เมื่อวันที่ 4 มี.ค.64 รศ.ดร. ธวัชชัย อ่อนจันทร์ ผู้อำนวยการ สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (สทน.) พร้อมด้วยนายนิคม ประเสริฐเชี่ยวชาญ ผู้จัดการศูนย์จัดการกากกัมมันตรังสี นายวราวุธ ขจรฤทธิ์ ผู้จัดการศูนย์ฉายรังสี และทีมงานจากศูนย์จัดการกากกัมมันตรังสี ฝ่ายความปลอดภัย และ ศูนย์วิจัยและพัฒนานิวเคลียร์ นำสื่อมวลชนเยี่ยมชมการดำเนินงานและพื้นที่โดยรอบของศูนย์ธาตุหายากและโรงเก็บกากกัมมันตรังสี 3 ต.คลองห้า อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี ภายหลังจากมีข่าวระบุกิจกรรมที่ สทน.ดำเนินการในพื้นที่คลอง 5 อาจส่งผลทำให้เกิดการปนเปื้อนของธาตุกัมมันตรังสีต่อแหล่งน้ำธรรมชาติ หรือแหล่งน้ำใต้ดินโดยรอบพื้นที่ตั้งของโครงการและอาจจะก่อให้เกิดอันตรายต่อประชาชนที่บริโภคน้ำจากแหล่งน้ำ
รศ.ดร. ธวัชชัย กล่าวว่า สทน. ได้ตรวจสอบข้อมูลที่มีการเผยแพร่ผ่านทางสื่อมวลชนและมีความกังวล เพราะหลายประเด็นมีความคลาดเคลื่อน และไม่ใช่ข้อเท็จจริง จึงขอชี้แจงดังนี้ 1. ศูนย์ธาตุหายาก เป็นหน่วยงานที่ตั้งขึ้นโดยการสั่งการจากคณะรัฐมนตรี เมื่อปี 2518 โดยให้ สำนักงานพลังปรมาณูเพื่อสันติ (พปส.) และกรมทรัพยากรธรณี ร่วมเป็นเจ้าของโครงการสกัดและแปรสภาพแร่โมนาไซด์ และแร่กัมมันตรังสีอื่นๆ โดย พปส. ได้จัดทำโครงการพัฒนาวัสดุนิวเคลียร์ขึ้น และถูกบรรจุไว้ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 4 เริ่มดำเนินการก่อสร้างโรงงานและดำเนินกิจกรรมตั้งแต่ปี 2530 โดยอยู่ในการดูแลของสำนักงานพลังงานปรมาณูเพื่อสันติ (ในขณะนั้น) โรงงานตั้งอยู่บนเนื้อที่ราว 30 ไร่ในพื้นที่เมืองวิทยาศาสตร์ (ขณะนั้น) มีกิจกรรมสำคัญคือ การสกัดแร่ธาตุหายากจากแร่โมนาไซด์ กิจกรรมดำเนินมาจนประมาณปี 2547 พปส.ก็ได้ยุติการดำเนินการของโรงงาน จนกระทั่งปี 2549 พื้นที่ของศูนย์ธาตุหายาก ซึ่งอยู่ในบริเวณเดียวกับศูนย์ฉายรังสี ได้ถูกโอนกิจการมาอยู่ในความดูแลของ สทน. ซึ่ง สทน.ก็ไม่ได้ดำเนินกิจกรรมใดๆในส่วนของศูนย์ธาตุยากเช่นกัน
2. ในกรณีที่การตั้งข้อสงสัยว่ากิจกรรมการดำเนินการของศูนย์ธาตุหายากอาจทำให้เกิดการปนเปื้อนของธาตุกัมมันตรังสีประเภทเรเดียม-226 ในแหล่งน้ำธรรมชาติ หรือแหล่งน้ำใต้ดินโดยรอบพื้นที่ตั้งโครงการ และอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อประชาชนที่บริโภคน้ำจากแหล่งน้ำ สทน. ขอชี้แจงว่า โครงการธาตุหายากได้ยุติการดำเนินกิจกรรมไปเมื่อราวปี 2548 และเมื่อยุติการดำเนินโครงการ นักวิจัยของ พปส. ในคณะนั้นได้ ได้ขอทุนวิจัย เพื่อดำเนินโครงการประเมินรังสีเรเดียม-226 จากน้ำบริโภคของบุคคลต่างวัย (ปี 2546-2547) เพื่อวิเคราะห์ปริมาณเรเดียมในแหล่งน้ำใต้ดิน และในตัวอย่างน้ำจากคลองชลประทานซอยห้า และประเมินปริมาณรังสีต่อปี ของเรเดียม-226 จากการบริโภคน้ำใต้ดินและน้ำจากคลองชลประทานซอยห้า นักวิจัยที่ดำเนินโครงการนี้ระบุประโยชน์ของการศึกษาโครงการนี้ ก็เพื่อทราบค่าปริมาณต่อปีของประชาชน ซึ่งอาศัยอยู่ใกล้ๆศูนย์ธาตุหายากได้รับจากการปริโภคน้ำ และเพื่อเป็นข้อมูลอ้างอิงต่อสาธารณะเกี่ยวกับการปฏิบัติงานของศูนย์ธาตุหายาก ที่ไม่ก่อผลกระทบต่อสุขอนามัยของประชาชนที่อาศัยโดยรอบ
ผลการศึกษาสรุปว่า ค่าเฉลี่ย 2 ปีของปริมาณเรเดียม-226 ในน้ำใต้ดิน และน้ำจากคลองชลประทานซอยห้า อยู่ระหว่าง 3.639 ถึง 8.069 และ 2.956 ถึง 3.781 มิลลิเบ็กเคอเรลต่อลิตร ตามลำดับ ซึ่งต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐานปริมาณเรเดียม-226 ในน้ำดื่มที่องค์การอนามัยโลกกำหนดไว้ที่ 1,000 มิลลิเบ็กเคอเรลต่อลิตร ซึ่งสรุปว่าตัวน้ำอย่างในพื้นที่โดยรอบศูนย์ธาตุหายากปลอดภัยต่อการบริโภคในแง่คุณลักษณะทางรังสี (คิดเฉพาะไอโซโทปรังสีเรเดียม-226) การประเมินค่ารังสียังผล (effective dose) ของเรเดียม-226 พบว่า ปริมาณรังสีเรเดียม-226 สูงสุดต่อปี ที่คำนวนจากน้ำใต้ดินและน้ำในคลองเท่ากับ 13.846 และ 6.486 ตามลำดับ ซึ่งต่ำกว่าค่ามาตรฐานขององค์การอนามัยโลกที่กำหนดไว้ที่ 100 ไมโครซีเวิร์ตต่อปี แสดงน้ำจากทั้งสองแหล่งไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพ
3. เมื่อพื้นที่ของศูนย์ฉายรังสี และศูนย์ธาตุหายาก ถูกโอนมาอยู่ในความดูแลของ สทน. และยังมีแร่โมนาไซด์จำนวนประมาณ 600 ตันถูกจัดเก็บไว้ในพื้นที่ของศูนย์ธาตุหายาก ประกอบกับในพื้นที่ของ สทน. คลองห้า ยังมีศูนย์ฉายรังสี ซึ่งให้บริการฉายรังสีอาหารและผลิตผลทางการเกษตร สทน. จึงถือว่าพื้นที่นี้เป็นพื้นที่ดำเนินกิจกรรมด้านนิวเคลียร์และรังสี ซึ่งต้องมีมาตรการเฝ้าระวังความปลอดภัยซึ่งต้องเป็นไปตามมาตรฐาน สำหรับการปฏิบัติงานของสถานประกอบการด้านนิวเคลียร์และรังสี ดังนั้นนอกจากขั้นตอนการปฏิบัติงานตามมาตรฐานเพื่อความปลอดภัยสูงสุดแล้ว ฝ่ายความปลอดภัยของ สทน. จะดำเนินการสอบทานการดำเนินกิจกรรมของฝ่ายต่างๆใน สทน. เพื่อสร้างความมั่นใจว่ามีความปลอดภัยต่อประชาชนและสิ่งแวดล้อมตามข้อกำหนดของกฎหมาย อีกทั้งเพื่อเฝ้าระวังความผิดปกติของปริมาณรังสีในสิ่งแวดล้อมโดยรอบบริเวณที่ตั้งของ สทน. พื้นที่คลองห้า และใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานการตรวจวัดปริมาณรังสีในสิ่งแวดล้อม ในการดำเนินกิจกรรมทางด้านนิวเคลียร์และรังสีของ สทน.
กิจกรรมดำเนินการตรวจวัดกัมมันตภาพรังสีในตัวอย่างสิ่งแวดล้อมอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอ เพื่อเฝ้าระวังปริมาณรังสีในสิ่งแวดล้อม โดยทำการเก็บตัวอย่างสิ่งแวดล้อมและตรวจวัดปริมาณรังสีโดยรอบพื้นที่ของ สทน. คลองห้า ได้แก่ การนำตัวอย่างดินผิวหน้า ตะกอนดิน น้ำผิวดิน น้ำใต้ดิน เพื่อทำการตรวจวัดและวิเคราะห์ปริมาณกัมมันตภาพรังสี และ สทน. มีสถานีเฝ้าตรวจทางไกลที่ทำงานแบบต่อเนื่องตลอด 24 ชม.นอกจากนี้ยังได้ทำการตรวจวัดอัตราปริมาณรังสีภาคสนามภายนอกพื้นที่ของ สทน. คลองห้า ผลการวิเคราะห์ปริมาณรังสีในสิ่งแวดล้อม ปริมาณต่ำกว่าค่ามาตรฐานที่กำหนดทุกตัวอย่าง และไม่เกินค่ามาตรฐานที่ประชาชนทั่วไปได้รับต่อปี คือ 1 มิลลิซีเวิร์ด/ปี นั่นหมายความว่าการดำเนินกิจกรรมของ สทน.ที่คลอง 5 ไม่มีผลกระทบต่อสภาพแวดล้อม และประชาชนในพื้นที่โดยรอบ
4. เมื่อเกิดน้ำท่วมครั้งใหญ่ปี 2554 พื้นที่โดยรอบเทคโนธานี เกิดน้ำท่วมสูง จะมีการปนเปื้อนธาตุกัมมันตรังสีจากศูนย์ธาตุหายาก และโรงเก็บกากกัมมันตรังสีที่ 3 ไปกับน้ำและไหลลงสู่สระเก็บน้ำพระราม 9 ซึ่งเป็นแก้มลิงสำคัญในพื้นที่รังสิตนั้น สทน.ขอชี้แจงว่า น้ำท่วมครั้งนั้น อาคารเก็บกากกัมมันตรังสีโรงที่ 3 น้ำไม่เข้าโรงเก็บกาก เนื่องจาก สทน.จัดทำคันกั้นน้ำ และ กรณีน้ำท่วมอาคารเก็บแร่โมนาไซด์ แต่เนื่องจากแร่โมนาไซด์ก็คือ ทราย ที่ยังไม่ถูกสกัดนำธาตุหายากออกมา จึงมีน้ำหนัก ประกอบกับอยู่ในอาคารที่ปิดมิดชิด แร่โมนาไซด์ที่อยู่ในรูปของทรายจึงตกตะกอนอยู่ภายในอาคารไม่ได้ถูกพัดพา และธาตุหายากที่อยู่ในแร่โมนาไซด์ไม่สามารถปนเปื้อนกับน้ำได้
5. สทน.มีภารกิจหน้าที่สำคัญในการให้บริการจัดการกากกัมมันตรังสีทั่วประเทศที่มีการใช้งานสารกัมมันตรังสี และต้องถูกจัดเก็บอย่างถูกต้องและปลอดภัยตามมาตรฐานสากล ปัจจุบัน สทน. จึงมีสถานที่สำหรับการเก็บกากกัมมันตรังสีจำนวน 3 แห่งได้แก่ แห่งแรกคือที่ สทน. จตุจักร สทน. คลอง 5 และ สทน.องครักษ์ สำหรับโรงเก็บกากกัมมันตรังสี โรงที่ 3 ที่ต้องอยู่ในพื้นที่ของ สทน. คลอง 5 ใช้จัดเก็บกากกัมมันตรังสีชนิดไม่ปิดผนึกที่ผ่านการบำบัดแล้ว เช่น ขี้เถ้า แก้ว แล้วบรรจุลงในถังเหล็กปริมาตร 200 ลิตร และ จัดเก็บกากกัมมันตรังสีชนิดไม่ปิดผนึกที่ไม่ผ่านการบำบัด เช่น เรซิน ดิน โลหะเปื้อนรังสี ตลอดจนกากกัมมันตรังสีชนิดไม่ปิดผนึกที่ผ่านการแปรสภาพด้วยซีเมนต์โดยบรรจุลงในถังเหล็กปริมาตร 200 ลิตรเป็นโรงเก็บกากกัมมันตรังสี
ปัจจุบันโรงเก็บกากกัมมันตรังสีที่ 3 จัดเก็บผลิตภัณฑ์กากกัมมันตรังสี จำนวน 340 ถัง (ข้อมูล ณ วันที่ 1 ก.พ.64)
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี