราควรจริงจังในความชอบธรรม ความกังวลเรื่องความมั่นคงของทุกๆ ประเทศ และส่งเสริมสันติภาพ แสวงหาข้อตกลงอย่างสันติในความขัดแย้ง ทำความเข้าใจกับประเทศที่มีข้อครหาขัดแย้งกัน โดยการเจรจาและปรึกษาหารือกัน เราควรร่วมมือกันอย่างจริงจังในเรื่องธรรมาภิบาลเพื่อให้นานาชาติอยู่อย่างสงบสันติ
นอกจากนั้น ประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ยังเรียกร้องให้ที่ประชุมยึดมั่นในอรรถบท...“เปิดกว้าง ครอบคลุม สมดุล” เพื่อนำความรุ่งโรจน์มาสู่เอเชีย-แปซิฟิกใกล้เสร็จสิ้นถ้อยแถลง ปธน.สี จิ้นผิง ยกคำพังเพยของไทยขึ้นมาว่า “หว่านพืชสิ่งใดย่อมได้ผลเช่นนั้น” และมันถึงเวลาที่จะเก็บเกี่ยวพืชพันธุ์ที่ทุกท่าน บำรุงรักษามันจนผลิดอกออกผลบานสะพรั่ง ซึ่งเราได้พัฒนาร่วมกันมาในเอเชีย-แปซิฟิก”
เมื่อได้ฟังถ้อยแถลงของ ประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ที่ต้องตีความระหว่างบรรทัด
ประธานาธิบดี เอ็มมานูเอล มาครง ใช้ไหวพริบทางการทูตกล่าวว่า“ในสัญชาติญาณของการเผชิญหน้าขณะที่ช้างป่าสองตัวต่อสู้กัน ผมคิดว่าการมีเพื่อนในป่ามันมีค่ามาก และ ผมมั่นใจว่าเพื่อนในป่านี้ไว้ใจได้และคุ้มค่าจะไว้ใจ”
ส่วน นายแอนโทนี บลิงเคน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐ อดไม่ได้ที่จะตอดเล็กตอดน้อยกล่าวว่า “เป็นที่ประจักษ์แก่ชาวโลกว่าโศกนาฏกรรมใหญ่ครั้งนี้รัสเซียเป็นผู้รับผิดชอบ”แต่ไม่ได้ประณามรัสเซียเหมือนที่ผ่านมา
ทั้งหมดนี้คือข้อสรุปว่าประเทศไทยประชุมเอเปกได้สำเร็จอย่างยิ่งใหญ่ เพราะกลยุทธ์และวาทะทางการทูตที่ไม่เปิดโอกาสให้การเมืองเข้ามาแทรกแซงวาระเศรษฐกิจการค้า
สุทิน วรรณบวร
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี