ใครๆ ก็รู้ว่าทุเรียนเป็นผลไม้มีกลิ่นค่อนข้างแรง ผลการศึกษาล่าสุดตีพิมพ์ใน Nature Genetics ระบุว่า นักวิจัยค้นพบยีนส์ของทุเรียนที่ยืนยันที่มาของกลิ่น
อันรุนแรง ซึ่งบางคนอาจคิดว่าเหม็น แต่คนรักทุเรียนทั้งหลายคิดว่าหอม และข้อเท็จจริงที่ว่า ทุเรียนเป็นพืชตระกูลเดียวกับโกโก้ ซึ่งมีกลิ่นหอมชื่นใจเมื่อนำมาทำช็อกโกแลต

Patrick Tan นักวิจัยไบโอเคมีที่ Singapore’s Duke-NUS Medical School อธิบายว่า “การเข้าใจคู่สายของในดีเอ็นเอของทุเรียนเป็นการค้นพบว่า ทุเรียนมีสายพันธุ์ใกล้เคียงกับต้นโกโก้” ทีมวิจัยใช้เทคนิคในการเรียงลำดับคู่สายในดีเอ็นเอทุเรียน เพื่อต้องการเข้าใจเกี่ยวกับทุเรียนมากขึ้น โดยใช้เทคนิคที่เรียกว่า “Illumina”ซึ่งคล้ายกับการถ่ายภาพพานอรามา ทำให้เราเห็นการเรียงตัวของดีเอ็นเอ และเชื่อมโยงข้อมูลเพื่ออ่านผลให้เข้าใจเกี่ยวกับดีเอ็นเอนั้น แต่การอ่านข้อมูลแบบ Short Readไม่ทำให้เข้าใจข้อมูลทั้งหมดได้ เพราะดีเอ็นเออาจมีซ้ำกัน นักวิจัยจึงทำการอ่านแบบยาวเพราะทุเรียนมีคู่ดีเอ็นเอถึง 46,000 ยีนส์ เป็นสองเท่าของดีเอ็นเอในมนุษย์ และยังใช้เทคนิคที่เรียกว่า Hi-C เพื่อเรียงลำดับประกอบข้อมูลเข้าด้วยกัน

“เมื่อเราเอายีนส์ของทุเรียนมาเทียบกับโกโก้ พบว่า ทุเรียนมีการทำซ้ำยีนส์เดียวกับโกโก้ และผสมเข้าเป็นส่วนหนึ่งของเอกลักษณ์ยีนส์ของทุเรียน ในขณะเดียวกัน มียีนส์ชุดที่สองที่มีวิวัฒนาการในรูปแบบที่แตกต่าง เช่น การมีหนามและกลิ่นที่แตกต่าง นอกจากนั้น ทุเรียนยังสร้างยีนส์ที่ทำหน้าที่ในการสร้างกรดซัลฟิวริกซึ่งเป็นส่วนที่ทำให้ทุเรียนมีกลิ่นฉุนเฉพาะตัว”

เป้าหมายของกลิ่นคือ ดึงดูดให้สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเช่น ลิงอุรังอุตังมากินแล้วแพร่กระจายเมล็ดของมันเพื่อขยายพันธุ์ ซึ่งมนุษย์ก็ถูกดึงดูดจากกลิ่นของทุเรียนเหมือนกัน และทำให้ทุเรียนเป็นหนึ่งในผลไม้ยอดนิยมที่จำหน่ายได้ถึง 800 ล้านเหรียญต่อปี

ทั้งนี้ นักวิจัยหวังว่า การเข้าใจลักษณะยีนส์และดีเอ็นเอของทุเรียน จะทำให้นักปฐพีวิทยาพัฒนาการปลูกทุเรียนได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น เช่น ทุเรียนที่ปริมาณน้ำตาลสูง จึงต้องจำกัดการรับประทาน ถ้าสามารถพัฒนาให้เป็นทุเรียนน้ำตาลต่ำได้ก็จะช่วยให้คนรับประทานทุเรียนได้มากขึ้น

เอกสารอ้างอิง Pierre-Louis, K., 2017. We finally know how durian got so stinky. [online]. Available at: https://www.popsci.com, [accessed 10 October 2017]

บุญศิริ ศรีสารคาม

สำนักดิจิทัลและสารสนเทศ

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย