รายงานพิเศษ : หมอดินเมืองพัทลุง ยึดหลักเศรษฐกิจพอเพียง
สร้างอาชีพและความเป็นอยู่ที่มั่นคง
ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีเพื่อการพัฒนาที่ดิน ประจำอำเภอศรีบรรพต จังหวัดพัทลุง ได้รับการคัดเลือกให้เป็นศูนย์ถ่ายทอดต้นแบบแห่งหนึ่งของจังหวัด ที่มีการพัฒนาการใช้เทคโนโลยีการพัฒนาที่ดินทุกรูปแบบในการปรับปรุงบำรุงดิน พลิกฟื้นพื้นที่ดินเสื่อมโทรม ให้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์ จนกระทั่งทำการเกษตรได้หลากหลายตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง
นายทนงค์ แสงเกิด หมอดินอาสาประจำอำเภอศรีบรรพต จ.พัทลุง ในฐานะเจ้าของศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีเพื่อการพัฒนาที่ดิน เล่าว่า พื้นที่หมู่ที่ 3 บ้านม่วง ต.เขาย่า อ.ศรีบรรพต มีสภาพดินค่อนข้างเสื่อมโทรม แต่ก่อนตนก็ทำสวนยางพารา ทำนาข้าวบ้าง แต่ก็ประสบปัญหาดินที่ส่งผลกระทบต่อผลผลิต อย่างกรณีสวนยาง มีพื้นที่มากแต่กรีดยางแล้วไม่คุ้มรายได้น้อย จนกระทั่งปี 2540 ทางเจ้าหน้าที่จากสถานีพัฒนาที่ดินพัทลุง ได้เข้ามาในพื้นที่และคัดเลือกให้ตนเข้าไปเป็นหมอดินอาสา ได้รับการอบรมถ่ายทอดความรู้เรื่องการปรับปรุงบำรุงดิน การทำปุ๋ยหมัก น้ำหมักชีวภาพ การปลูกพืชปุ๋ยสดเพื่อปรับปรุงบำรุงดิน รวมทั้งสิ่งสำคัญพื้นฐานคือการแนะนำให้นำตัวอย่างดินไปตรวจวิเคราะห์ เพื่อให้ได้รู้ว่าดินของเรามีธาตุอาหารอะไรบ้าง ต้องปรับปรุงอย่างไรถึงจะเหมาะสม ซึ่งหลังจากได้รับความรู้ก็นำกลับมาปรับปรุงพื้นที่ของตนเองอย่างต่อเนื่อง
แต่ในช่วงนั้นแม้ดินจะดีขึ้น แต่ก็ยังขาดแหล่งน้ำ จึงสามารถทำการเกษตรแค่ทำนาปีละครั้งช่วงฤดูฝน ส่วนฤดูแล้งฝนทิ้งช่วงก็อาศัยปลูกผักสวนครัว ต่อมาปี 2548 สถานีพัฒนาที่ดินพัทลุง ได้นำโครงการแหล่งน้ำในไร่นานอกเขตชลประทานเข้ามา จึงได้ขุดสระน้ำไว้ใช้และเริ่มวางแผนจัดสรรพื้นที่ยขยายการปลูกพืชตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา แบ่งเป็นทำนา ปลูกมะนาว มะพร้าว พืชผักสวนครัว รวมถึงขุดบ่อเลี้ยงปลา เลี้ยงสุกร โค และไก่ไข่ ซึ่งทุกอย่างที่ตนทำเน้นการใช้ในครัวเรือนเป็นสำคัญ เหลือจึงแจกจ่ายให้เพื่อนบ้าน และเหลือจากนั้นจึงขายนำรายได้มาเลี้ยงครอบครัว โดยผักที่เก็บได้จะสามารถสร้างรายได้เป็นรายวัน มะนาวและไข่ไก่ก็เก็บขายวันเว้นวัน ส่วนปลาจะจับขายผลผลิตได้ประมาณ 4 เดือนครั้ง ข้าวก็ปีละครั้ง เรียกว่าจะมีรายได้เป็นรายวัน รายเดือน รายปี
ไม่เพียงแค่นี้ การจะทำอาชีพเกษตรให้ยั่งยืน จำเป็นต้องลดรายจ่ายโดยใช้สิ่งที่มีในพื้นที่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด คือทุกอย่างสามารถเกื้อกูลกันได้ อย่างเลี้ยงไก่ สุกร โค มูลเหล่านี้ก็ต้องนำมาทำปุ๋ยไว้ใช้ หรือน้ำในบ่อปลาถ้าปล่อยทิ้งไปในลำห้วยลำคลองนอกจากไม่ก่อให้เกิดประโยชน์แล้วยังเป็นการทำลายสิ่งแวดล้อม ขณะที่น้ำในบ่อปลามีธาตุอาหารสูงจึงนำมาใช้รดต้นมะนาว พืชผัก รวมถึงใช้ในการทำนา ช่วยให้ผลผลิตดีขึ้นไปอีก
สิ่งสำคัญที่ตนยึดถือปฏิบัติคือ การนำแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มาใช้ในการดำเนินชีวิตรวมถึงการประกอบอาชีพ คือจะปลูกและทำทุกอย่างที่ใช้ได้ในครัวเรือน แม้ว่าวันหนึ่งเศรษฐกิจย่ำแย่ขายผลผลิตไม่ดี เราก็จะไม่อดตาย เพราะมีข้าว ปลา พืชผักไว้บริโภคเอง เพียงแค่ยึดแนวทางของพระองค์ท่านแค่ 2-3 ปี ก็เห็นผลชัดเจนว่าเป็นสิ่งที่ดีต่อชีวิตตนและครอบครัว เมื่อชีวิตเราดีขึ้น ก็ไม่ละเลยที่จะเผื่อแผ่สิ่งดีๆ ไปสู่เพื่อนบ้าน ตนได้รับคัดเลือกให้เป็นศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีเพื่อการพัฒนาที่ดิน เพื่อให้เกษตรกรในพื้นที่ได้เข้ามาศึกษาเรียนรู้ทุกเรื่องเกี่ยวกับการพัฒนาที่ดิน เนื่องจากดินเป็นปัจจัยพื้นฐานทางการผลิต ถ้าเกษตรกรไม่รู้ว่าดินของตัวเองเป็นอย่างไร เมื่อปลูกพืชไปก็จะพบกับปัญหาได้ นอกจากนี้ ยังได้จัดตั้งกลุ่มผลิตปุ๋ยอินทรีย์ โดยให้สมาชิกในหมู่บ้านจำนวน 50 คน มาร่วมกันทำปุ๋ยและนำกลับไปใช้ปรับปรุงบำรุงดินในพื้นที่ของตนเอง จะได้ลดต้นทุนการใช้ปุ๋ยเคมี อีกทั้งสร้างเสริมสุขภาพที่ดีให้กับตนเองและผู้บริโภค
นอกจากการยึดแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงของในหลวงแล้ว ตนยังให้ความสำคัญกับการปลูกหญ้าแฝกพืชมหัศจรรย์ พืชที่พระราชทานให้กับเกษตรกรในการปรับปรุงดินอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด โดยตนจะใช้หญ้าแฝกในทุกกิจกรรม ตั้งแต่ปลูกรอบคันนา ปลูกรอบขอบสระน้ำ ป้องกันการชะล้างของดิน ปรับโครงสร้างดินเพิ่มอินทรียวัตถุให้กับดิน ทำให้ดินดีขึ้น ใบหญ้าแฝกก็ตัดไปคลุมโคนต้นมะนาวหรือระหว่างร่องสวน เพื่อรักษาความชุ่มชื้น เป็นวิธีลดการใช้ได้อย่างดี จนกระทั่งปี 2550 ได้รับรางวัลชนะเลิศในการประกวดหญ้าแฝก ได้รับโล่พระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทำให้ตนซาบซึ้งอย่างหาที่สุดมิได้ และก็ได้ปฏิญาณตนว่าจะยึดแนวทางของพระองค์ต่อไป เพราะทุกวันนี้ตนมีความสุข มีทุกอย่างพร้อมแล้วไม่ต้องไปดิ้นรนอะไรอีก
หากเกษตรกรท่านใดสนใจแนวทางการทำการเกษตรตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง สามารถไปเยี่ยมชมวิถีการดำเนินงานของหมอดินทนงค์ แสงเกิด เลขที่ 76 ม. 3 ต.เขาย่า อ.ศรีบรรพต จ.พัทลุง หรือติดต่อทางสถานีพัฒนาที่ดินพัทลุงก็ได้
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี