“กรมสมเด็จพระเทพฯ” ทรงเป็นประธานประชุมวิชาการการพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร ตามพระราชดำริ ประจำปี 2564 และทรงบรรยายพิเศษ เรื่อง "การพัฒนาเด็กและเยาวชนหลังโควิด-19”
วันที่ 24 ธันวาคม 2564 เวลา 9.40 น. สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปยังศูนย์กีฬาเฉลิมพระเกียรติ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ ทรงเป็นประธานการประชุมวิชาการการพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร ตามพระราชดำริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ประจำปี 2564 ปีนี้จัดขึ้นในหัวข้อ “41 ปี ด้วยพระเมตตาแห่งการศึกษาพัฒนาวิชาการ-จริยธรรม งาน กพด.” ระหว่างวันที่ 24 ถึง 25 ธันวาคม
โดยมี รองผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ นางสาวตรีนุช เทียนทอง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ นางกนกวรรณ วิลาวัลย์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ที่ปรึกษางานโครงการตามพระราชดำริฯ อธิการบดีมหาวิทยาลัยแม่โจ้ และหัวหน้าส่วนราชการ ประกอบด้วย เลขาธิการสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้บัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน ผู้อำนวยการสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ เลขาธิการคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน ผู้อำนวยการสำนักการศึกษา กรุงเทพมหานคร อธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น เฝ้า ฯ รับเสด็จ
เมื่อเสด็จฯถึงอาคารศูนย์กีฬาเฉลิมพระเกียรติ ทรงทอดพระเนตรการแสดงของนักเรียน กศน. ชื่อชุดการแสดง "พิศวงตานกฮูก : ผืนป่าแห่งการเรียนรู้" โดย สำนักงาน กศน..จังหวัดตาก จากนั้นเสด็จเข้าห้องประชุมใหญ่ ณ ศูนย์กีฬาเฉลิมพระเกียรติ ประทับพระราชอาสน์ (บนเวที) นายสุรศักดิ์ อินศรีไกร เลขาธิการสำนักงาน กศน. เข้าเฝ้า ฯ ทูลเกล้า ฯ ถวายเอกสารงานวิชาการแนวปฏิบัติที่ดีฯ ผลการประกวด "กิจกรรมทักษะวิชาการ และกิจกรรมทักษะภาษาไทย นายสุภัทร จำปาทอง ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เข้าเฝ้า ฯ ทูลเกล้า ฯ ถวายสูจิบัตร น.ส.ตรีนุช เทียนทอง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ กราบบังคมทูลรายงานการจัดงานประชุมวิซาการ การพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดารฯ ประจำปี 2564
โอกาสนี้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงบรรยายพิเศษ เรื่อง "การพัฒนาเด็กและเยาวชนหลังโควิด-19” ทรงชี้ให้เห็นถึงปัญหา แนวทางในการปรับตัวตามสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ควรจัดการเรียนการสอนรอบด้าน ทั้งทักษะชีวิต ทักษะการทำงาน และทักษะการสื่อสารได้ดีเรียนรู้ทักษะการใช้เทคโนโลยสารสนเทศ การสอนแบบปฏิบัติ เน้นให้เด็กลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง ที่สำคัญต้องไม่ทิ้งเรื่องการปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม ความซื่อสัตย์ เป็นคนดีีมีจิตอาสาช่วยเหลือผู้อื่น
“การพัฒนาเด็กและเยาวชนในช่วงต่อ ๆไปก็จะต้องใช้วิธีการหลากหลายรูปแบบผสมผสานกันไป ทั้งรูปแบบเดิม เช่น สอนให้เขียนด้วยสมุดดินสอปากกาและสอนโดยใช้เทคโนโลยี ที่สำคัญสอนเรื่องคุณธรรม และจริยธรรม อาจจะต้องคุยกันว่าถ้าทำไม่ถูกคุณธรรมและจริยธรรมมีข้อดีข้อเสียอย่างไร ผู้เป็นครูก็ต้องพัฒนาตนเองอยู่ตลอดเวลา คิดวิธีใหม่ๆหาวิธีสอนแบบใหม่ไปตามสถานการณ์ คณะครุศาสตร์ ศึกษาศาสตร์ในสถาบันการศึกษาต่าง ๆก็ต้องคิดว่าจะให้นักศึกษามีความสามารถที่จะสอนแบบใหม่ได้อย่างไร ให้ช่วยกันคิด เพื่อหล่อหลอมให้เด็กและเยาวชนเกิดทักษะด้านต่าง ๆสามารถปรับตัวให้เข้ากับสถานการที่เปลี่ยนแปลงไปได้และมีรายได้เลี้ยงตัวเอง เป็นที่พึ่งของครอบครัว สร้างชุมชนนำประเทศให้ก้าวหน้าสู่อนาคตที่มั่นคงและพร้อมที่จะร่วมกับชุมชนระหว่างประเทศ ซึ่งหลังโควิดนี้คงจะต้องมีการติวขนานใหญ่ ทั้งการอ่าน เขียน พูด ฟัง เป็นวิธีการที่จะต้องคิดไว้ตั้งแต่ตอนนี้ พอโควิดหายก็จะได้เริ่มต้นกัน”
ในโอกาสนี้ พระราชทานเกียรติบัตร แก่ผู้ชนะเลิศการประกวดแข่งขันแนวปฎิบัติที่ดี 6 ด้าน ได้แก่ ด้านโภชนาการและสุขภาพอนามัย, ด้านการส่งเสริมคุณภาพการศึกษา, ด้านการส่งเสริมอาชีพ, ด้านการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น, ด้านคุณธรรมจริยธรรม และด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมรับพระราชทานเกียรติบัตร และเข็มเชิดชูเกียรติ ชั้นที่ 1 แก่ผู้ปฎิบัติงานโครงการตามพระราชดำริ รวมจำนวน 51 รางวัล
จากนั้น ทอดพระเนตรนิทรรศการเทิดพระเกียรติ และนิทรรศการของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในพื้นที่ทรงงาน ที่ได้รับรางวัลชนะเลิศประจำปีของสถานศึกษา 7 หน่วยงาน นิทรรศการภาพรวม 1 บูธ และนิทรรศการเทิดพระเกียรติ 1 บูธ อาทิ นิทรรศการโรงเรียนล่องแพวิทยา สำนักงงานนคณะกรรมการการศึกษาประถมศึกษา แม่ฮ่องสอน เขต 2 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ผลงานแนวปฏิบัติที่ดี เรื่อง “การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ภายใต้สถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19” รองรับผลกระทบของนักเรียน โดยทางโรงเรียนได้จัดการเรียนการสอนแบบ ออนไซต์และออนไลน์มาผสมผสานประยุกต์เป็นรูปแบบห้องเรียนหย่อมบ้านขนาดเล็ก เพื่อให้นักเรียนเข้าถึงการศึกษา และนิทรรศการโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน บ้านหางแมว อำเภอแก่งหางแมว จังหวัดจันทบุรี เรื่อง ”สร้างหุ่นยนต์หกขา พัฒนาทักษะชีวิต” ที่นำเทคโนโลยีมาปรับใช้ให้เกิดประโยชน์ เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียน นิทรรศการ “คนดีศรีร้องแหย่ง” ของโรงเรียนร้องแหย่งวิทยาคม จังหวัดแพร่ ที่สำนักพระพุทธศาสนาแห่งชาติ ได้จัดการเรียนรู้ บูรณาการคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และคุณลักษณะที่พึงประสงค์ทุกรายวิชา ลงมือปฏิบัติจริงตามรูปแบบกิจกรรม ช่วยให้สามเณรได้เรียนรู้เข้าใจ หลักในการประพฤติปฎิบัติตน เป็นคนดี มีคุณธรรม เพื่อประโยชน์ต่อตนเอง ชุมชนและท้องถิ่น
และนิทรรศการ “การจัดกระบวนการเรียนรู้ การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมสู่ชุมชน ผากะเจ้อโมเดล” ของศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขาแม่ฟ้าหลวง บ้านผากะเจ้อ ตำบลพบพระ อำเภอพบพระ จังหวัดตาก ที่เป็นแหล่งให้บริการการศึกษาแก่คนในหมู่บ้าน จัดกิจกรรมการเรียนรู้ต่างๆของชุมชน เน้นการฝึกทักษะให้สามารถนำความรู้ไปใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน เพื่อปรับปรุงคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น โดยจัดทำฐานการเรียนรู้ 6 ฐาน ได้แก่ ฐานเตาอบถ่าน ฐานปุ๋ยหมัก ฐานปุ๋ยจุลินทรีย์สังเคราะห์แสง ฐานปลูกผักอินทรีย์ ฐานการอนุรักษ์ และฐานภาชนะจากวัสดุธรรมชาติ โดยดำเนินงานตามรูปแบบ PDCD คือ P-plan การวางแผน / D-do การดำเนินการ/ C-check การประเมินผล และ A -action การปรับปรุง แก้ไขและจะพัฒนา ต่อเนื่องให้ชุมชน นำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ ในการสร้างงาน สร้างอาชีพให้ชุมชนอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน
ซึ่งนิทรรศการเหล่านี้ จะเป็นแนวทางในการน้อมนำแนวพระราชดำริไปพัฒนางาน รวมถึงการพัฒนาครูในพื้นที่ตามโครงการพัฒนาเด็กและเยาวชน ในถิ่นทุรกันดารและพื้นที่สูง จากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์การทำงานของผู้ปฏิบัติงานให้มีความรู้ความเข้าใจแนวปฏิบัติ และสามารถนำไปปรับใช้ในการปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไ