ในการดำเนินชีวิตประจำวันของเรานั้นต้องใช้พลังงานในการทำกิจกรรมต่างๆ โดยพลังงานแรกที่มนุษย์นำมาใช้คือ พลังงานความร้อน ที่เกิดจากการเผาไหม้ของเชื้อเพลิงจำพวกฟืน ถ่านไม้สำหรับใช้ในการประกอบอาหารและให้แสงสว่าง ต่อมามนุษย์ได้นำเชื้อเพลิงชนิดอื่นๆ มาใช้เพิ่มขึ้น ได้แก่ ถ่านหิน น้ำมัน และก๊าซธรรมชาติ เป็นต้น

พลังงานที่นำมาใช้ในปัจจุบัน แบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ ดังนี้

1.พลังงานสิ้นเปลืองหรือพลังงานที่ใช้แล้วหมดไป (Non renewable energy) ได้มาจากแหล่งพลังงานใต้พื้นดิน ที่เกิดจากการทับถมกันของซากพืชซากสัตว์มาเป็นระยะเวลานาน ตัวอย่างเช่น น้ำมันดิบ ถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติ ถือเป็นแหล่งพลังงานที่สำคัญและมีบทบาทอย่างมากต่อมนุษย์ในปัจจุบันทั้งในด้านการคมนาคมขนส่ง ผลิตกระแสไฟฟ้า และในกระบวนการอุตสาหกรรมต่างๆ พลังงานประเภทนี้มีจำนวนจำกัด เมื่อนำมาใช้ในปริมาณมากจะหมดไป ไม่สามารถสร้างขึ้นมาทดแทนได้ในระยะเวลาอันสั้น

2.พลังงานหมุนเวียน (Renewable energy) ได้มาจากธรรมชาติ สามารถนำมาใช้ได้ไม่มีวันหมดและสามารถสร้างขึ้นมาทดแทนได้ในระยะเวลาสั้น รวมทั้งไม่ก่อให้เกิดมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม ได้แก่

-พลังงานน้ำ ที่มาจากน้ำในเขื่อน โดยการเปิดให้น้ำจากเขื่อนซึ่งอยู่ในที่สูงไหลผ่านอุโมงเทอร์บาย (Turbine) หรือกังหันน้ำ เพื่อผลิตเป็นกระแสไฟฟ้า ส่วนพลังงานจากคลื่นถูกผลิตขึ้นจากคลื่นในทะเลด้วยอุปกรณ์ที่เรียกว่า ชุดผลิตพลังไฟฟ้าจากพลังงานคลื่น ซึ่งมีลักษณะเหมือนทุ่นที่ลอยอยู่บนผิวน้ำ หรือน้ำที่เกิดจากปรากฏการณ์น้ำขึ้นน้ำลงก็สามารถนำมาผลิตกระแสไฟฟ้าได้ โดยการใช้เครื่องกำเนิดไฟฟ้าเป็นอุปกรณ์ที่เปลี่ยนพลังงานจลน์จากการไหลขึ้น-ลงของน้ำให้เป็นพลังงานไฟฟ้า โดยพลังงานดังกล่าวเป็นพลังงานที่ปราศจากก๊าซที่เป็นอันตราย เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมหรือชั้นบรรยากาศ อย่างไรก็ตามการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานน้ำนี้อาจมีส่วนทำให้สิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศเปลี่ยนแปลงไปได้เช่นกัน

-พลังงานลม ที่มาจากกังหันลม โดยใบพัดที่ติดอยู่กับกังหันลมจะหมุนด้วยแรงลม ทำให้เกิดการขับเคลื่อน Generator หรือเครื่องกำเนิดไฟฟ้า จึงสามารถผลิตกระแสไฟฟ้าออกมาได้ แต่จำเป็นต้องใช้ลมในปริมาณมากเพื่อขับเคลื่อน พลังงานชนิดนี้จะส่งผลต่อความแปรปรวนของอุณหภูมิโดยรอบบริเวณนั้น เนื่องจากการหมุนของกังหันลม

-พลังงานแสงอาทิตย์ เป็นแหล่งพลังงานขนาดใหญ่ มนุษย์ใช้แสงอาทิตย์มาผลิตเป็นพลังงานไฟฟ้าผ่านอุปกรณ์ที่เรียกว่าแผงโซลาร์เซลล์ ซึ่งเป็นที่นิยมในปัจจุบัน เป็นอุปกรณ์ที่จะเปลี่ยนแสงอาทิตย์ให้เป็นกระแสไฟฟ้าและนำไปเก็บไว้ในแบตเตอรี่ ก่อนจะนำไปใช้ทำกิจกรรมต่างๆ ในรูปแบบของพลังงานไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน

-พลังงานจากชีวมวล เป็นพลังงานที่ผลิตด้วยวัสดุชีวมวลและอินทรียวัตถุซึ่งได้จากพืชและสัตว์ เช่น ซากพืช ซากสัตว์ผลิตผลและวัสดุเหลือทิ้งทางการเกษตร ของเหลือจากชุมชนและภาคอุตสาหกรรม เช่น แกลบ ชานอ้อย เศษไม้ กากปาล์มกากมันสำปะหลัง ซังข้าวโพด กาบและกะลามะพร้าว เป็นต้น พลังงานชนิดนี้จะสร้างคาร์บอนไดออกไซด์ออกสู่บรรยากาศเป็นจำนวนมาก เนื่องจากจุดเริ่มต้นของพลังงานจะเริ่มที่พืชรับพลังงานจากแสงอาทิตย์และเปลี่ยนคาร์บอนไดออกไซด์กับน้ำให้ไปเป็นคาร์โบไฮเดรตสะสมอยู่ในตัวมันเอง ผ่านกระบวนการสังเคราะห์แสง เมื่อพืชถูกเผาไหม้ คาร์บอนไดออกไซด์และน้ำที่สะสมอยู่จึงถูกปล่อยออกมาสู่บรรยากาศอีกครั้ง

-พลังงานความร้อนใต้พิภพ เป็นพลังงานจากธรรมชาติที่เกิดจากความร้อนที่ถูกกักเก็บอยู่ภายใต้ผิวโลก โดยปกติจะอยู่ที่ความลึกประมาณ 30 กิโลเมตรจากผิวโลก มีอุณหภูมิเฉลี่ย 250-1,000 องศาเซลเซียส และอุณหภูมิจะเพิ่มขึ้นตามความลึกมนุษย์สามารถนำความร้อนนี้มาใช้ในกิจกรรมต่างๆ ได้ โดยความร้อนจากหินหนืดใต้โลก สามารถต้มน้ำให้เดือดกลายเป็นไอ และไอน้ำที่เกิดขึ้นจะไปหมุนกังหัน ทำให้เครื่องกำเนิดไฟฟ้าทำงานผลิตกระแสไฟฟ้าได้

จะเห็นได้ว่าพลังงานหมุนเวียนหรือพลังงานทางเลือก เป็นพลังงานที่สามารถนำมาใช้ทดแทนพลังงานสิ้นเปลืองได้อย่างไม่จำกัด ทั้งยังหาได้จากธรรมชาติและสามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ ปัจจุบันหลายประเทศทั่วโลกมุ่งศึกษาและค้นหาพลังงานทางเลือกในรูปแบบต่างๆ อย่างต่อเนื่อง เพื่อช่วยลดปัญหาการขาดแคลนพลังงาน รวมทั้งลดปัญหามลพิษและลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมของโลก

เรียบเรียงข้อมูลจาก :

https://www.trueplookpanya.com/knowledge/content/61903

https://sites.google.com/site/krutoeyttoey/home/prayochn-khxng-phlangngan

https://www.baanjomyut.com/library_3/extension-1/energy_and_quality_of_life/index.html

https://www.google.co.th/search?q=%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.)